Nieuws

Op zoek naar de passaat

Met 1500 mijl voor de boeg kunnen Ysbrand Endt en Frans Budel wel wat wind gebruiken

15:06

Terwijl alle Ocean 50 trimarans, de meeste Ultims, en IMOCA’s LinkedOut en Apivia al in Martinique zijn gearriveerd, is de hele Class 40-vloot nog geruime tijd onderweg in deze editie van de Transat Jacques Vabre (TJV). Belg Jonas Gerckens en zijn Franse collega Benoit Hantzper varen met hun gloednieuwe Volvo voorin het peloton. Frans Budel en Ysbrand Endt varen met hun oude boot Sec Hayai achterin het veld, en moesten na het passeren van de Canarische Eilanden en Kaapverdië wat plekken inleveren. We spreken het duo over de sfeer aan boord en tactieken die ze gebruiken om wind te vinden en snelheid te maken.

We spraken elkaar voor het laatst voordat jullie bij de Canarische- en Kaapverdische eilanden aankwamen. Hoe zijn jullie door dit gebied gezeild?

“Ysbrand heeft veel ervaring in deze gebieden, waardoor we goed gebruik konden maken van het Venturi-effect (een soort windtunnel tussen eilanden, red.). Vooral bij de Canarische eilanden was dat goed te merken. De wind nam daar met wel vijf knopen toe, waardoor we zo’n twaalf tot vijftien knopen konden varen. Nadat we El Hierro gepasseerd waren, konden we nog een tijdje gebruik maken van een ongeveer twee mijl brede strook met wat meer wind, waardoor we van de eilanden weg konden komen. In Kaapverdië konden we minder goed gebruik maken van het Venturi-effect.”

Jullie zijn wat plaatsen teruggezakt jammer genoeg, hoe komt dat?

“Tja, dat klopt, vorige week stonden we op de 30ste plaats, nu op de 36ste. Een aantal keren konden we net niet mee komen met de snellere boten. We hadden een paar keer pech dat de koplopers meer, of langer wind hadden, terwijl de rest minder wind had én langer moest wachten op nieuwe wind. Helaas gebeurde dit een paar keer.

Gelukkig hebben we het eerste stuk gewoon tactisch goed gezeild; op aandewindse koersen hielden we de nieuwere boten nog wel bij. Maar vooral na de Biskaje was het veel downwind. Op deze koersen komen we bootspeed te kort. Sec Hayhai is een stuk zwaarder dan de nieuwere boten: ze weegt een halve ton meer dan het klasseminimum. Daarnaast is het ontwerp uit 2007  inmiddels gedateerd; de koplopers varen nu bijna allemaal in boten met een schouwboeg.”

Hoe is de sfeer aan boord? Maken jullie je erg druk over de tussenstand?

De sfeer is prima! We maken ons niet druk om de tussenstand, want we kennen ons schip. Ze is ouder en vooral zwaarder dan de concurrenten. We varen natuurlijk op brede, gemakkelijke planerende schepen, en dan is gewicht een erg belangrijke factor. Vooral bij wind tussen de zes en vijftien knopen telt dat hard door. De anderen gaan eerder glijden, blijven langer in plané, en kunnen daardoor net iets harder en dieper varen. Dat wisten we van te voren en dit wordt nu opnieuw bevestigd.”

Gedraagt de boot zich nog steeds goed?

“Ja , alles op de boot werkt naar behoren en verwachting, behoudens een kleine reparatie aan de ophangbeugel van onze sleepgenerator is alles nog in prima staat! We leren nog steeds nieuwe dingen over de boot; bijvoorbeeld over de beste zeilvoeringen bij verschillende windsnelheden en windhoeken. We kwamen erachter dat bij diepe koersen en zo’n 18 knopen wind, het grootzeil de boeg in het water drukt. Door dan een rif te zetten, gaat de bootsnelheid tot wel een knoop omhoog. Bij minder dan 18 knopen wind werkt dit weer niet.”

Hoe vaak per dag voeren jullie zeilwissels uit? En welke zeilen hebben jullie mee?

“Dat is natuurlijk sterk afhankelijk van de wind. Er zijn dagen waar je elk uur wel iets groots moet aanpassen, zoals het voorzeil wisselen, reven of een rif weghalen. Maar er zijn ook dagen dat we alleen aan het trimmen zijn. Aan boord hebben we het maximale aantal zeilen bij ons dat voor de Class 40 is toegestaan, acht in totaal. Het grootzeil en de Genua 1 en 2 kent iedereen wel. Daarnaast hebben we een Code Zero voor licht weer een A2 van 200 vierkante meter. Verder hebben we nog een A6, een kleinere gennaker van 140 vierkante meter en een A3 van 105 vierkante meter, voor halve wind of ruime koersen met meer wind. Tot slot nog een verplichte stormfok.”

Jullie moeten de passaatwinden nog vinden, zo lijkt het op de tracker. Wanneer verwachten jullie die te bereiken?

“Vandaag hopen we de oostelijke uitlopers ervan te bereiken en we varen naar het westen, waar de passaatwind steviger is. Tegelijkertijd beweegt de wind onze kant op, dat merken we in een hoger wordende windsnelheid. De wind is nu nog zo’n tien tot twaalf knopen, maar neemt de komende twee dagen toe naar zestien tot twintig knopen.”

Hoe ziet de forecast eruit en hoe zijn jullie van plan die naar jullie hand te zetten?

“De passaatwinden die we vandaag bereiken zorgen voor een steeds sterkere wind uit het noordoosten tot oosten. Naarmate wij meer naar het westen varen komt de wind meer uit oostelijke richting. Veel valt daar niet mee te doen. We proberen zoveel mogelijk mijlen naar het westen te varen, want hoe sneller je daar bent, hoe eerder de wind toeneemt. Maar we zullen nog wel wat naar het zuiden moeten afzakken, dus proberen we zo lang mogelijk een westzuidwestelijke koers aan te houden. Het doel is om zo min mogelijk te hoeven afkruisen, maar buiten de plaatselijke winddraaiingen waar we op zullen gaan gijpen, zijn er geen andere mogelijkheden om de wind in ons voordeel te gebruiken.”

Wanneer denken jullie te finishen op Martinique?

We verwachten op drie december in Martinique aan te komen, maar we hopen op twee december!

Foto’s: (c) Sec Hayai / Frans Budel

Tags: Last modified: 29 november 2021
Sluiten