Onderhoud & klussen

Uit het water – hijsen maar!

Alles valt of staat met een goede voorbereiding

15:15

De boot moet de kant op. Voor veel is dat best een spannend moment. Er zijn immers flink wat doemscenario’s die je liever geen werkelijkheid ziet worden. Denk aan een verbogen schroefas, een gebroken voorstag of een hijsband die breekt. Alles valt of staat met een goede voorbereiding.

“Er zijn verschillende manieren van hijsen, afhankelijk van het type en de grootte van het jacht”, aldus Sietse Veenstra van Marina Port Zélande. Om ervoor te zorgen dat er geen schade wordt toegebracht aan schroefas, log of andere uitstekende delen inspecteert een goede kraanmachinist de te hijsen boot van tevoren goed. Zowel van binnen als van buiten. Veenstra: “Ik kijk goed waar alles zit en plaats merktekens. Als het om een doorlopende kiel gaat, moeten de banden anders worden geplaatst dan bij een reguliere kiel. En ik moet weten of ik te maken heb met een schroefas of met een saildrive. Het log zit meestal voor of net naast de mast. Als de eigenaar het niet heeft aangewezen is het soms een hele klus om hem te vinden. Kussens moeten weg, vloerplaten omhoog. Maar als de band het log indrukt, heb je direct je eerste reparatie te pakken.”

Vooraf moet goed worden gekeken waar de banden moeten komen.
Bij een doorlopende kiel moeten de banden anders worden geplaatst.

In de banden

“Jachten tot 40 voet leg ik gewoon vooruit in de kraanbaan. Zijn ze groter, dan moeten ze er achterstevoren in. Ik maak gebruik van extra stroppen als het onderwaterschip door de aangroei van algen erg glad blijkt te zijn. Stroppen voorkomen dat de banden naar voren of naar achteren kunnen schuiven. Ze zitten tussen de achter- en voorband iets uit het midden, precies naast de kiel. Door de stroppen en het gewicht van het jacht blijven de banden op hun plaats.”

Uiteindelijk wordt de boot met het hijsen horizontaal gehouden door middel van vier takels die afzonderlijk te bedienen  zijn. De bok wordt onder de boot gereden met een botenwagen, waarbij de stempels aan de voorkant in het midden worden geplaatst, terwijl de stempels op de romp de waterlijn volgen. Zo staat de boot waterpas, maar zodanig dat het water naar achteren loopt. Vanaf dat moment is de harde regel zelf niet meer aan de stempels te komen. Ook niet wanneer de antifouling wordt aangebracht en je graag wilt dat dezelfde kleur onder de stempels komt. Dat kun je gewoon even aanpakken wanneer de boot weer in de banden hangt.

Hijsstickers

Schade kun je voorkomen door hijsstickers te gebruiken. Die worden al op de werf geplaatst, maar zullen na verloop van tijd vervagen. Hoe je weet waar je ze moet plaatsen? Vaak kun je de belangrijkste punten terugvinden in het keuringsboekje. Is dat niet voorhanden, dan laat je een touwtje recht naar beneden zakken waar geen hijsband mag komen in verband met uitstekende delen. Op enige afstand daar vandaan plaats je een sticker. Blijf bij het hijsen wel opletten, want niet elke kraan heeft het bereik van de stickers.

Een goede kraanmachinist inspecteert de boot van binnen en buiten

Tips

> Zorg ervoor dat de kraanmachinist zich vrij kan bewegen op en in de boot.
> Zorg dat de afsluiters goed bereikbaar zijn en haal alle kussens van boord.
> Berg alle lijnen en fenders op.
> Zet alles netjes ‘hijsvast’.
> Zet de afsluiters in de kuip open, zodat (regen)water gemakkelijk weg kan.
> Pomp de watertank(s) en de boiler leeg, in verband met mogelijke vrieskou.
> Maak de brandstoftank zo leeg mogelijk, moderne diesel vergomt na verloop van tijd en dat is een groter probleem dan bacterievorming door condens.
> Spoel de motor met antivries.
> Haal de gasflessen en eventueel de accu’s van boord.
> Het is altijd goed om zelf aanwezig te zijn bij het uit het water hijsen, zonder in de weg te lopen.

Stroppen voorkomen dat de banden gaan schuiven over de gladde romp.

Hijskraan met evenaar / juk

Hijsen met een evenaar of juk gaat anders dan met de travellift en is een stuk ingewikkelder. Hoewel ook goedkoper. Maar weet wat je doet, want ook hier geldt al snel dat goedkoop duurkoop wordt. Met een simpele hijskraan zijn er geen vier takels die afzonderlijk van elkaar kunnen bewegen. Vaak wordt er een evenaar of juk boven de boot geplaatst. Hiervoor moet het achterstag los. Er zijn minimaal twee mensen nodig, waarvan één persoon de achterband achter het roer strak trekt en de ander met een band van voren naar achter werkt. Beide banden worden strak met de hand tegen de romp heen en weer bewogen om te voorkomen dat er druk op de schroefas komt. De boot moet vervolgens horizontaal uit het water worden getild en worden gestabiliseerd door middel van een voor- en een achterlijn. Hier gaat het vaak mis. Er is toch meer wind, een lijn is te kort of er zijn te weinig mensen om te helpen. Tip van een kraanmachinist: laat het over aan de professional en wees er ook zeker van dat dit een professional is.

Wat doe je in geval van schade?

“Check eerst je polis en neem contact op met je verzekeraar”, aldus Erik Mesman van Delta Lloyd. “Daar zal worden bekeken of het verhaald kan worden op de degene die het jacht heeft gehesen. In de meeste gevallen zal dit de werf/kraanmachinist zijn. In beginsel is degene die hijst verantwoordelijk voor alle schade vanaf het moment dat het hijsproces begint. Er staat duidelijk ‘in beginsel’. Ik heb weleens meegemaakt dat een booteigenaar de stickers zelf op de verkeerde plek had geplaatst. De kraanmachinist maakte toen schade bij het hijsen, maar de schuld lag toch bij de eigenaar. Check dus goed waar alles zit.”

Tips, nu de boot toch op de kant staan:
> Maak een lijst van dingen die vóór het nieuwe seizoen moeten worden vervangen.
> Test alle apparatuur nu de boot nog even in het water ligt. Welk apparaat heeft straks aandacht nodig?
> Check de vervaldatum van reddingvlot en reddingvesten. Nu is er nog voldoende tijd om ze te laten servicen. Haal ze van boord vóór het hijsen.
> Controleer de zeilen op beschadigingen voordat je ze van boord haalt en sla ze op in een droge ruimte.
> Zorg dat de accu’s droog staan en geladen blijven. Neem ze eventueel mee naar huis.
> Haal de kussens van boord of zet ze rechtop.
> Haal bederfelijke waar van boord.
> Plaats voldoende vochtvreters en zorg voor voldoende ventilatie.
> Maak de drink- en vuilwatertanks leeg.
> Spoel de motor met antivries en ververs olie en filters.
> Vergeet niet jas, telefoon en sleutels mee te nemen van boord.
> Eenmaal in de kraan: laat eventueel vocht uit je roer lopen om vorstschade te voorkomen.
> Haal pokken zo snel mogelijk van de romp. Als ze uitdrogen worden ze keihard.

Duidelijke schade.
Een scheur als gevolg van het hijsen.

 

 

 

 

 

 

 

 

Tekst: Sigrid Burg

Tags: Last modified: 5 november 2024
Sluiten