In augustus vorig jaar reisde het zeilteam Hurlie Up af naar het ‘Noorden’ voor de kustzeilers 24 Uurs Zeilrace. Afgeladen met vier man bemanning, hun bagage en een enorme voorraad snacks verscheen “Hurlie Up Sailingteam” vorig jaar aan de start in Hindeloopen. Met een waterlijn van iets meer dan vijf meter hebben we veruit de traagste rating van de toerklasses. “Al is onze S-Spant Hurley 22 misschien geen echte racer, haar bemanning is bloedfanatiek”.
De 8-uren van de Oosterschelde staat al jaren steevast in mijn agenda. Eerst als opstapper op de boot van mijn opa en later als schipper op de Hurlie Up. Een uitstap naar de 24 Uurs Zeilrace, hetzelfde concept maar dan 3x zo lang en op het IJsselmeer, kwam steeds hoger op de bucketlist te staan. In 2022 was het dan zover. Onze eerste 24 Uurs Zeilrace.
De 24 uurs
De Kustzeilers 24 Uurs Zeilrace is een zeilwedstrijd die jaarlijks wordt georganiseerd door de Nederlandse vereniging van kustzeilers. Het doel van de wedstrijd is om binnen 24 uur zoveel mogelijk mijlen te varen tot de finish in Medemblik. Deelnemers kiezen hiervoor hun eigen route vanaf een van de 12 mogelijke startplaatsen over een netwerk van 113 vooraf vastgestelde rakken (stuk tussen twee boeien). Te vroeg finishen is een gemiste kans om meer afstand te varen, maar een te late binnenkomst levert flinke strafpunten op.
Naar Hylpersk
Vanaf onze thuishaven aan de Grevelingen is de tocht naar het IJsselmeer al een hele onderneming op zich. Samen met vast bemanningslid Rick vertrekken we voor zonsopkomst uit Den Osse, om rond het avondeten het derde bemanningslid Carl op te pikken in Hellevoetsluis. Bij de eerste ochtendschemer zeilen we het Slijkgat uit. Het is Carls eerste keer op zee, maar zijn spreekwoordelijke vuurdoop blijft uit. Met een perfecte halve wind stuiven we naar Scheveningen. Na een korte stop voor het diner, (nog meer) extra boodschappen en een frisse duik besluiten we langer van de gunstige wind gebruik te maken en ‘s nachts door te zeilen. In het donker passeren we IJmuiden en een paar uur later meren we moe maar voldaan in de Amsterdam Marina. De rest van de trip verloopt net zo vlot. Het vierde en laatste bemanningslid Maaike stapt op in Enkhuizen en we drijven voor de wind naar Hindeloopen, onze startplaats.
De start
Na een lange dag zeilklaar maken, routes uitzetten en weerberichten vergelijken is het dan eindelijk tijd om richting de start te gaan. Het is er erg druk. Door de noordoostelijke wind leek ons deze startplaats het gunstigste, en blijkbaar zijn we niet de enige met die gedachte: Tientallen boten knokken om een goede startplaats. Rick en ik varen al jarenlang wedstrijden samen en hebben het spelletje aardig door. We starten bovenwinds vooraan en passeren als een van de eersten het eerste merkteken. Het veld splitst zich: iedereen kiest zijn eigen route. Door de jaren heen hebben we voor de 8 uren een professioneel model gebouwd dat met het laatste weerbericht, polair diagram van onze boot en eventuele getijdestroming de gunstigste route bepaalt; de bemanning bestaat uit programmeurs en data analisten. Het model blijkt ook voor de 24uurs zeer bruikbaar. Alhoewel…? Vanaf de start blijkt iedereen een andere route te kiezen dan wij. Wie is hier nu gek? Vragen we ons af.
’t Ken Net
De eerste mijlen verlopen soepel en de sfeer zit er goed in. Onder vol tuig zeilen we de zonsondergang tegemoet terwijl een overvloed aan snacks de hoofden koel houdt. Ik schrik op van een plotselinge gil vanaf het voordek: een verdwaalde golf buiswater verandert Ricks “Zonnedek” in een tropisch zwemparadijs. Na de boeironding varen we weer halve wind. Perfect om de halfwinder te zetten, al waait het er vrij hard voor. “Moeten we dat wel doen?” vraagt Rick behoudend. “’t ken net” grijns ik, “elke seconde telt”. Als het zeil zich vult ontstaat er een kolkende golf achter de spiegel. 6.4 knopen, rompsnelheid + 2 tiende. Als even later de wind iets ruimt is het weer uit met de pret.
Na drie uur met gemiddeld 5.5 knopen begint het echt donker te worden. Tijd om het wachtschema in te stellen: Twee man op wacht, 1 stand-by in de kooi en de vierde écht rust. Elk uur draaien we door. Met het invallen van de duisternis verandert de sfeer aan boord. We genieten van de sterrenhemel en het schouwspel van lampjes aan de horizon. “Nachtzeilen is het mooiste wat er is, alleen jammer van het late uur”. Het aantal flauwe grappen neemt wat af en iedereen komt in een soort rustige uithoudingsmodus. Toch wordt er hard gezeild en fanatiek getrimd. De langzaam afnemende wind vraagt nóg meer focus.
Panne
“Die stuurboord lier is echt niet goed hoor”. Het is drie uur ‘s nachts en ik wil net aan mijn rust beginnen. Een apart klikje in de schootlier is langzaam een echt probleem geworden. De lier blokkeert en wil geen kant meer op. Ik zucht terwijl ik mijn langverwachte rust zie verdampen. Wat gepriegel in het donker en een paar smerige handen later draait het spul weer. De lier is afgeschreven, maar komt met een paar pallen minder hopelijk de nacht door. De schaduw van een zeeschouw komt ons in volle vaart tegemoet. “Bakboord!” roepen we nog en schijnen in de zeilen. Toch wijken we op het laatste moment zelf maar uit, daar is vast iemand in slaap gevallen.
Daglicht
De laatste donkere uren is er weinig wind. Met de uitgeboomde genua maken we er toch het beste van. De eerste zonnestralen worden met gejuich ontvangen en ook de wind leeft ervan op. Onder het genot van een alcoholvrij biertje zeilen we de zonsopkomst tegemoet. Langzaamaan moeten we al aan de finish gaan denken. Nemen we kortste weg en rekken we voor de finish nog wat, of maken we hier nog een lusje? Rond 8 uur is iedereen boven en trekken gebakken eieren het humeur weer recht. Rekenmeester Carl is druk in de weer achter zijn laptops: “Ik heb een nóg gunstigere route gevonden!” We gaan bakboordrond en de halfwinder komt weer tevoorschijn. Grinnikend zeilt Rick een veel modernere 36 voeter voorbij, “Go Hurlie Go”.
Vermoeid maar voldaan
Bij de volgende boeironding moeten we weer aan de wind en dat betekent halfwinder eraf, fok erop. Een windvlaag, een gil en een luid scheurend geluid gaat door merg en been. De halfwinder raakt het water en scheurt meters in. Stilzwijgend halen we het zeil binnen en zetten de fok. Beteuterd kijken we naar de natte flarden in de kuip: een kwartier lang durft niemand een woord te zeggen. Toch zonde, maar ook dat is wedstrijdzeilen. Bij thuiskomst naaien of plakken we het wel weer.
De spanning voor de finish maakt weer veel goed. Tot het laatste moment twijfelen we over een extra lusje. De inzet is hoog: Als het meezit pakken we nog flink wat extra mijlen, ruim genoeg om de straf voor te late finish te compenseren, maar bij tegenspoed komen we na de laatste finishtijd binnen. “Na 24 uur zeilen wil ik écht geen DNF riskeren” zegt Rick stellig. Carl is optimistischer: “Het model zegt dat het kan, en het scheelt significant op de uitslag” Toch kiezen we voor de veilige optie. Een mogelijke DNF wordt door iedereen verafschuwd. Even denken we een minder riskant alternatief te hebben gevonden, maar al snel blijkt dat dit niet mag, een van de rakken hebben we helaas al twee keer gezeild. De laatste uren vliegen voorbij. Het passeren van de 100 mijl wordt goed gevierd en de ontlading is groot als we het finishrak opdraaien. Tot de finish zijn we fanatiek, schoot in de hand, fokkeboom erin. Voor de uitslag maakt het niet meer uit, we finishen ruim op tijd, poseren nog voor de Zeilen Finishfoto en varen moe maar voldaan Medemblik in. De prijsuitreiking liegt er niet om: met bijna 114 mijl eindigen we op een 13e plaats van 41 inschrijvingen. Voor een eerste keer zijn we daar erg trots op!
De wiskunde achter het zeilen
Door de jaren heen hebben we een steeds uitgebreider routing-model gebouwd. Eerst zoeken we mogelijke opties tussen start en finish. Vervolgens wordt per rak op dat tijdstip de schijnbare wind, stroming (indien van toepassing) en bijbehorende bootsnelheid berekend. Het ‘vinden’ en doorrekenen van alle miljarden opties door een wedstrijdveld van 113 rakken is erg complex en kost zelfs een goede computer uren. Tijdens de race gebruiken we het daarom voornamelijk om inspiratie op te doen, en opties makkelijk te vergelijken. Ondanks dat we steeds meer data van onze boot en betere wind en stroomgegevens meenemen blijft het een benadering. Soms wint goed zeemansgebruik het alsnog van de cijfertjes. Gelukkig is het programmeren en modelleren voor ons al een hobby op zich.
Tekst en beeld: Harry van Ham
Tags: 24 Uurs Zeilrace Last modified: 22 augustus 2023
