Nieuws

Een aanvaring zit in een klein hoekje

Ken je rechten en plichten op het water

16:50

Verkeersregels op het water

Het is zomer en de vakantieperiode is in volle gang. Er is ook nog eens prachtig weer op komst, en waar is het dan nou beter toeven dan op het water? Heerlijk ontspannen, de beslommeringen van het dagelijks leven op de wal laten en lekker de verkoeling opzoeken. De perfecte besteding van een zomerdag. Door de droogte kampen we momenteel echter met een feitelijk watertekort, terwijl de vaarwegen steeds drukker worden.

Dat het in de zomer drukker is op de Nederlandse vaarwegen zal voor de beroepsvaart geen verrassing zijn. Ook de doorgewinterde recreant zal hier niet vreemd van opkijken. En toch ontstaan er dagelijks gevaarlijke situaties tussen beide gebruikersgroepen van de binnenwateren. Veelal gaat het bijna mis, maar afgelopen weekend ging het op de Lek en de Oude Maas helemaal mis. Waarbij op de Lek bij Almeide, waar een motorjacht is overvaren door een vrachtboot, een dodelijk slachtoffer viel. Het zeiljacht dat op de Oude Maas bij Zwijndrecht in botsing kwam met een binnenvaartschip had (gelukkig) alleen materiële schade.

Drukte en onwetendheid

Hoewel de oorzaak van beide ongelukken nog onduidelijk is, en Zeilen met dit artikel ook absoluut geen suggesties wil wekken, uit de Algemene Schippers Vereeniging haar zorgen over de veiligheid op de Nederlandse wateren. Vooral het gebrek aan kennis van en voorlichting over de verkeersregels op het water stelt woordvoerster Sunniva Fluitsma tegenover de NOS als een van de oorzaken van deze onveiligheid. Het helpt ook niet mee dat het waterpeil en de breedte van een groot aantal vaarwegen door de droogte behoorlijk minder is geworden. Niet alleen de beroepsvaart is daardoor veel beperkter in haar bewegingsruimte, ook de recreatievaart wordt gedwongen om verder van de oorspronkelijke oevers, en daarmee dichterbij de geulen voor beroepsvaart, te varen.

Verkeersregels op het water

Daarom is het goed om het Binnenvaartpolitieregelement (BPR) er nog eens bij te pakken en het geheugen omtrent de verkeersregels op het water weer eens op te frissen. Het is overigens, ook voor plezier- en recreatievaart, verplicht een kopie van de meest recente versie van het BPR aan boord te hebben. Dat mag zowel een fysieke als een digitale kopie zijn. Via Varen doe je samen is de meest recente versie te downloaden (en te lezen uiteraard). De belangrijkste regels om in elk geval veilig het water op te kunnen hebben we hier voor je op een rij gezet.

  1. Goed Zeemanschap
    Deze stelling gaat eigenlijk voor alles. Probeer er te allen tijde alles aan te doen om een aanvaring te voorkomen. Dus ook als je eigenlijk zelf voorrang hebt.
  2. Groot gaat voor klein
    Beroepsvaart, vaak schepen langer dan 20 meter, kan moeilijker manoeuvreren, heeft een lange remweg en kan dus ook moeilijker stilliggen. Geef deze schepen de ruimte, en blijf uit de dode hoek. Als vuistregel geldt hierbij: als jij de stuurhut kunt zien, ben je voor de schipper ook zichtbaar.
  3. Vaar stuurboordswal
    Houdt op gemarkeerde waterwegen rechts aan (net als op de weg eigenlijk). Zo zijn de verkeersstromen voor iedereen duidelijk. Daarnaast hebben schepen die strak stuurboordswal varen voorrang.
  4. Zeil > spier > motor
    Zeilboten hebben voorrang op vaartuigen voortgedreven op spierkracht (kano’s, roeiboten en SUP’s bijvoorbeeld). Motorboten (die niet onder de beroepsvaart vallen) moeten zowel zeilen als spierkracht voorrangen verlenen.
  5. Stuurboord gaat voor
    Voor motorboten (en zeilboten die op de motor varen) geldt op water zonder betonning dat stuurboord voorrang heeft. Nader je elkaar in tegengestelde richting? Wijk dan allebei uit naar stuurboord.
  6. Zeilstand aan bakboord gaat voor zeilstand aan stuurboord
    Bij kruisende koersen moet de zeilboot met de zeilen stuurboord de boot met de zeilen bakboord voorrang geven.
  7. Loef wijkt voor lij
    Kruisende koers, maar de zeilen over dezelfde boeg? Dan moet degene aan de loefkant (de kant waar de wind vandaan komt) wijken voor de boot aan lij.
Verkeersregels op het water
Deze foto is geschoten terwijl alle vaartuigen afgemeerd lagen in een sluis. Het zeiljacht mocht in overleg als eerst uitvaren. Ter illustratie: de stuurhut van het vrachtschip is voor de bemanning van het zeiljacht niet (geheel) zichtbaar. Mochten zeiljacht en vrachtschip op open water elkaar dus op deze afstand genaderd zijn, was dit jacht voor de schipper van het vrachtschip slecht zichtbaar geweest. Foto (ter illustratie): Rianne Hulshof
Verkeersregels op het water
Het jacht op rechts, met de zeilen aan bakboord, heeft in dit geval voorrang. Foto: Ben Rutte

Houd er daarnaast rekening mee dat voor een groot aantal vaarwegen geldt dat er een motor voor onmiddellijk gebruik beschikbaar moet zijn. Deze moet een snelheid van tenminste 6 km/h ten opzichte van het water kunnen halen. Let hierbij dus ook op de stroming van het water.

Meer informatie en praktische tips vind je op de site van Varen doe je samen.

Omslagfoto (ter illustratie): Ben Rutte

Tags: Last modified: 10 augustus 2022
Sluiten