Shorthanded zeilen: Hoe leg je het makkelijkst aan?

Solo- of shorthanded zeilen brengt nogal wat uitdagingen met zich mee. Niet alleen tijdens het zeilen zelf, maar juist ook bij het manoeuvreren in havens, in sluizen of bij bruggen. Ook aanleggen kan een behoorlijke uitdaging zijn. Daarom hebben we een aantal handige tips voor je op een rijtje gezet voor als je shorthanded vaart en makkelijk wilt kunnen aanleggen.

Aanleggen met een hekspruit

Dit is een uitstekende techniek om aan een steiger of vingerpier aan te leggen, want zelfs als de omstandigheden zo zijn dat je niet dicht bij de steiger kunt komen, kun je altijd wel een lasso om een kikker gooien. Met een paar slagen van de lijn in elke hand krijg je de lijn zelfs met een vrij zwakke worp wel zo’n 3,5 meter weg. Dus als je dichter bij de steiger bent, zeg 2 meter, dan kun je die cruciale lijn wel naar de wal gooien. En
2 meter van de steiger is best ver weg. Je wilt liever dichterbij komen. Natuurlijk moet je het lasso gooien oefenen. Als de lijn om de walkikker zit kun je de boot zachtjes langszij laten komen. Dit is mijn favoriete manier om vooruit aan te leggen.

Ik heb deze techniek uitgeprobeerd met moderne en traditionele boten, met een hoog of een laag vrijboord, en het werkt altijd, voor iedereen. Onthoud dat je de spruit niet gebruikt om de boot stil te leggen; je moet afremmen en de boot stilleggen voordat je de lasso om de kikker gooit.

Stap voor stap aanleggen met een hekspruit

1. Vier wikkels met twee ogen, klaar om te werpen

2. De boot ligt stil; nu kun je je werplijn gooien

3. Gooi met gespreide armen

4. Gelukt! Nu de lijn rustig op spanning brengen

5. Zet de motor op lage toeren in de vooruit en de boot zal mooi langszij de steiger komen

6. Als het gele tapemerkje bij de lier komt, dan lig ik precies goed in mijn box

Wil je deze handeling eens achter elkaar, in zijn geheel zien? Bekijk dan deze video.

Midscheepse spring

Zo heb ik jarenlang mijn boot aangelegd voordat ik overging op een hekspruit. De midscheepse spring is natuurlijk nog steeds een prima techniek, maar met een hekspruit hoef je minder dicht bij de steiger te zijn om je lijn om de kikker te krijgen.

Een midscheepse spring maak je met een vaste spring van de steiger naar je midscheepse kikker en terug naar de lier in de kuip. Je hoeft die spring alleen maar om de eerste kikker op de steiger te leggen. Kijk goed of alles aan de goede kant van de zeereling ligt. Ik heb dat vaak fout gedaan. Het heeft nooit tot een ramp geleid, maar je hart staat wel stil als je je realiseert dat je een schip van 8 ton aan de steiger probeert te houden met een lijn die boven op je zeereling ligt en deze angstig hard naar beneden drukt.

Als je vooruit aanlegt is het handig om aan te leggen aan de kant waar je spiegel naartoe draait als je achteruit slaat. Denk daarover na, zowel wat je eigen ligplaats
betreft als wanneer je als passant een haven binnenvaart.

Stap voor stap aanleggen met een midscheepse spring

1. Sla als je de steiger nadert even achteruit om de vaart eruit te halen.

2. Zet de motor in z’n vrij en stap uit de kuip

3. Laat de lus over de kikker vallen, ga terug naar de kuip en lier de lijn in. Zet de motor stationair vooruit en vaar tegen je spring in

4. Als je netjes langszij ligt, stap je op de steiger. Maak je meerlijnen vast, zet dan de motor in z’n vrij en haal de spring weg.

Achterlijn voor aankomst aan een lange steiger

Als je aan een lange steiger langszij gaat liggen kun je gebruikmaken van een van tevoren klaargemaakte lijn met een lus in een plastic slang. Zet de lijn vast op een
kikker achterop, leg de lus over een walkikker en vaar ertegenin. Zo komt de boot mooi langszij. Als de wind je met enige kracht van de steiger blaast, geef dan wat meer toeren. Je kunt ook de hoek van de boeg wat aanpassen door een beetje roer te geven. Stuur wat naar de steiger toe en de boeg zal zich voegen. Als je roer geeft alsof je van de steiger af wilt varen, gaat de boeg naar buiten.

Midscheepse lijn

Onder gunstige omstandigheden kun je altijd langszij komen en vanaf midscheeps een lijn om een walkikker gooien. Zodra die lijn strak staat gaat de boot nergens meer heen, niet meer naar voren of naar achteren door de stroom, en ook niet van de steiger vandaan door de wind.

TIP: Bescherm je voetrail en je teak
Elke techniek waarbij je tegen je spring of spruit in moet varen om de boot langszij te houden leidt uiteindelijk tot slijtage aan de lijn of slijtplekken op een houten stootrand. Je kunt een smalle teakhouten rand beschermen met een stuk in de lengte doorgesneden plastic pijp. Op bredere voetrails kun je metalen strippen zetten om het teak of de lak te beschermen.

Tekst en foto’s: Duncan Wells

Deze tekst verscheen eerder in Zeilen zonder zorgen van Duncan Wells.