Stranding Witte Walvis: een jaar na de zware storm op Corsica

Tijdens de storm op 18 augustus 2022 (met windsnelheden tot wel 225 kilometer per uur) leden Monique Klompé (61) en Jan Speur (65) met hun Contest 46 Witte Walvis schipbreuk.  Hun roer en de skeg raakten zwaar beschadigd. Nu belt Zeilen – precies een jaar na de natuurramp – voor een update. Hoe is het met ze? Zeilen ze nog? En vooral ook de vraag; wat hebben ze hiervan geleerd?

Zeven doden, tientallen schipbreuken en een black-out over grote delen van het Franse eiland had de plotselinge storm op 18 augustus 2022 ten gevolge. Monique en Jan vallen onder de gedupeerden. Met hun Contest 46 werden ze door wind en golven met grote snelheid op het strand gesmeten. Dit is ook te lezen in ons eerste nieuwsbericht en tweede nieuwsbericht daarover. Wij vragen hoe het nu met ze gaat precies een jaar na de ramp.

Wat was er gebeurd?

“We gingen in Baie de Crovani op weg naar Calvi op Corsica om 5 uur een slaapje doen om even tot rust te komen na een avond en nacht zeilen. Ons plan was om de volgende dag verder te varen. Maar nooit hadden we verwacht dat er om 8 uur vanaf het westen zo’n enorme storm aankwam. We waren gewoon op de verkeerde plek op het verkeerde moment.

Tijdens de storm zagen we langzaamaan het strand opdoemen… Niks meer aan te doen, zei ik nog tegen Monique.

Dat anker begon eerst een klein stukje te krabben en toen het ankertouw brak gingen we met vijf knopen zo het strand op. We kunnen dat allemaal zien op de gps-tracker.”

“Je schrikt je natuurlijk rot. Eerst komt je kiel op het strand en daarna schuif je zo het strand op. Er stond op dat moment ook nog veel branding. Je moet zo lang mogelijk aan boord blijven anders kun je in de kiezels wegzakken en onder je boot komen. Dat wisten we gelukkig wel. Als je strandt met je boot dan wijst je mast richting het land. Golven komen tegen je boot aan en je ligt alleen een beetje oncomfortabel scheef. Ze lachen: Uiteindelijk kun je dus ook met een kiel best droogvallen, alleen is het een beetje oncomfortabel.”

Wanneer konden jullie weer varen?

“Daar lagen we dan op het strand. Elke dag dat we wegliepen van de boot vonden we spannend. Onze angst was ook gegrond want er kwam inderdaad na dertien dagen diefstal. Ze namen van alles mee: de dinghy en de buitenboordmotor, duikspullen en de sup, wandelschoenen en slaapzak, een mooi wintervest en één of andere meter die we een half jaar later pas misten. Alle kastjes hebben ze doorgenomen. Ook was er de hele tijd ramptoerisme van mensen die foto’s kwamen maken. Op de dag van de diefstal zat ik er helemaal door heen. Ik vloog ze nog net niet aan van boosheid.”

“Pas na zestien dagen werden we van het strand afgetrokken en ging onze boot weer de zee in. De berging duurde zo lang want er waren twaalf boten gestrand. En die baai is een natuurgebied dus er waren veel problemen om die graafmachines daar te krijgen. Ook moesten er natuurlijk allerlei schade-experts , verzekeringsmensen en autoriteiten aan te pas komen, wat alles vertraagde.”

“Ik vloog ze nog net niet aan van boosheid. Onze boot was ons leven, ons huis op dat moment”

Wat moesten jullie regelen na de stranding?

“We hebben het hele natraject maar ‘Project Walvis’ genoemd. Want na de stranding begon de echte ellende pas. In Calvi is het roer eraf gehaald want die was helemaal ontzet. Daarna moesten we transport en werven gaan zoeken. Maar ja, wat zijn nou goede werven? Op Corsica was geen mogelijkheid. Moeten we soms terug naar Nederland? We hebben toen de vijf weken in Calvi heel wat afgebeld en gemaild. Naar partijen in Italië maar ook in Nederland en Frankrijk. Slepen naar het vasteland was geen optie, want dat was te duur voor de verzekering. Dus kwamen we op transport over de weg uit (“transport exceptionel”).

We vonden een transporteur met een vergunning voor het vervoeren van de boot via een ferry. Corsicanen krijgen dat toch veel sneller voor elkaar dan Nederlanders. We kozen uiteindelijk voor een goed bekend staande werf in Marseille want de vergunning voor het transport op Corsica was snel geregeld. En van de ferry naar de haven in Marseille was geen vergunning nodig omdat we niet over de snelweg zouden gaan. De mast moest eraf, waarvoor speciaal mensen moesten worden ingevlogen. Het laden en vervoeren van de boot was heel spectaculair. Je hele boot wordt gestript en op de vrachtwagen en ferry is het echt millimeter werk. Ze hadden nog geen tien centimeter speling aan de bovenkant.”

“Wij dachten we blijven in de Middellandse zee maar waar daar heb je nog geen hurricanes. Maar ja, dat klopte dus niet.”

Hebben jullie vaarangst na de storm?

“In het begin toen we bij Marseille de eerste Mistral weer over ons heen kregen, merkten we wel dat we er iets minder onbevangen inzaten. De eerste Mistral hebben we daarom ook even uitgezeten. Ik durfde nog wel even een boodschap te doen maar vooral Jan bleef graag bij de boot om te kijken of alles wel goed ging.”

Jan: “We lagen op ongelukkige plek aan de lijnen, de wind een beetje dwars. En je komt steeds schuiner te liggen. Ik was bang dat de achterkant tegen de kade zou komen. Die was net opnieuw gerepareerd! Het voelde een beetje als een nieuwe auto; we wilden er geen nieuwe krassen op.”

“Vanaf begin mei ankeren we gewoon weer overal. En nu genieten we daar ook wel echt weer van. In het begin kijk je toch wel een paar keer extra naar het weerbericht. Maar langzaam slijt dat wel. We hebben ook wel gemerkt aan elkaar dat we bij een zwabberend anker aan één woord genoeg hebben.”

Als één van ons het niet vertrouwd, dan halen we het anker op en vertrekken we.”

Wat hebben jullie hiervan geleerd?

• Vertrouw en geef je over

“We kijken veel naar de voorspellingen van het weer. We hebben geleerd dat nog meer te doen, zeker als je je niet pluis voelt. Deze enorme storm, – een clustering van onweer boven te warm water – was niet voorspeld en hadden wij alleen vanaf zes uur op de radar kunnen zien aankomen. Tja, toen lagen we te slapen. Je hebt alle voorbereidingen getroffen die je kan doen. Toen het erop aankwam hebben we ons overgeleverd aan de boot, de elementen en elkaar. We zijn rustig blijven denken over onze opties.”

• Neem een goed anker

Aan ons anker heeft het niet gelegen. Dat lag muurvast in de grond. De JOY is er aan te pas moeten komen om hem op te halen. We hebben 50 meter/8000 kilo trekkracht ankerketting en 50 meter/6000 kilo trekkracht touw. Het touw is kapotgegaan. We hebben nagedacht over de vraag of we nu een langer ankerketting moeten nemen. Het touw heeft als voordeel dat je het kunt doorsnijden en eventueel nog weg kan komen. De krachten op het anker zijn zo groot geweest dat vermoedelijk met de ketting de ankerlier van het dek zou zijn gekomen. Vergis je niet: we zijn met de zware Contest nog nooit zo schuin gegaan zonder zeilen als in deze storm. En met de motor naar je anker toegaan en zo de druk wegnemen? We hebben dat de Ipenema naast ons zien doen, zonder succes. Dat lukte alleen een Catamaran, die twee motoren aan kon zetten, en zo achter het anker is gaan laveren. Met succes, die kon na de storm wegvaren.

• Kies een goede verzekering

“Wij hebben een duurdere verzekering genomen omdat we gingen vertrekken en hebben daar ook echt geen seconde spijt van gehad. Wij zijn de verzekeringsmensen oprecht dankbaar. Een goede verzekering is superbelangrijk en we kregen echt alle waar voor ons geld. Pantaenius, onze verzekeringsmaatschappij, heeft ons menselijk behandeld en alles fantastisch opgepakt. Zelfs van de diefstal maakten ze geen probleem. We hadden vanaf het eerste telefoontje één schadebehandelaar en zij wist gelijk dat diefstal daar een groot gevaar vormde. Ze vroeg eerst: hoe is het met jullie? Daarna zei ze direct: blijf bij je schip want dat gaat bestolen worden maar dat mochten wij niet van de gendermarie. Wij hadden alles uit het schip gehaald om op het strand te slapen maar we werden door autoriteiten weggestuurd. Elke dag denk je; jeetje wat nu. De beveiliging kwam steeds maar niet en uiteindelijk zijn we dus toch bestolen. Dat was ook verschrikkelijk om mee te maken.”

• Maak een goed overzicht van de schade

“Wij hebben ook meteen in het begin een overzicht gemaakt van wat wij dachten dat de schade was. Van de grootste tot kleinste dingen. De schade-expert was daar blij mee en dit hielp wel erg bij reparaties. Zo’n eigen lijst hebben is handig, want de schade-expert en de verzekering namen deze lijst over. Die waren het ermee eens en dat maakte ons leven een stuk gemakkelijker.”

• Blijf zelf bovenop de reparaties zitten

“De herstelwerkzaamheden aan de boot in Marseille duurden uiteindelijk meer dan een half jaar. De boot is helemaal gereviseerd: een nieuw roer, de skeg en voorkant gerepareerd. Ook de kielbouten en de mast zijn gecontroleerd. Zelf zijn we ook regelmatig naar Marseille gegaan om te controleren hoe de werkzaamheden gingen. Je moet er zelf ook echt wel bovenop blijven zitten. Ze hadden ons beloofd dat het eind van het jaar klaar zou zijn maar dat werd dus pas april. Als je daar dan even bent, dan ondernemen ze actie. Uiteindelijk hebben we ook besloten om zelf maar de laatste cosmetische dingen te doen zodat we sneller konden gaan varen.”

Hadden jullie dit kunnen voorkomen?

“We hadden dit niet kunnen voorkomen. Het is een fenomeen dat zeldzaam is. Het was een extreem onweersfront. Dat was tot nu toe zeldzaam maar we denken dat dit vaker zal gebeuren. Die onweersbuien groeien uit tot een complex weersysteem door enorme wateropwarming. Dat heftige weer blijft alleen maar zo en de stormen brengen enorme wind shifts met zich mee. De locals hebben voor deze stormen inmiddels een nieuw woord ‘Medicane’.”

Wat zijn jullie vaarplannen komende maanden?

“Inmiddels varen we weer met veel plezier! We zijn sinds half april weer op pad vanuit Marseille. Vanuit Marseille zijn we weggevaren langs Zuid Franse- en Italiaanse kust, via Elba. Prachtig allemaal! We hebben dik genoten. De boot ligt nu aan de Tiber bij Rome. We zijn net even twee maanden in Nederland geweest en binnenkort gaan we richting Napels. Van daaruit zakken we verder af naar Sicilië en op die plek blijft de boot in de winter. Daar hebben we aan de zuidkant een ligplaats in Licata. Die haven is redelijk betaalbaar als je daar, zoals wij, een paar maanden wilt liggen.”

Hebben jullie nog tips voor zeilers?

“Als zeilers moeten we om leren gaan met deze nieuwe weersomstandigheden. In Europa zie je nu zoveel veranderingen. Weerapps en modellen zijn heel goed maar toch komt er heel lokaal weer voor. Dus blijf opletten. En pech kan natuurlijk iedereen hebben. Wij konden ons hoofd continue cool houden en hadden geen paniek. En we hebben op elke verjaardagspartij nu wel een goed verhaal.”

Beeld: (c) Monique Klompé en Jan Speur