Doorgaan, platslaan en diskwalificatie: drie oude rotten vertellen over hun 24 uurs

Traditiegetrouw gaat deze zomer de 56e editie van de Kustzeilers 24 Uurs Zeilrace van start. Op 27 augustus zullen honderden jachten vanuit dertien havens aan het Marker- en IJsselmeer vertrekken, om een etmaal later voor de kust van Medemblik te finishen. We bieden je alvast wat voorpret met een kleine reeks artikelen naar aanloop van dit bijzondere zeilevenement. Deze week: Wat maakt deze wedstrijd telkens de moeite waard? Drie oude rotten geven hun kijk op het grootste zeilevenement van Nederland.

Ieder jaar weer

“Het is gewoon een heel mooi evenement. Een uitdaging”, vertelt Ruud Kee. Hij is schipper van Joker, een Verl 900 en zeilt dit jaar voor de 35e keer mee, in de tocht klasse. De voorgaande edities zeilde hij allemaal volgens de regels van de kunst. Dat leverde de schipper al 34 jaarcijfers op, een numeriek bewijs van reglementaire deelnames. “We zeilen hem altijd uit. Weer of geen weer.” Zelfs tijdens de twee beruchte edities van 2015 en 2018, toen de zware weersomstandigheden veel deelnemers deden uitvallen, finishte Joker zoals altijd.

Hoe ze dat deden? “Gewoon op tijd reven. In die 34 jaar hebben we alles al voorbij zien komen. Zwaar weer, hagel, geen wind. Mijn bemanning en ik kunnen onder alle omstandigheden varen, dat kan ik nu wel zeggen. We zouden er meer mijlen uit kunnen persen, maar ik vind het belangrijker dat iedereen zich veilig voelt en het naar zijn zin heeft. Zeilen is één ding, maar hoe ga je met elkaar om in die 24 uur? Als mijn bemanning volmondig “ja” antwoordt op de vraag: “Volgend jaar weer?”, dán weet ik pas of ik het goed gedaan heb.

(c) Ruud Kee

Voor de lol

Voor Kees de Ruiter, schipper van Quadra, een Swan 39, is de 24 uurs niet weg te denken uit het zeilseizoen. “Je doet het voor de gezelligheid en het leren kennen van je boot. Je leert ontzettend veel tijdens zo’n wedstrijd. Waarom gaat een boot van dezelfde lengte sneller dan de jouwe?”

“Ik begon als fanatieke wedstrijdzeiler, maar nu zeil ik gewoon voor de lol”, vertelt de 82-jarige schipper, die al 36 jaar met stip op  één van de dertien startlijnen verschijnt. Zijn interpretatie van plezierzeilen zullen echter niet veel zeilers met hem delen. “Zeilen met zwaar weer vind ik het leukst. Dan is er actie. Tijdens de 24 uurs van 2015 ging de boot in een windvlaag helemaal plat. De mast raakte het water. Prachtig was dat”, lacht de schipper. “Hij kwam weer mooi overeind toen we de schoot lostrokken.” Gediskwalificeerd worden, dat vindt Kees minder leuk. “Dat is helaas een aantal keer gebeurd. Een boei verkeerd gerond, of iets verkeerd genoteerd. Ook werden we jaren geleden gediskwalificeerd omdat we de marifoon hadden gebruikt. Dat mocht toen nog niet. Dat zien ze toch niet, dacht ik. Wel dus. Jammer, want dan heb je de race helemaal voor niets gevaren.”

(c) Ruud Kee

Gediskwalificeerd

“Moderne apparatuur gebruiken mocht vroeger niet, omdat slechts een paar mensen die dure dingen aan boord hadden. Het merendeel van de zeilers had dat niet.” legt Dhr. Verkade uit, voormalig voorzitter van de NVvK. “Toen het algemeen goed werd, mocht het wel.” Dankzij de nieuwe technieken is het volgens de voorzitter een stuk makkelijker geworden om te controleren waar de deelnemende schepen varen. “Vroeger moesten de deelnemers bij het ronden van een boei altijd noteren wie er voor en achter hen zeilden. Achteraf werden die notities vergeleken.” Dat bracht wel eens vreemde situaties aan het licht. Eén voorval doet denken aan de eerste Golden Globe Race in 1969, toen de onfortuinlijke Donald Crowhurst de wereld voor de gek hield met valse posities. “Die man had de hele dag voor anker gelegen, maar zogezegd de hele race gevaren. En nog gewonnen ook. Uiteraard werd hij achteraf gediskwalificeerd.”

(c) Ronald Koelink

Zweet in de handen

Hoe heeft Dhr. Verkade de 24 uurs zien evolueren? “De race is veel veiliger en professioneler geworden. Dat moest ook, want er werd steeds professioneler geracet en de wedstrijdzeilers werden veeleisender. Zo hadden we telkens weer wat nieuws te leren. We hebben op meerdere momenten met het zweet in de handen gestaan. Op een gegeven moment lagen er ongeveer 800 boten in de haven van Medemblik. Dan hoop je dat er nergens brand uitbreekt. Ondertussen is de brandveiligheid veel beter en kunnen maar 600 boten zich inschrijven. Dan ligt de haven ook vol, want de schepen zijn intussen groter geworden.”

“Voor de organisatie zijn een aantal dingen veel makkelijker geworden. Toen ik net begon als voorzitter in 1982, werden alle uitslagen nog per telefoon doorgegeven naar Amerika, waar een computer was. Even later kwam alles netjes berekend terug. Dat kostte 15.000 gulden per keer, terwijl een computer toen 25.000 gulden kostte. Op de ledenvergadering heb ik de blaren op de tong moeten praten om toestemming te krijgen voor de aankoop, want een vereniging met een computer was toen nog iets heel geks. We hebben er daarna veel plezier aan beleefd, maar het berekenen van de uitslagen bleef nachtwerk. Niet iedereen wist hoe je een computer moest bedienen, en hij viel ook wel eens uit. Om vier uur ‘s nachts moest alles naar de drukker, die de uitslagenboekjes drukte voor de prijsuitreiking. Die is vandaag nog steeds om tien uur zondagochtend.”

(c) Ruud Kee

Feestelijke intocht

“Het was soms afzien, maar de voldoening was groot”, besluit Dhr. Verkade. “Het is altijd prachtig om al die boten te zien binnenvaren in de haven van Medemblik. Je ziet dat de mensen er lol in hebben.” De gezelligheid en het grote feest achteraf horen bij de 24 uurs, maar met de oplopende coronacijfers is het nog even afwachten of het festijn kan doorgaan. “Ik hoop vooral dat de 24 uurs nog veel mensen aan het zeilen zet. Want daar gaat het om: mensen de mogelijkheid bieden om te oefenen en ervaring op te doen voor grotere tochten.”

56 jaar zeilplezier

De Nederlandse Vereniging van Kustzeilers (NVvK) organiseert de 24 Uurs Race sinds 1965. Het idee komt uit Zweden en dateert uit 1947. Het concept: in 24 uur zo veel mogelijk mijlen afleggen tussen zelf te kiezen merktekens. Elk merkteken mag slechts twee keer gerond worden. Wie te laat finisht krijgt strafmijlen. De combinatie van navigatiekunst, zeilen, de gezelligheid en overleven maakt het evenement zeer geliefd. De top werd bereikt met maar liefst 850 jachten, waarna er een periode van terugval optrad. Gelukkig groeide de afgelopen tijd de belangstelling weer en doen er al jaren gemiddeld ruim 600 jachten mee. Het deelnemersveld bestaat uit toer- en wedstrijdklassen.

Inschrijven?

Wil jij dit jaar meedoen met je eigen boot? Inschrijven kan nog tot 6 augustus en kost 105 euro. Boten die zich na de sluitingsdatum inschrijven (van 6 augustus tot uiterlijk 20 augustus) worden belast met 35 euro extra administratiekosten. Er worden 600 deelnemers toegelaten, dus zorg dat je er op tijd bij bent. Kijk voor meer informatie op www.24uurszeilrace.nl.

Lees ook: Eindelijk een race die doorgaat: inschrijvingen 24-uurs geopend

Omslagfoto: (c) Ruud Kee