Duurzaam varen: zo doe je dat

Peter Hoefnagels is zeiler en milieukundige. Vandaag is zijn boek “Duurzaam Varen” uitgekomen. Hoefnagels legt in dertien praktische stappen uit hoe je duurzamer kunt varen. Het boek is voor zeilers én motorbootvaarders.

Waarom heb je het geschreven?

“Heel praktisch en concreet: omdat er heel veel aan boord vrij gemakkelijk verduurzaamd kan worden. Voor mijzelf is het begonnen toen ik 10 jaar oud was. Toen kwam de foto uit die vanaf de Apollo 8 gemaakt is toen die de maan rondde. Je ziet de aarde met een heel dun randje dampkring eromheen. Dan zie je hoe kwetsbaar die aarde is, en waarin wij als mensen moeten kunnen blijven leven. Daarom ben ik bezig met duurzaamheid, met duurzaam varen, met dit boek.”

Waar kan je het beste beginnen met verduurzamen?

“Dat vragen mensen me vaker. Het hangt natuurlijk van de boot af en van jezelf. Een voorbeeld is dat iemand de kombuis wil elektrificeren. Alles zonder gas. Dan ga je een zwaardere accubank nodig hebben en dikke kabels. 48 volt is daarbij de meest logische keuze, omdat je dan alvast goed zit als je later een elektromotor wilt inbouwen. Wanneer je dat doet, bepaal je zelf. De echte meerkosten voor een elektromotor zitten vooral in een (veel) groter batterijpakket. Het boek heeft zo’n indeling dat je zelf kan kiezen hoe ver je wilt gaan.”

Is zeilen op zichzelf al niet heel erg duurzaam?

“Ja, dat is een gewetensvraag. Tegenwoordig steeds meer niet dan wel. In de jaren zestig was er heel veel aan een zeilboot veel duurzamer dan nu, die soms uitgerust was met een klein hulpmotortje. Inmiddels doen de meeste zeiljachten in pk’s niet onder voor  een motorboot. Er wordt ook steeds meer gevaren op de motor in zeilboten. Kajuitzeilboten blijken vandaag eigenlijk niet zo duurzaam meer.”

Is het ook betaalbaar om je boot te verduurzamen?

“Platgezegd is het vaak zo dat bij het fossiele varen, je een klein deel van de kosten bij de aanschaf betaalt en het grootste deel in de jaren daarna gaat nemen. Bedrijven boekhouden vaak op een termijn van hooguit 4 jaar. Dan is ‘fossiel’ vaak goedkoper. Alleen particulieren denken op langere termijnen dan 4 jaar. Dan wordt fossielvrij veel interessanter. Voor elektrisch varen betaal je in aanschaf veel meer, maar in kosten tijdens de levensduur nog nauwelijks iets. Dan kan de duurzame keuze zelfs voordelig uitpakken. Bovendien is te verwachten dat de brandstofkosten, diesel voorop, zullen stijgen. Voor de lange termijn lijkt me de keuze voor een diesel nu risicovol en geen verstandige aankoop.”

Wanneer verwacht je dat dit boek wordt ingehaald door nieuwe ontwikkelingen?

“Elke paar jaar zal wel een update nodig zijn met de huidige ontwikkelingen. Koppel je deze vraag aan de keuze om nog te wachten met verduurzamen, dan is dat weinig zinvol. Dat heeft vooral te maken met de relatie tussen marktontwikkeling en productontwikkeling. Die gaan hand in hand, dat moét stapje voor stapje. Als er wel grote stappen worden genomen zorgen ze ook dat het aanzienlijk duurder wordt. Dus het is een heel uitgekiend spel. Je bent daarin als consument niet slimmer dan de bedrijven. Wachten op ontwikkelingen heeft daarom meestal weinig zin. Trouwens, waarom zou je het uitstellen? Je wilt toch nu zo snel mogelijk nog meer genieten van de omgeving tijdens het varen?”

Wanneer is het doel van dit boek bereikt?

“Hier een anekdote van bevriende zeilers; ze gingen met hun kleinkinderen een weekend het water op. Tijdens het varen kwamen er uitlaatgassen over de kuip heen. Er kwam een discussie over milieu en duurzaamheid. Een kleinkind zei eenvoudig: ‘Je verstikt mijn toekomst.’ Wat kan je meer doen dan een zuur glimlachje geven? Je voelt je gewoon lullig als opa tegenover die kinderen, tegenover die generatie. Je bent de toekomst van de nieuwe generatie aan het verstoken. Het tekent zo’n weekend.

Het doel van het boek is bereikt als je dat kunt voorkomen. Ik wil mensen nu de keuze voorhouden over hoe duurzaam zij zelf willen varen.”

Wil je weten hoe jij je boot duurzamer maakt? Bestel het boek in de webshop.

Hoefnagels is milieukundige en zeiler. Hij bekend als auteur van Het Zeilboek: De leidraad voor zeilers. Met zijn duurzame jacht Ya vaart hij de wereld rond.