Via de noord van Terschelling naar Ameland

Weinig zeilers doen Ameland aan, want dat Waddeneiland is onbereikbaar met een kieljacht. Dat is bij velen de gedachte, maar sinds de haven van Ameland is uitgebaggerd, kun je ook met een vaste kiel dit eiland aanzeilen. Zo wordt een zeiltocht buitenom van Terschelling naar Ameland ineens een stuk aantrekkelijker.

De havens van Vleiland en Terschelling zijn het gehele hoogseizoen goed gevuld met plezierjachten. Vlieland is het snelste vol, maar ook op Terschelling is regelmatig geen ligplaats meer te vinden. Ameland is een mooi alternatief, want ook die haven is inmiddels goed toegankelijk voor jachten met een maximale diepgang van 1,5 meter.

Terugrekenen

“Ik durfde het nooit aan om met mijn Hanse 400 Ameland aan te doen. Ik wist niet beter dan dat deze haven onbereikbaar is voor mijn schip. Tot ik iemand op de haven in Hoorn sprak die mij vertelde dat ’t Leijegat was uitgebaggerd,” vertelt Theo Hin. Meestal zeilt hij zomers bij Engeland, de Kanaaleilanden of Noorwegen rond, maar tijdens een lang weekend vind je hem op het Wad. “De eerste keer heb ik behoorlijk zitten puzzelen. De tocht naar Ameland vergt wel wat rekenwerk, omdat er voor mijn schip één beperkende factor is: de drempel bij de haveningang.” Bij eb staat er maar 1,20 meter water bij de haveningang, wat alleen voor veel platbodems en kiel-midzwaardjachten genoeg is. “Ik ben daarom gaan terugrekenen vanaf Ameland naar Terschelling.”

Strakke planning

Het uitgangspunt voor de tocht vanaf Terschelling naar Ameland is de drempel bij de haveningang. “Ik ga voor de veiligheid uit van 6 knopen per uur. De afstand tussen Terschelling en Ameland is zo’n 52 mijl, ofwel 8,5 uur varen. Ik wil op de kentering bij de uiterton boven Terschelling zijn en de afstand vanaf de haven van Terschelling tot de uiterton is ongeveer 12 mijl. Vanaf Terschelling kies ik de Slenk en de Westmeep voor ik via het Stortemelk de Noordzee op zeil. Daar heb ik dan tenminste 2 uur voor nodig. Via het Schuitengat gaat niet met de diepgang van mijn schip. Ik wil dus tussen 2 tot 4 uur voor laagwater vertrekken uit de haven van Terschelling.

De overige 40 mijl kan ik dan ik in 6,5 uur afleggen. Dat komt mooi uit, want op deze manier profiteer ik ook optimaal van de stroming en kom ik met hoogwater bij de haven van Ameland aan.” Theo adviseert om alleen met stroom mee door het zeegat tussen Terschelling en Ameland te varen.

Niet bij elke wind

“Bovenlangs Terschelling is een prachtige dagtocht. De uitgestrekte stranden van dit lange eiland zien er op een zomerse voorjaarsdag bijna tropisch uit. Dat is echt genieten.” Om echt te kunnen genieten van de tocht via de noord naar Ameland, moet je met een paar zaken goed rekening houden. “Vlak voordat je het zeegat tussen Terschelling en Ameland in vaart, heb je ten noorden en aan de zuidwestkant twee zandplaten waar je tussendoor zeilt. Ik zou boven windkracht 5 Beaufort niet graag tussen die platen doorvaren. Aan bakboord heb je sterke grondzeeën en het water kolkt behoorlijk. Voor je gevoel vaar je in een zeer smalle geul tussen de eilanden door.” Een ander advies is om de reis bij daglicht af te leggen en dan ook op een dag dat je goed zicht hebt. Helemaal wanneer je voor het eerst bovenlangs Terschelling naar Ameland zeilt. Bijna alle tonnen in het zeegat zijn namelijk onverlicht.

Rede van Nes

Na het zeegat kun je via het Molengat of het Dantziggat naar Ameland. Het Molengat heeft tussen de Mg2 en de Mg4 een ondiepte. Via het Dantziggat kost iets meer mijlen, maar deze geul kent geen obstakels. Kies hiervoor wanneer je onbekend bent op dit water. “Wanneer je de rede van Nes nadert, houd dan rekening met de veerboot. Deze meert aan in dezelfde haven als de plezierjachten, ook al ligt ze aan het begin van de haven. Blijf ook tussen de tonnen, want aan beide zijden erbuiten is het erg ondiep. De drempel van de haveningang bevindt zich tussen de Lg2 en Lg1.”
De haven van Ameland ligt noord-zuid en de dijk biedt bij westenwind beschutting. Bij oostenwind zorgt het eiland voor rustig havenweer.

Ameland en dan?

“Om veilig vanaf Ameland te kunnen vertrekken, verlaat je de haven tussen 2 uur voor en 2 uur na hoogwater. Dan weet je zeker dat je de drempel kun passeren met een diepstekende kiel. Je hebt de keus om buitenom terug te zeilen naar Terschelling of Vlieland, maar je kunt ook via Lauwersoog Friesland in duiken.”

Mooi Ameland

Ameland is net als Vlieland een autoluw eiland. Ameland heeft ook een uitgestrekt Noordzeestrand met leuke strandtenten. Je kunt uitstekend op de fiets het eiland verkennen. Aan de noordkant krijg je het echte eilandgevoel met duinen en helmgras. Midden over het eiland van west naar oost, of omgekeerd, fiets je op Ameland door de weilanden. Daar is het eiland vlakker.

Nes en Hollum zijn leuke dorpjes met meer voorzieningen dan Oost-Vlieland. De supermarkt is op loopafstand van de haven, ongeveer 300 meter. De bezienswaardigheid is de demonstratie van het te water laten van de reddingsboot met paarden. Kijk in de agenda op www.vvvameland.nl voor de data. Het eiland heeft een eigen vliegveld en daarvandaan kun je rondvluchten maken. Een rondvlucht van een 15 minuten met 3 volwassenen of 2 volwassenen en 2 kinderen kost €140. Wil je langer en verder, dan kan dat tegen een hogere vergoeding.

Tip

Bel voor je de jachthaven van Ameland aandoet even met het havenkantoor: 06 27436052. Doe dat zeker wanneer je kleine kinderen aan boord hebt en wanneer je minder valide bent. Kijk ook altijd op www.waddenhavens.nl voor beschikbaarheid van ligplaatsen.

Tekst: Klaas Smit. Foto’s: Theo Hin

Meer weten over het zeilen en het Waddengebied? Bekijk het Handboek varen op de Waddenzee eens in onze webshop.

Dit artikel verscheen eerder in de Zeilen Vakantiespecial 2017 en is in juli 2022 geüpdatet waar nodig.