Het begin van het zomerseizoen voor het Team Maritieme Politie een goed moment om de vaarregels extra onder de aandacht te brengen. We spreken politiemedewerker Johan Wiekhart (53) van de handhavingsdesk in het Kustwachtcentrum Den Helder.
Wat doet een digitale wijkagent op de Noordzee?
“Ik probeer, zoveel als mogelijk, alle scheepvaart op de Noordzee, in heel de Nederlandse Exclusieve Economische Zone (EEZ; tot ver buiten de 12-mijls zone red.) te monitoren en te reguleren, zodat alles veilig verloopt. Wetgeving toepassen hoort ook bij mijn taak, dus het handhaven van de regels op zee, zowel voor beroepsvaart als voor pleziervaart.”
Kennen zeilers de regels?
“Niet altijd even goed, is mijn indruk. Daarom besteden we er graag voorafgaand aan de zomer extra aandacht aan, nu iedereen weer de zee op gaat. Exacte cijfers heb ik niet, maar het gaat vaak mis op de volgende plekken: verkeersscheidingsstelsels, windmolenparken, platformen, Natura 2000-gebieden, de Zeeboerderij bij Scheveningen en de areas to be avoided – twee munitiedumpplaatsen. Het loont om je aan de regels te houden: de boetes variëren van 300 tot meer dan 1000 euro, afhankelijk van de gevaarzetting.”
Hoe controleren jullie of iedereen zich aan de regels houdt?
“Iedereen weet: een traffic lane moet je haaks oversteken. Dat gaat te allen tijd om de voorliggende koers.”
In het Maandoverzicht in Zeilen 07/2025 stond een verwarrende zinsnede. De zeiler moet een koers voorliggen (kompaskoers/heading) van 90 graden ten opzichte van de traffic lane, zoals vermeld in de Bepalingen ter Voorkoming van Aanvaringen op zee (BVA), voorschrift 10 c.
“Het doel is dat je zo kort en zo voorspelbaar mogelijk oversteekt; dat is het veiligst. Veel zeilers doen dat niet, zien wij op ais en radar. Als we het zien, dan zoeken we op wie de eigenaar is van desbetreffend jacht en dan doen we een verhoor, per telefoon of op een politiebureau. Soms blijkt dan dat er wel over is nagedacht, maar dat de schipper allerlei redenen had om dit niet haaks te doen. Dan is onze vraag: waarom heb je dat dan niet even gemeld? Gewoon op kanaal 16 de Kustwacht oproepen. Niemand gaat je verbieden er een aantal graden vanaf te wijken, maar: laat het even weten, dan kunnen we als nodig scheepvaart informeren.”
Ais is niet verplicht, zetten zeilers ‘m dan niet gewoon uit?
“Ja, dat hoor ik ook vaak: ‘volgende keer zet ik ‘m wel uit’. Wil je dat echt? Een veiligheidsmiddel van levensbelang voor jezelf en voor anderen uitzetten?”
Hoe zit het met de areas to be avoided?
“Ja, dat betreft twee munitiestortplaatsen bij Maas Noord en nabij IJmuiden, waar ‘to be avoided’ bij staat. Dat zorgt kennelijk voor verwarring vanwege het Engelse ‘avoided’-vermijden. Daar kunnen we lang over discussiëren, maar dat is gewoon verboden gebied, dus vaar er niet doorheen.”
NB: De gebieden zijn sinds 2013 verboden gebied, zoals te lezen in artikel 8 van ‘Regeling routerings- en meldingssystemen voor schepen in volle zee voor de Nederlandse kust’, zie ook een eerder bericht op zeilen.nl.
“Als we zien dat een jacht richting verboden gebied gaat, proberen we te waarschuwen via de marifoon. Meestal krijgen we geen contact, ondanks dat vrijwel elke boot een marifoon heeft. Wat heb je eraan als je hem niet hoort? Hang een handheld aan je jas of installeer een luidspreker in de kuip.”
Heb je tips?
“De Kustwacht en de Handhavingsdesk zijn niet alleen voor nood. Je mag ons altijd bellen. Twijfel je ergens over bij de reisvoorbereiding of over een situatie onderweg? Bel gewoon of roep ons op via kanaal 16 voor overleg. Het is niet erg om even weer de kennis te moeten opfrissen. Zo houden we de zee veilig. De Handhavingsdesk, waar ik werk, is bereikbaar via 088-9584056. De Kustwacht bereik je via 088-9584000 (spoednummer Kustwacht: 0900-0111). Er staat ook veel informatie op Noordzeeloket.nl. Met communicatie bereik je heel veel.”
Tags: Kustwacht Last modified: 3 July 2025
Een traffic lane oversteken blijft voor mij altijd een bron van ergernis ten aanzien van de onduidelijkheid.
“Iedereen weet: een traffic lane moet je haaks oversteken. Dat gaat te allen tijd om de voorliggende koers.”
Als je een noord-zuid liggende traffic lane oversteekt van oost naar west, en er staat stroming van noord naar zuid, dan wordt je dus naar het zuiden weggezet. Je kompaskoers moet 90 graden zijn, het is echt de snelste manier om de lane over te steken maar je steekt in dat geval de traffic lane niet haaks over. Een veel betere formulering zou zijn:
“Iedereen weet: een traffic lane moet je met een haakse kompaskoers (dus niet: COG) oversteken.”
Ik had graag van de betreffende deskmedewerker gehoord hoe het zit met de “voorrangsregels” , “give way” of “impede” bij de verkeersscheidingsstelsels. In het verleden wilde de tuchtraad geen uitspraak doen over een hypothetisch geval: kruisen TSS door zeilvaartuig bijv. van oost naar west, bij noordelijk varend WVS, wie wijkt uit of geeft ruimte?
Leg gelijk even uit waarom een zeilvaartuig, een vaartuig < 15 meter en een vissersvaartuig in voorschrift 10 een aparte categorie vormen.
Het lijkt mij dat het gebruik van mijn AIS gegevens aan boord als grondslag voor een boete het zelfde is als heb gebruik van de snelheidsmeter in mijn auto voor een bekeuring. Beide zijn niet gekalibreerd. Bovendien geeft AIS de koers over de grond en niet de voorliggende koers. De vraag is dan ook of een boete overeind blijft in de rechtszaal. Ik neem aan dat de opsporingsambtenaar geen berekening maakt van kompaskoers? Hij weet mijn deviatie en drift niet en moet precies weten wat de stroming is ter plaatse. Ik heb wel mijn bedenkingen bij deze manier van werken