Nieuws

Langere wachttijden bij sluizen door droogte

Sporadisch wachten schepen wel vijf uur om de Lorentzsluizen door te varen

15:44

Kornwerderzand
De Lorentzsluizen bij Kornwerderzand. Beeld: (c) Klaas Wiersma

Wegens de verminderde zoetwatertoevoer van de rivieren, wordt het IJsselmeer te zout. Sluizen aan de Afsluitdijk dienen minder vaak te schutten om de instroom van zoutwater te beperken. Zeilen belt met de sluismeester van de Lorentzsluizen, Jan Schot, die ons onder werktijd te woord kan staan. Op de achtergrond is de marifoon constant te horen. Jan: “Zoals je merkt is het hier onwijs druk.”

Waarom wordt er minder geschut bij de Lorentzsluizen?

“We proberen zo min mogelijk zoutwater het IJsselmeer in te laten stromen. Dit doen we omdat er weinig zoetwatertoevoer is door de droogte in heel Europa – er stroomt minder water door de rivieren. Het IJsselmeer mag niet te zout worden omdat de vissen, planten en de drinkwaterwinning daardoor beïnvloed worden.”

“Daarom schutten we plezierjachten in groepjes en daardoor duurt het langer. Momenteel (een vrijdagmiddag in augustus, red.) zie ik vanuit de toren zo’n honderdvijftig jachten die liggen te wachten. Maar ook nog tankers, zandschepen en sleepboten. De brug is open en er staat een file van een kleine vijfhonderd auto’s.”

Hoe lang zijn de wachttijden?

“Gemiddeld ligt men een uur te wachten. Maar het kan sporadisch oplopen tot vier à vijf uur. Een tanker van 110 meter lang bijvoorbeeld, moet in zijn eentje in de sluis. Als je dan twee tankers hebt liggen ben je zo veel tijd verder. Ik verwacht dat het eind september weer wat rustiger wordt. Momenteel opereert er ook maar één brug wegens werkzaamheden aan de Afsluitdijk.”

“Daarbij ligt het aan de waterstand op de Waddenzee. Als het hoogwater is op het Wad, duurt het schutten langer want er moet meer water de sluis in of uit worden gepompt.”

Er deed een verhaal de rondte dat er nu alleen met laagwater wordt geschut, omdat er anders te veel zoutwater het IJsselmeer in zou stromen. Klopt dit?

“Flauwekul. Er varen hier ook diepgaande schepen. Die kunnen anders nooit meer door de sluis. We opereren vierentwintig uur per dag.”

Het gesprek wordt kort onderbroken doordat sluismeester Jan wordt opgeroepen middels de marifoon. Een tanker vaart de sluis uit maar de doorvaart ligt vol met jachten. Wat moet hij ermee? ‘Hou het scherp in de gaten want je weet het nooit met jachten,’ luidt het antwoord van Jan. ‘De een die springt ervoor en de ander gaat liggen wachten tot je erlangs bent. Daar heb ik ook geen invloed op.’

“Het IJsselmeer blijft redelijk op peil, vooralsnog, maar het is vooral de instroom van zoutwater waar het nu om gaat. Het draaien van de brug moeten we beperken, maar ja, gedurende dit hele gesprek staat de brug al open. De Afsluitdijk staat nu voor de helft vol met auto’s en de tanker die de sluis uitvaart gaat ongeveer even hard als de wijzers van de klok.”

Krijg je weleens chagrijnige mensen te spreken door de marifoon?

“Zeker. Wij zitten hier in de toren en hebben het overzicht. Als je het overzicht niet hebt denk je, waar wacht ik nou op? Dan worden mensen wel kribbig. En sommige charterschepen varen met gezelschappen. Als ze hier dan lang moeten wachten loopt hun hele vaarprogramma in de soep.”

Hanteren jullie voorrang voor beroepsvaart?

“Men denkt altijd dat beroepsvaart voorgaat. Echter, dat staat nergens geschreven. Wij zeggen wel: die mensen varen voor hun geld dus we proberen de beroepsvaart en ijlings doorheen te helpen. Maar als het veiliger is om eerst de pleziervaart door te laten, doen we dat.”

Wat vind je van je baan?

“Dit is hartstikke leuk werk. Je moet wel een beetje stressbestendig zijn. Mijn collega noemt het ‘Tetris voor gevorderden’ (een puzzelspel). Inmiddels doe ik het 23 jaar.”

“Af en toe is het best amusant om mensen door de marifoon te spreken die er niet zo veel kijk op hebben. Die denken dat varen net als rijden in een auto is; dat je aan de handrem trekt en dan stilligt. Zo hadden we laatst een vrouw die die belde om te vragen hoe laat ze morgen naar Terschelling kon varen. De dag erop hoorde ik haar door de marifoon, ze voer een groot jacht met het woord ‘huurboot’ op de spiegel. Terwijl ze de haven uitvaart vraagt ze over de diepgang en het weer en vond ze het bijster interessant allemaal. Even later, toen ze de haven uit was, hoorde ik over de marifoon: ‘Sluismeester, bent u daar nog? Hoe laat begint het te waaien?’

Tags: , , Last modified: 19 augustus 2022
Sluiten