Blog Anna Noord: Skol

“Wat is het verschil tussen Finnen en Zweden?” vroegen we een tijdje geleden aan een Noorse zeiler. Die grijnsde: “Een Fin en een Zweed gaan samen naar een bar. De Zweed houdt z’n biertje omhoog en zegt “Skol” (proost). De Fin reageert geïrriteerd: “Zeg, gaan we nu drinken of gaan we praten?” De Noorse zeiler liep hikkend van het lachen om zijn mop door en wij gingen op onderzoek uit: zijn Finnen nu echt zulke stugge mensen?

Slingeren

De rechte lijn van Mariehamn op Aland naar Helsinki is ruim 150 mijl lang. Duizenden eilanden liggen op die route: eerst nog een stukje Aland en daarna de Turku archipel. Welke slingerende route en welke eilanden zullen we kiezen? We vragen het aan Finnen en die blijken een dankbare bron van informatie te zijn. Het is uiteindelijk redelijk simpel: we kiezen de eilanden die de meeste Finse stemmen krijgen in alle gesprekjes die we voeren. Zo knopen we na een spannende dag vast aan een steiger in Kökar. Er staat een ongewone en snoeiharde noordenwind, dus het varen tussen alle rotsen is ronduit spectaculair. Ook omdat ze hier niet van rood-groene betonning houden, maar alles met kardinale tonnen gaat. Nou ja, ton: het is meer een stok met gele en zwarte strepen en zonder topmerk. De zon schittert op het water, de golven zijn al gauw een meter hoog ondanks de beschutting en dan is zo’n kardinaal moeilijk te spotten.

Het toppunt van de dag is het afmeren. We zijn voor het eerst de klos: tot nu toe hebben we kunnen vermijden dat we met een meerboei af moeten meren. Maar nu is er geen ontkomen aan. Bij vrijwel elke haven ligt een rijtje meerboeien op enige afstand van een steiger. Je maakt een lijn aan zo’n boei, vaart door naar de steiger en zet twee lijnen op de steiger. Simpel toch? De Finnen en Zweden hebben allemaal slimme dingen om dat voor elkaar te krijgen. Een soort stalen haak met een touw eraan: die gaat met één beweging op een meerboei. Een handig trapje aan de boeg, zodat één bemanningslid snel af kan stappen om de meerlijnen door ringen op de kant te halen. Vrijwel iedereen gaat er voorwaarts in, maar met onze middenkuiper zien we dat niet zitten. We halen diep adem, leggen een oude val van ruim 30 meter klaar en gaan achterwaarts naar de steiger.

Voor het eerst op een meerboei afgemeerd

“Ja!” jubel ik als ik de ellenlange lijn door het boeitje heb weten te wurmen. “Beleggen en opschieten!” zegt Wietze nerveus. Ik vlieg naar achteren en gooi de achterlijnen naar Vriendelijke Mannen die klaar staan. “Waar zouden we zijn zonder Vriendelijke Mannen?” piep ik zenuwachtig. Na wat trekken en vieren liggen we perfect. “Waarom gebruik je de boegschroef niet?” vraagt de steigerbuurman. Wietze grijnst: “omdat we die niet hebben”.

Rondje fietsen op Kökar

Hamburgers op Bodö

Eén eiland dat steevast genoemd wordt is Bodö. De straffe noordenwind houdt aan, maar het is daar mooi beschut. Er is één steiger waar tientallen boten braaf aan hun boeitje naar toe gekeerd liggen. Wij mogen riant langszij een motorboot op de kop van de steiger. De communicatie met aankomende jachten gaat erg grappig: een havenmedewerker staat met een grote hand op een lange stok op de steiger, wijzend waar nog een plekje is.

Op Bodö wijst de havenmeester de vrije plekken aan

“Welkom op Bodö” zegt Laura hartelijk. Zij en haar man Matt runnen dit eiland dat in een natuurgebied ligt. Ze pachten het van de Finse versie van Staatsbosbeheer. Paar B&B kamers, jachtensteiger, drijvende sauna en een gezellig loungerestaurantje. Een ontspannen plek. Kinderen rennen spelend rond, ouders houden met een koel drankje vanuit een hangmat alles in de gaten. “Een heerlijke plek” zegt Laura tevreden. “Het is hier in de zomer altijd lekker druk, zeker ook omdat mensen uit de wijde omtrek hierheen komen voor onze beroemde hamburgers”. Chefkok Matt grijnst: “Ja, ze meren soms alleen even af voor de lunch en gaan dan weer verder”. Wietzes ogen vliegen al over de menukaart en ik weet zeker dat ik vanavond niet ga koken. We genieten de hele avond van de ontspannen sfeer en kwekken wat af met Finnen die met allerlei tips komen. “We zien nog relatief weinig buitenlanders hier” horen we vaak. Onze Nederlandse vlag werkt als een magneet en we ontmoeten leuke mensen.

Fort Örö

“Jullie pikken wel de krenten uit de pap” horen we van een Fins gezin dat we onderweg steeds tegenkomen. “Dit is ook weer zo’n prachtig eiland met een bijzonder verhaal”.  Al snel ontmoeten we Janne en Nina, de collega’s van Matt en Laura die ook een eiland gepacht hebben. “Tot ruim 100 jaar geleden was dit een Russisch fort met enorme kanonnen” legt Janne uit. “Na de Finse onafhankelijkheid was dit eiland met al z’n militaire installaties van het Finse leger. Doordat er nauwelijks mensen kwamen, heeft de natuur zich hier prachtig kunnen ontwikkelen. Er zijn hier zeldzame plantensoorten en vooral ook veel vlinders”. Sinds een paar jaar zijn Nina en Janne het eiland op een natuurvriendelijke manier aan het ontwikkelen.

Het haventje van natuurgebied Örö. Credit: VisitOro

Prachtige steigers, kleine hutjes in het bos, een hotelletje, restaurantjes en natuurlijk meerdere sauna’s. We zijn immers in Finland. “We zijn hier het hele jaar open. Ik hou van de natuur op Örö” zegt Janne. “Elk jaargetijde heeft z’n eigen charme. In de winter komen hier mensen met de veerboot naar toe voor gezellige avonden bij het vuur”. Nieuwsgierig trekken we onze wandelschoenen aan en struinen urenlang over het hele eiland. Gigantische kanonnen, allerlei bunkers en oude gebouwen vertellen het grimmige verhaal over het verleden. De natuur vertelt een ander verhaal: grote runderen grazen op weides aan de waterkant. De ruige rotsen aan de westkant van het eiland glanzen van het zeewater. In het noorden slaan de golven op de steile kust; we zitten een uurtje te turen of we nog zeehonden zien. Helaas.

Ook hier blijven onze pannen in de kast: we eten heerlijk in het restaurant dat in de oude soldatenkantine zit. Als de harde wind eindelijk geluwd is, gaan we weer oostwaarts. Pareltjes als de oude badplaats Hanko, kleine eilandjes waar je kunt ankeren en haventjes als Barösund: er is zoveel te zien dat je tijd te kort komt. Langzaam slingeren we naar Helsinki.

Oranje in Helsinki

In Helsinki liggen we midden in de stad. Credit F. Gamst Nielsen

“Ja hoor, we hebben nog precies één plekje vrij voor jullie” is het verlossende antwoord van de havenmeester. De stadshaven van Helsinki aan het schiereiland Katajanokka heeft de primeur: een nieuw zeilevenement start vanuit deze haven. De RORC Baltic Sea Race trekt al meteen bij de eerste editie een deelnemersveld van ruim 20 boten, waaronder vier VOR schepen. We liggen nog niet vast of we zien de knaloranje shirts van de Boudragon. Schipper Willem Jan straalt: “het is zo gaaf om hier aan mee te kunnen doen met onze stichting Holland Ocean Racing. We varen met een hele jonge bemanning die allemaal erg enthousiast zijn om hier te gaan scoren”. Het jongste bemanningslid blijkt pas 15 te zijn. We kijken onze ogen uit: het deelnemersveld is heel gevarieerd. Wat iedereen bindt is het zenuwachtige gesjouw over de steigers en de allerlaatste verbeteringen. De race gaat van Helsinki tegen de klok in rond Gotland (Zweden) en weer terug. 600 mijl waarin van alles kan gebeuren.

Team Boudragon voor de start van de Baltic Sea Race

“Komen jullie bij ons eten?” appt Karel. Opgetogen gaan we de volgende dag naar Vantaa, een stad die ten noorden van Helsinki ligt. Karel, Marita en hun zoon Jan-Michiel voeren op hun boot ongeveer dezelfde route sinds we Mariehamn verlieten. Het Fins/Nederlandse gezin was een onuitputtelijke bron van informatie en gezelligheid. We schuiven graag bij ze aan in hun sfeervolle huis. Het hoogtepunt van het diner is een spectaculaire taart die Marita gemaakt heeft met wilde bessen die ze die middag nog in het bos geplukt heeft. Finser kun je bijna niet verzinnen.

Skol

Helsinki is een enorme verrassing. Een heerlijke stad waar we uren rondlopen en ons vergapen aan prachtige gevels, imposante kerken en interessante musea. Het waterfront is er altijd: de stad is op eilanden gebouwd. Het forteiland Suomenlinna is een parel die we niet hadden willen missen. Als we na weer zo’n toeristisch dagje warm en moe naar de boot lopen, wuift de Finse buurman naar ons. “Kom even wat drinken”. Al snel staan er koele glazen op tafel en vertellen we hoe blij we zijn met de Finse gastvrijheid en hartelijkheid. De bootbuurman glimlacht bescheiden en heft zijn glas. “Skol”.

Helsinki, Finland. juli 2022

• Klik hier voor informatie over Bodö
• Klik hier en hier voor informatie over Örö
• Klik hier voor meer informatie over Kökar
• Klik hier voor informatie over de Baltic Sea Race
• Klik hier voor informatie over Helsinki

Meer vertrekkersverhalen? Lees alles van Black Moon, Sailors for Sustainability en bekijk de vlog van Yndeleau.