Droogvallen op het veelzijdige Wad

Zandbanken, eb en vloed, zeehonden, vogels, zilte lucht

Roos Bähr• 28 juni 2023 om 18:30

Zandbanken, eb en vloed, zeehonden, vogels, zilte lucht, droogvallen. Allemaal termen die het veelzijdige Wad omschrijven.. Niet voor niks heeft dit gebied sinds 2009 een welverdiende plaats op de lijst van UNESCO Werelderfgoed. Droogvallen en genieten van deze fantastische omgeving is een onvergetelijke ervaring.

Hoog en droog op de plaat. Voor sommigen een koud kunstje, voor anderen volledig nieuw. Marinus van Sijdenborgh en Klaas Wiersma brachten een nacht door op het Wad. Praktische tips over hun avontuur, lees je hieronder.

Navigatie op het wad

Op het wad maakten we gebruik van de nieuwste kaarten van de 1800-serie, een handheld marifoon en gps en de HP33, die getijdentabellen en een stroomatlas bevat, en een dieptestaat. De laatste geeft de kielspeling ten opzichte van de ondiepe geulen en wantijen aan en is te vinden op de uitgebreide website van de vereniging Wadvaarders, wadvaarders.nl. Naast het actuele weerbericht bekeken we ook de getijdengegevens op live. getij.nl.
De actuele waterstanden kunnen door weersomstandigheden afwijken van de voorspellingen. Om de twee uur zenden de verkeersposten op het Wad weerberichten uit, met de actuele waterstanden. Op internet zijn de actuele waterstanden te vinden. Wil je de computer het rekenwerk laten doen, dan kan dat met het veelgebruikte programma Quicktide.

Kan ik hier varen?

Om te weten of je nog voldoende water onder de kiel hebt, gebruik je drie gegevens: de waterdiepte zoals aangegeven op de kaart, de getijdentafels en de actuele tijd.
Eb en vloed verlopen niet lineair. De grootste hoeveelheid water komt precies tussen hoog- en laagwater binnenstromen. Daarna vullen de geulen zich steeds langzamer, totdat het tij kentert en het water steeds sneller wegstroomt. Je kunt het zien als een schommel. De schommel gaat steeds langzamer, totdat hij het hoogste punt bereikt, stil hangt en weer valt. Daarna kan hij weer versnellen, totdat hij aan de achterzijde weer aan de klim begint.
Daarom maak je bij de berekening gebruik van de zogenoemde twaalfde regel, waarbij het verval of de rijzing door twaalf wordt gedeeld. De tijd tussen hoog- en/of laagwater deel je door zes. Ter verduidelijking noemen we dit in het voorbeeld de periode. In de eerste periode rijst of valt het water 1/12 deel, in de tweede periode 2/12 en in de derde periode 3/12. In de vierde, vijfde en zesde periode loopt het verval of de rijzing weer terug met respectievelijk 3/12, 2/12 en 1/12.

Voorbeeld

Tijdens onze tocht willen wij vanaf de boei W6 in de Wierbalg pal west naar het Amsteldiep. De waterdiepte op de kaart is tien centimeter ten opzichte van LAT. HW Den Oever was om 12:27. HW Den Oever is om 19:36, 07:09 uur later. Het verval tussen HW en LW bedraagt volgens de getijdentabellen 176 centimeter. We verwachten er om
13:44 uur te zijn. 1/12 deel van het verval (176/12) is afgerond 15 centimeter. Een periode duurt in dit geval afgerond 01:12 uur (07:09/6). Het verschil tussen HW om 12:27 uur en 13:44 uur bedraagt 77 minuten, wat op vijf minuten na overeenkomt met één periode. Het waterpeil is dan maximaal 1/12 gedaald. Van de 176 centimeter verval staat er nog minimaal 161 centimeter boven de diepte van 10 centimeter op de kaart. Voldoende water voor ons om te passeren.

Droogvallen met een…

Wij hadden het gemakkelijk met onze rondspant zwaardboot. Veel boottypen kunnen veilig droogvallen, maar de mate van comfort tijdens verblijf op de plaat varieert sterk.
Kimkielers blijven netjes staan op twee poten. Afhankelijk van de ondergrond kunnen ook S-spanten of langkielers op eigen kracht blijven staan. Veel kleine moderne Franse jachten zijn uitgerust met ophaalbare kiel of zwaard en opklapbare roeren. Grotere jachten hebben dikwijls twee roeren, die samen met de vinkiel een stabiele driepoot vormt. Droogvallen met een vinkiel en enkel roer is bewerkelijker, veronderstellend dat je de boot het liefst rechtop laat staan. Daarvoor zijn zogenoemde wadpoten nodig, twee poten die ter hoogte van de boordrand worden bevestigd en stevig op de bodem staan om de boot te ondersteunen. Mits goed gefixeerd en met voldoende voetoppervlak een uitstekende oplossing.

Niet droogvallen, maar naar de haven

Om ons heen horen we zo nu en dan van watersporters dat ze in de vakantieperiode niet richting de Waddeneilanden willen varen omdat ze ‘bang’ zijn dat er geen plek is. Toch leert onze eigen ervaring dat er meestal wel een mouw aan te passen valt. Hoe ‘vol’ zijn de waddenhavens in het hoogseizoen nou echt?
Hier tref je een handig overzicht van de actuele beschikbare ligplaatsen op de verschillende waddeneilanden.

Wil je alles weten voor als je het wad opgaat?

Geen vaargebied zo mooi en veelzijdig als het Wad. Ga je binnenkort een weekend weg of zoek je nog een mooie bestemming voor de vakantie? Sla dit gebied dan zeker niet over. Laat je daarbij inspireren door onze nieuwste bundel, met daarin de mooiste artikelen over de Waddenzee. Je vindt hem hier in onze webshop.