Interview Pieter Heerema midden op de oceaan.

Pieter Heerema is over de helft van zijn eerste Atlantische oversteek met zijn nieuwe Imoca Open 60. Samen met de Zwitser Alan Roura en de fransman Sébastian Destremau, twee andere Vendée Globe-deelnemers in spé, startte hij op 12 april vanuit Lanzarote in de Calero Marinas Solo Transat-kwalificatiewedstrijd. Geteisterd door lagedrukgebieden en technische problemen liggen de drie deelnemers honderden mijlen uit elkaar. Zeilen sprak met Heerema over hoe de race tot dusver voor hem verloopt.

Pieter Heerema aan het woord

Hoe vergaat je deze eerste solo-oversteek op de nieuwe boot? Helpt jouw ervaring of is alléén op de oceaan op een Imoca Open 60 toch iets compleet anders? Wat gaat er goed, wat gaat er mis?
‘Ik moet eerlijk zeggen dat m’n eerste solo-oversteek best zwaar valt. Dat kom voornamelijk door het weer op de Atlantische Oceaan, dat compleet ‘in de war’ is, waardoor de reis extreem lang duurt. Het is ook zwaar omdat ik tot dusver vrijwel alle dagen aan de wind heb moeten varen. Ik kan je vertellen; dat is een nachtmerrie op een Open 60 met draagvleugels. De boot is zo plat als een surfplank en de carbon romp is een enorme klankkast. 24 uur is te verdragen, 48 uur gaat nog net, maar twee weken is als een boze droom. Naast de geluiden zijn ook de bewegingen van deze boot bepaald niet soepel; ze zijn zo abrupt dat het eigenlijk permanent ‘apenkooien’ is.

Op dit moment is het bijzonder zwaar dat ik tegen zoveel technische mankementen aanloop. Vooral de elektronische problemen storen mijn reis behoorlijk. Inferieure apparatuur (van een niet nader te noemen merk red.), onvolwassen software en slechte installatie spelen me parten. Bovendien heb ik ook een motorbrand aan boord gehad. De plusdraad van de alternator was kapotgeschavield op de motorfundatie. Dan ontstaat er opeens een spontaan soort lasapparaat. Ik had de shore crew nog gewaarschuwd over de slechte uitvoering van de bedrading, maar zij vonden het prima. Gelukkig heb ik de brand kunnen blussen met de eerste blusser die ik kon vinden: een poederblusser. Je weet niet half hoeveel rotzooi dat geeft in je schip, vooral ook omdat de motor gewoon in het midden van de boot staat, en niet in een motorkist of iets dergelijks.

Alles bij elkaar heb ik tot drie keer een half etmaal bijgelegen voor allerlei reparaties en afstellingen, zonder ook maar een meter vooruit te komen. Ik merk natuurlijk dat ik op de Imoca ervaring tekort kom, maar daar is deze kwalificatie juist voor in het leven geroepen. Met zeezeilen en wedstrijdzeilen heb ik dan wel weer veel ervaring en ik weet me dan ook altijd wel weer te redden. Zonder deze ervaringen zal mijn Vendée Globe-poging kansloos zijn. Maar goed, het gaat prima met me. Ik krijg de boot zeiltechnisch steeds beter onder controle, ik lees de weersystemen beter en weet welke keuzes ik moet maken. Dat voelt goed. Wel moet ik beter oppassen dat ik op tijd eet, drink en rust. Ik merk dat ik de neiging heb te lang door te gaan tot ik letterlijk niet meer kan. Dat is niet goed en daarin moet ik mezelf trainen.’

Wat is exact het doel van deze oversteek en hoe garandeer je verder je deelname aan de Vendée Globe?
‘Het doel is om me te kwalificeren voor de Vendée Globe. Maar ook ervaring opdoen met mijn shore crew is van groot belang. Van de shore crew is met name de technisch manager van groot belang. Hij heeft alle info over de boot, de tekeningen, de contacten met leveranciers, et cetera. Hij was de bouwbegeleider voor de oorspronkelijke campagne van deze boot, hij kent het Imoca-wereldje en weet hoe in Frankrijk de hazen lopen. Verder is het omgaan met (zeil-)technische problemen aan de orde van de dag. Ik voel steeds beter aan wat ik wel en niet kan eten, hoeveel ik moet eten als ik uitgeput ben en welke kleding ik wanneer het beste kan dragen. Kortom: leren is het doel van deze oversteek.’

Hoe vaart de boot over het algemeen? Ben je tevreden over de werking van de draagvleugels? Hoe bedien je die?
‘De boot is zoals gezegd buitengewoon oncomfortabel, vooral aan de wind. Maar als er dan even alleen een deining staat en 16 knopen wind, dan planeert het al mooi en dan komt, gek genoeg, de hele boot tot rust. De draagvleugels zijn geen draagvleugels zoals op een Moth bijvoorbeeld. Op deze boten schuif je alleen de draagvleugel aan de lijzijde uit om extra oprichtend vermogen te genereren. Dit oprichtend moment is zo’n 1,5 ton per vierkante meter. Daardoor kun je meer zeil zetten en blijft de boot makkelijker rechtop. Je hoeft minder ballastwater in te nemen, waardoor je lichter en sneller bent. Bovendien maakt het de boot ook in de langsscheepse richting stabieler. Ik kan ze gewoon op de lieren in de kuip met de hand bedienen.’
Wat is je slaapritme en wat eet je zoal op een dag?
‘Ik slaap meestal zoveel mogelijk in de donkere uren. Tijdens m’n slaap vertrouw ik op m’n instrumenten, zoals AIS en radarechoversterker. Beide instrumenten haperen, dus vertrouw ik op m’n wekker die ik met korte tussenpozen zet. Overdag slaap ik alleen als het uitkomt; tot nu toe vrijwel niet. Voor m’n eten ben ik aangewezen op astronautenvoedsel; gevriesdroogde maaltijden waar ik alleen warm water bij hoef te gooien.’

Wat is je programma na deze race ? kom je nog naar Nederland met de boot?
‘In juni begint de race terug naar Frankrijk: New York – Les Sables d’Olonne. Daar gaat de boot weer de schuur in om ‘m weer tiptop in order te krijgen en alles wat ik heb geleerd om te zetten in verbeteringen aan de boot en mezelf. Eén van de dingen is om het interieur op mijn maat te maken. Ik merk toch wel dat de Italiaanse eigenaar voor mij een stuk kleiner was.  Van medio juli tot medio september ga ik weer trainen vanuit Frankrijk en dan is het een maandje klussen om de puntjes op de i te zetten. Als het goed is ben ik dan helemaal klaar voor de start van de race op 6 november.’