Meedoen aan de 24 Uurs Zeilrace is uniek. En hem winnen is nog specialer. Speelt de voorbereiding echt zo’n grote rol? Hoe is het om te winnen? En hoe zorg je ervoor dat je de beste wordt binnen je klasse? Drie voormalig winnaars geven wijze raad. Doe er je voordeel mee!
Erik Hermans
Naam schip: ZA 1 – De Jager
Klasse: Rond- en platbodemklasse Lemsteraak
Aantal keer deelname 24 Uurs: 24 keer, (voor het laatst) gewonnen in 2022
Anne Piersma
Naam schip: Woest Genoegen
Klasse: Toerklasse
Aantal keer deelname 24 Uurs: 15 keer, gewonnen in 2022
Albert Woord
Naam schip: Winner
Klasse: ORC3
Aantal deelnames: 12 keer, gewonnen in 2022
Hoe was het om de 24 Uurs te winnen?
Erik: “We hebben al een groot aantal keren mogen winnen en dat voelt nog steeds als een fantastische beloning voor harde werken van ons team. Daarbij telt deze race mee in ons jaarklassement en de dubbele punten zijn dan van harte welkom.”
Anne: “Toen we twee jaar geleden winnaar werden, was dat best wel bijzonder. Wel zaten we bij veel eerdere edities bijna altijd bij de boten die de meeste mijlen maakten, maar in het jaar dat we wonnen, voeren we met z’n tweeën! In de week voor die 24 Uurs raakte één van de bemanningsleden geblesseerd. Het lukte ons op zo’n korte termijn niet om een goede vervanger te vinden. We besloten daarom om de wedstrijd met twee te doen. Omdat mijn zeilmaat en ik allebei ervaren solozeilers zijn, durfden we dit aan. We hebben in het donker samen gevaren, maar bij daglicht (ook voor de nacht), nam steeds één van ons tijd voor een hazenslaapje. We startten dat jaar (2022) vanuit Stavoren met noordenwind en we konden vanaf de start het uitgeschreven plan volgen. Het plan ging uit van een wind die in de loop van de nacht van noordoost wat zou gaan krimpen. We zijn eerst vooral in het noorden gebleven, om daarna steeds wat verder af te zakken naar het midden van het IJsselmeer, waarbij we de lange, gunstige rakken allemaal konden meenemen. Het plan dat we hadden uitgeschreven konden we helemaal volgen. Alle bedachte rakken waren bezeild! De hele nacht en ook op zaterdag bleef de wind doorstaan en uit noordelijke hoek.”
“Richting de finish is het altijd weer de vraag of we nog ergens een paar mijl extra kunnen pakken. We berekenen dan ook hoeveel strafmijl iedere minuut die we ‘te laat’ over de finishlijn ons gaat kosten en of het daarom het overwegen waard is om nog een extra rak te varen. In 2022 was dat niet nodig. Wel kwamen we een paar minuten te laat over de finish, maar dat heeft ons nauwelijks strafmijlen gekost. Eenmaal in de haven van Medemblik kwamen in de loop van de avond de gevaren mijlen binnen van de andere boten in onze klasse. Geen enkele boot haalde ons gevaren aantal. We waren eerste!”
Albert: “Het gevoel om een 24 Uurs te winnen is niet te beschrijven. Zodra wij de haven van Medemblik in varen leggen we naast de botter aan, deze is ook van tevoren geregeld. Hier zijn de mensen aanwezig die alles vanaf de wal hebben geregeld. dan vullen we eerst met zijn allen de administratie in van de gezeilde rakken en leveren dit digitaal in. Dan gaan we eerst aan de goulash, die klaarstaat op de botter waar we met alle Urker deelnemers gezamenlijk eten. En dan komt het wachten dat iedereen zijn wedstrijdformulier heeft ingevuld en ingeleverd. Laptop open staan met de voorlopige uitslag – heb je al op refresh gedrukt? Ja, net nog! – . We staan nog bovenaan in de klasse. Minuut later: heb je alweer op refresh gedrukt? Ja, ja, nog steeds bovenaan. De spanning stijgt met de minuut. Rond een uur of tien heeft iedereen in onze klasse zijn administratie ingevuld. En nog steeds bovenaan?! Er gaat gejuich op vanaf de botter: wij als team gaan uit ons dak. We hebben het gefikst.”
Hoe is het om mee te doen aan de 24 Uurs?
Erik: “Het is elk jaar een prachtige uitdaging om een lange baanrace te doen waarvan een deel ook ‘s nachts moet worden gevaren. En na afloop de enorme gezelligheid in Medemblik te ervaren voor café Brakenboer.”
Anne: “We varen inmiddels al zo’n vijftien jaar mee in de 24 Uurs met Woest Genoegen. Woest Genoegen is een Winner 9.50. Omdat we geen wedstrijdboot hebben, varen we mee in de Toerklasse. In de eerste jaren deden we dat met wisselende bemanning die vooral bestond uit familie en vrienden. We deden vooral ook mee, omdat je veel leert van het varen van races/tochten als de 24 Uurs, zoals het varen door de nacht.”
“De laatste zeven à acht jaar varen we met een vaste bemanning van drie. Voor ons werkt het varen met z’n drieën het fijnst. In de nacht zijn er steeds twee man bovendeks, de derde man neemt dan een anderhalf tot twee uur rust. De verantwoordelijkheid voor de navigatie en het eventueel aanpassen van het vaarplan ligt bij één iemand, maar doen we altijd in overleg.”
Albert: “Het meedoen aan een 24 Uurs is niet wat je zomaar even doet, er gaat een heel traject aan vooraf. Het moment is eindelijk daar dat de touwen losgooien om mee te doen aan de 24 Uurs. Na het fotomoment met de bemanning wordt er koers richting Enkhuizen gezet. Want vanuit deze haven gaan we starten. Na een mooi tochtje van twee uur komen we aan in Enkhuizen. En spotten meerdere boten die ook meedoen aan de 24 Uurs.”
Welke rol speelt de voorbereiding bij dit evenement?
Erik: “De route die we varen is geheel afhankelijk van de windrichting en windsnelheid. We krijgen als deelnemers een rakkenkaart waar we uit mogen kiezen, met dien verstande dat een rak maar tweemaal mag worden gevaren. We proberen constant onze snelste koersen te varen, dat wil zeggen liefst niet aan-de-wind over plat voor de wind. De voorbereiding is erg belangrijk en bestaat uit verschillende facetten. Allereerst wordt al een week eerder gestart door onze navigator Martijn met het volgen van de verwachtingen en ontwikkelingen van de drukgebieden. Ook wordt het schip van boven naar beneden gecontroleerd. De tuigage, de zeilen, vallen, schoten, harpen, etc. Zo nodig wordt er iets vervangen of gerepareerd. Verlichting in de mast. De veiligheidsmiddelen. En uiteraard wordt er voldoende eten en drinken ingekocht.”
Anne: “Het voorbereiden van de 24 Uurs begint voor ons al een aantal weken voor de start en geeft al een prettig soort van opwinding. Als de rakkenkaart begin augustus op de mat valt, ligt deze de weken daarna open op de tafel. Voor iedere windrichting worden de meest gunstige starthavens uitgezocht en worden al de eerste plannen gemaakt. Die plannen krijgen steeds meer gestalte, als de windrichting in de laatste week steeds met wat meer zekerheid ingeschat kan worden. Voor het inschatten van de wind maken we gebruik van bekende apps als Windfinder en Windguru.”
“Pas op de voorlaatste dag voor de start, bepalen we waar vandaan we starten. In de dagen voor de start maken we het ‘hoofdplan’. Het hoofdplan schrijven we helemaal uit, met alle te varen rakken en het cumulatieve aantal gevaren mijlen na iedere boeironding. Dit doen we voor verschillende gemiddelde snelheden die we tijdens de race kunnen halen. Na iedere boeironding kijken we in hoeverre het hoofdplan haalbaar blijft, of dat we moeten overstappen op een alternatief (en ook uitgeschreven) plan B, C, of D. We varen bij voorkeur op het IJsselmeer. Alleen als we echt voordeel denken te kunnen halen uit het varen op stroom, gaan we de zee op. Als schipper en eigenaar van Woest Genoegen heb ik de mogelijkheid om op vrijdag de boot over te varen naar een voor ons gunstige starthaven. Aan het eind van de middag stappen de andere twee bemanningsleden op en eten we samen onze traditionele lasagnemaaltijd. We ruimen het schip op en maken alles klaar voor 24 uur zeilen.”
Albert: “De voorbereidingen spelen een significante rol. Want als het daar niet goed gaat, werkt dit door naar de wedstrijd en kun je een resultaat wel vergeten. Denk hierbij aan de samenstelling van het team die moet kloppen, is iedereen gedreven, fanatiek en zetten ze zich vol passie in. Ook moet iedereen moet zijn of haar rol weten binnen het team. Zoals wie zorgt er voor de trim, wie zet de route uit, wie is de schipper, en last but not least wie maakt het eten klaar? Kan iedereen of bijna iedereen aanwezig zijn bij de trainingen de week vooraf de 24 Uurs? Verder moet je ook denken aan als we in Medemblik zijn is er plek om aan te liggen? Is het schip in goede conditie? Dit zijn zo wat voorbeelden van de voorbereidingen bij de 24 Uurs. En zoals je leest is dit net zo belangrijk als de wedstrijd zelf.”
Last but not least: hoe win je de 24 Uurs?
Erik: “Dat is een goede vraag. Uiteraard met een goed schip en ervaren bemanning. Zij moeten het schip goed kennen om in de nacht ook de zeilen optimaal te kunnen bedienen. Maar ook wel met enig geluk dat je met eventueel winddraaiingen de rakken kan afmaken en bijvoorbeeld niet hoeft te laveren. De taak van de navigator is om daar rekening mee te houden als dat in de windvoorspelling wordt vermeld. Ga eerst maar eens meedoen dan komt die ervaring vanzelf en ga je het steeds beter doen.”
Anne: “Volgens ons is een goede voorbereiding heel belangrijk: welke starthaven bij welke wind, welk plan is er als de windrichting verandert, of als de wind wegvalt, welke rakken zijn mogelijk. Je moet kunnen omschakelen als dat nodig is naar alternatieven. Er is altijd een plan B! Voor ons is het fijn om in een vaste samenstelling te varen. Je weet wat je aan elkaar hebt en de taakverdeling is duidelijk. Ook voor het varen door de nacht is dat belangrijk.”
Al sinds 1965 is de 24 Uurs Zeilrace een begrip in Zeilend Nederland en omstreken. De organisatie noemt zichzelf het grootste zeilevenement van Nederland en kent nog altijd een heleboel vaste deelnemers. Een van de zeilers die al heel lang aan de start verschijnt is Kees Ruiter. Hij is al 35 keer reglementair gefinisht en vaart dit jaar weer mee, waarschijnlijk voor de laatste keer. Slechts één deelnemer kwam vaker over de eindstreep. Klik hier om het hele verhaal te lezen.
Omslagfoto en foto’s: Privéarchief geïnterviewden
Tags: 24 Uurs Zeilrace Last modified: 29 augustus 2024
