Tips voor verstandig gebruik van antifouling

Varen doe je samen, Milieu Centraal en Hiswa zijn een campagne gestart tegen het gebruik van milieubelastende stoffen die in antifouling zitten. Het motto is om samen te zorgen voor een schoner vaarwater. De antifouling bevat koper of zink en is giftig voor mensen, planten en dieren. De campagne is opgezet om bootbezitters bewust te maken van mogelijke milieuvriendelijkere alternatieven. Het scheelt de bootbezitter ook een mogelijke boete van € 2.500,-.

“Het doel van de campagne is om niet met het vingertje te wijzen, maar om de bootbezitters te wijzen op de alternatieven en bewust te maken van de schadelijke stoffen die antifouling bevat,” vertelt Manon van Meer van Varen doe je samen. “We hebben in overleg met het ministerie van Infrastructuur en Milieu de campagne gestart. Samen laten we zien hoe het ook kan. Als je voornamelijk op zoetwater vaart, zijn er genoeg alternatieven.”

Het is zelfs wettelijk verboden om de middelen die niet goedgekeurd zijn door de College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (CTGB) te verkopen. Hoe kan het dan dat deze producten wel in Nederland verkrijgbaar zijn? “Het is onwetendheid, ik denk niet dat er een kwade bedoeling achter zit. We hopen daarom met de campagne de consument en de verkoper wijzer te maken. Een duidelijk verhaal en niet alleen losse stukjes op internet die van elkaar verschillen of verwarring zaaien.” Om meer duidelijkheid te geven is hier een lijst weergegeven met middelen die wel toegestaan zijn in Nederland.

Hoe meer je vaart hoe minder aangroei

Harde onderwaterverf (foul release coating) is slechts een beschermlaag, maar voorkomt geen aangroei. Het zorgt er wel voor dat de boot gemakkelijker schoon is te maken. Door de stroming van het water langs de romp slijt er steeds een klein stukje van de antifouling af, zodat aangroei zich niet kan hechten. Dit bevat koper of zink en komt in het water terecht. Kopervrije antifouling is niet per definitie milieuvriendelijk, hier kan zink aan toegevoegd zijn en dat is in een bepaalde hoeveelheid schadelijk voor planten en dieren. Alternatieven zijn onder andere non-stick coating of harde verf op basis van epoxy (tweecomponentenlak). Afhankelijk van je vaargedrag kan het nodig zijn om de aangroei met een zachte borstel te verwijderen. Eigenlijk geldt altijd dat hoe vaker je vaart, hoe minder aangroei je op de romp hebt. “We hebben telefoontjes gekregen dat consumenten het product willen ruilen voor een milieuvriendelijker product,” zegt Van Meer. “Ook verkopers hebben aangegeven dat ze bepaalde producten terug willen sturen. Dat is een van de dingen die we uiteindelijk willen bereiken.”

Over de grens

De regelgeving omtrent antifouling is in omliggende landen van Nederland vaak soepeler. Toch mogen toeristische boten gewoon met ongeoorloofde antifouling op de Nederlandse wateren varen. “Een toerist mag gewoon in Nederland varen met de in zijn land toegestane antifouling. Op het moment dat de antifouling in Nederland op boot is gedaan dan is het strafbaar. Voor een in Nederland geregistreerde boot geldt dat deze onder de Nederlandse wetgeving valt, antifouling over de grens aanbrengen op een Nederlandse boot is daarom strafbaar.” Boten met verboden antifouling riskeren een boete van € 2.500,-.

Tips van ‘Varen doe je samen’

1. Is een nieuwe laag wel nodig? Bekijk na afloop van het vaarseizoen of het nodig is om een nieuwe laag antifouling aan te brengen. Heb je weinig aangroei, dan kan de oude laag misschien nog een jaar mee.
2. Gebruik niet automatisch elk jaar hetzelfde product, maar kijk of er milieuvriendelijke alternatieven voor jou op de markt zijn.
3. Ligt je boot in zoet water en heb je weinig aangroei? Probeer dan eens verf zonder koper of zink. Kies bijvoorbeeld een harde verf of non-stick (foul release) coating die je goed schoon kunt spuiten of borstelen.
4. Een alternatief voor een verf-coating is het laten aanbrengen van en om je boot.
5. Je krijgt vooral aangroei als je boot stilligt. Gebruik je je boot lange tijd niet, overweeg dan om hem boven water te stallen. Of leg hem in een donker boothuis, daar groeit de boot minder snel aan. Voor kleinere boten zijn ook bootliften die in de box van de ligplaats passen.
6. Maak de boot meteen schoon als hij na afloop van het vaarseizoen uit het water komt. De aangroei is makkelijker te verwijderen als ze nog vochtig is, dan wanneer ze is ingedroogd.

Tips voor verstandig gebruik antifouling 

1. Gebruik alleen antifouling die bestemd is voor particulieren. Op de verpakking staat dan dat het middel voor ‘niet-professioneel’ gebruik is.
2. Koop alleen middelen in het buitenland of via buitenlandse websites als je zeker weet dat dit ook in Nederland is toegelaten voor niet-professioneel gebruik. Dit staat op de verpakking.
3. Gebruik je niet-toegestane middelen? Hier wordt op gecontroleerd. Je moet het er dan weer afhalen, en je riskeert een boete tot €2.500,-.
4. Schuur je met de hand? Schuur antifouling altijd nat, zodat je geen schadelijk schuurstof inademt en er geen schuurstof op de grond of in het water komt.
5. Draag bij het schuren en aanbrengen van de verfhandschoenen, een overall en beschermingsbril. De verf kan anders ook schadelijk zijn voor jouw gezondheid.
6. Schuren en schoonmaken doe je boven een dichte vloer, zodat er geen schuursel of aangroei in de bodem of het water terecht komt. Veeg het schuursel en de aangroei op en gooi die bij het restafval.
7. Restanten antifouling kun je met blik en al inleveren als klein chemisch afval.

Voor meer informatie over Antifouling kun je contact opnemen met Manon van Meer via 020 – 7051485