Column Anna: Kerstkind El Niño

“Tsjonge, wat kunnen mensen elkaar toch opjutten” zucht Wietze terwijl hij naar weer een volgend scherm op Noonsite klikt. We volgen de laatste maanden de berichten over Kerstkind El Niño met meer dan gemiddelde belangstelling. Ons vertrek vanuit Chili staat voor de deur. Eigenlijk kun je alle beschikbare informatie indelen in twee groepen: feiten en interpretaties. De feiten worden regelmatig ververst; we weten inmiddels dat de piek van de opwarming van het zeewater voor de kust van Peru achter de rug is. De interpretaties gaan over de effecten van die opwarming. Ook daarin zien we weer twee groepen. Allereerst de effecten die nu of in de nabije toekomst te zien zijn. Het is hier in Chili veel kouder en natter dan normaal in deze tijd van het jaar. De Chileense zeilers balen, want allerlei leuke Kerstreisjes vallen letterlijk in het water. Ook bij ons is na een paar mooie dagen de kachel weer aangegaan, omdat het ’s nachts maar een graad of vijf wordt. Ook lezen we het nieuws over enorme overstromingen in het midden van Zuid-Amerika en in Europa, droogte en tornado’s in Noord-Amerika. Maar als het gaat over de effecten van het El Nino fenomeen op langere termijn, dan zien we een hoog ‘glazen bol gehalte’. Met name als het gaat om de effecten die wij op zee tegen kunnen komen. Mensen buitelen op de zeilerswebsites over elkaar heen om de meest verschrikkelijke scenario’s te schetsen. Ik word helemaal chagrijnig van termen als ‘Godzilla El Niño’. Met name in Noord-Amerika komt men superlatieven te kort om de naderende rampen te beschrijven.

Midden in die hele poel aan informatie over het Kerstkind El Niño (want de opwarming piekte in vorige gevallen rond Kerstmis) proberen wij feit en fictie van elkaar te scheiden en onze plannen voor volgend jaar te maken. Eerst willen we graag naar Juan Fernandez (ook bekend als Robinson Crusoe eiland). Dat ligt nog redelijk dicht bij de kust van Chili. Dan steken we echt de Pacific op richting Paaseiland. We hopen dat het weer gunstig is, zodat we daar aan land kunnen. Dan door naar de Gambier archipel, die meer naar het noorden ligt. We zitten daar aan de oostzijde van het pad van orkanen, dus daar zullen we goed op moeten letten hoe de omstandigheden zich ontwikkelen. Als de kust veilig is, maken we een lange tocht over de evenaar naar Hawaii. Het orkaanseizoen staat daar dan voor de deur, dus we kunnen er niet erg lang blijven. En zo gaan we dan slalommend om hogedrukgebieden verder naar het noorden. De noordelijke zomer willen we graag in Alaska en British Columbia doorbrengen. Beren, zalmen in de rivieren, oude indianenstammen: prachtig vooruitzicht.

Waar zeilers zijn, zijn weerpraatjes. De groep die door de scheren naar het zuiden gaat is al een tijdje geleden vertrokken. Het groepje boten dat hier nog over is, kijkt allemaal dezelfde kant op: Pacific. De één wil zo snel mogelijk naar Nieuw-Zeeland, de ander droomt van het rustig ontdekken van allerlei eilanden. En wij willen dus naar het noorden, met een hele lange bocht. Hoe het ook zij: we interpreteren Kerstkind El Niño informatie allemaal op onze eigen manier. Allemaal willen we graag weg, dus hier en daar wordt een roze bril opgezet. “Het weer zal snel weer normaal worden” zei Nieuw-Zeelander Hemish toen we het er gisteren op de steiger over hadden. Vooralsnog buitelen lage druk gebieden over de Pacific deze kant op. Ze liggen veel noordelijker dan zou moeten; van stabiliteit lijkt nog geen sprake te zijn.

Ik worstel er mee. Het moet veilig zijn, anders gaan we niet. Maar ja, als je van hieruit de oceaan opvaart, heb je je keuzes gemaakt. Onderweg kunnen onverwachte effecten van Kerstkind El Niño optreden. Daar is nu nog niets van te zeggen. Moeten we langer blijven en wachten tot alles weer ‘normaal’ is? Onze eerste maanden zitten we nog ten zuiden van de strook warmer zeewater en zijn we in theorie veilig. Dus dat zou ons vertrek in januari rechtvaardigen. Het is een duivels dilemma, waar we het antwoord nog niet 100% zeker op gevonden hebben. Maar de tijd tikt, in de komende weken moeten we de knoop doorhakken. Eigenlijk word ik er bloednerveus van.

Terwijl Wietze nog verder zoekt naar informatie, kijk ik over zijn schouder mee vanuit de keuken. Ik pel intussen gekookte eieren. Inmiddels kan ik bijna blindelings gevulde eieren maken. De oer-Hollandse traktatie is een klapper hier in het zeilersgroepje, dus er gaan nogal wat eieren door mijn handen de laatste tijd. Met z’n negenen vieren we een paar uur later Kerst met een gezellige barbecue. De zon piept onverwacht door de wolken en de wind gaat liggen. Zes verschillende nationaliteiten. In vijf verschillende talen zingen we ‘Stille Nacht’. Ik krijg er de tranen van in mijn ogen. Zo mooi. Kerstmis vieren in de zon blijft een beetje raar aanvoelen. Maar toch voel je op zo’n moment de saamhorigheid tussen zeilers sterker dan normaal. Over een paar dagen zullen de eersten gaan vertrekken. Wij kijken het nog even aan. Maar hoe het ook zij: El Niño ging vandaag niet over stormen, klimaatverandering, droogtes en overstromingen. Op zo’n bijzondere dag als vandaag ging het over de band die we in ons varende dorp van wereldzeilers voelen.

Valdivia, Chili, december 2015

Lees hier meer columns van Wietze van der Laan en Janneke Kuysters