Met de vakantie in volle gang horen we overal over de overlast die fonteinkruid met zich meebrengt. De grootste problemen doen zich voor op het Markermeer en de Randmeren. Het kruid is, door de relatief zachte winter, tot hele velden uitgegroeid. Er wordt met man en macht gemaaid, maar of dat voldoende is? Het kruid zou met wortel en al verwijderd moeten worden. Lees hieronder wat je kunt doen als het fonteinkruid ook aan jouw boot blijft hangen.
Gegrepen door het onderwaterwoud
We gaan als door stroop. Waterplanten! Lange slierten klampen zich vast aan de roeren van onze 22-voets Spica. Het onderwaterwoud vergrijpt zich aan de kiel. De Schrik van de Suydersee, het Mijnenveld van het Markermeer heeft ons te pakken. Onheilspellend komt er af en toe een tentakel boven drijven in het golfdal. Ik heb me er als een beginneling in laten luizen; dat woud met fonteinkruid strikt hier ieder jaar tientallen argeloze zeilers. Janneke zet de motor aan; het paard benedendeks briest. Hij telt voor tien, maar de tweeblads klapschroef krijgt geen grip meer op het water. We zwoegen de haven binnen en bereiken tergend langzaam de kant. Ik zet de motor uit en bruingroene slierten drijven onder de boot vandaan. Had ik nou maar een wetsuit meegenomen. Met touw, mes en duikbril ga ik te water. Ik zie geen steek, maar als ik me uitstrek kan ik de slierten met mijn tenen van de lamgelegde schroef peuteren. Het onderwateroerwoud openbaart zich aan het oppervlak; daar kan een kudde zuiderzeekoeien een maand van eten.
Torpedokiel is de sigaar
Het maakt niet uit wat voor soort kiel je hebt; iedere kiel is vatbaar voor de drijvende slierten. Alleen langkielers hebben kans de dans te ontspringen. Hoe meer pijlstelling (hoe schuiner de kiel naar achteren wegloopt), hoe makkelijker de slierten eraf glijden. Heb je een torpedokiel – net als Spica – dan kunnen de taaie stengels zich handig om de torpedo wikkelen, als een koeientong om een pluk gras. Een efficiënte manier om te maaien. Hebben de slierten hun prooi eenmaal vertraagd, dan maken ze zich klaar voor de genadeslag. De motor gaat aan, de hoekige tweeblads klapschroef ontvouwt zich. Meer tentakels kruipen tussen de tanden, tussen de bladen en in de hoekjes, net zo lang tot de boot verlamd in het water ligt. Of nog net vaste wal weet te bereiken.
Een mesje voor het roer. (c) Yachting World
Kielflossen en andere oplossingen
Bij wedstrijdboten met een rechte kielvin en een torpedo is vaak een sleufje aangebracht aan de voorzijde van de kiel, waardoor een scherp mesje op en neer getrokken kan worden om waterplanten door te snijden. Vlak voor de opening tussen het vlak en de bovenkant van het roer kan ook zo’n mesje worden geplaatst. Al varend verwijder je planten door te ‘flossen’ met een stuk touw, dat je aan weerszijden van de boeg naar achteren laat glijden tot de kiel. Gebruik het liefst een grof stuk touw met een paar halve steken erin, om meer troep mee te kunnen nemen. Zit het ook aan het roer, dan is stilleggen of achteruitvaren een optie. Maar dat kost je wel je voorsprong in het wedstrijdveld. Bij een aangehangen roer kun je ook de luiwagen (bezem) ter hand nemen. Soms kun je het vanaf de steiger met een pikhaak ook wegkrijgen, mits je boot klein genoeg is.
(c) ANP
Meer pk’s of touwsnijder
Dat het onderwaterwoud bij Spica ook de schroef vrijwel onklaar maakt, komt door het model klapschroef, dat uitgeklapt veel haakjes en hoekjes heeft. Tel daar een beperkt aantal pk’s bij op en er blijft niets over van je voortstuwing. De meeste boten zijn voorzien van een slanke schroef en hebben genoeg paardenkracht om zichzelf te kunnen bevrijden. Vertrouw je daar niet op, dan is een touwsnijder ruimschoots in staat om de schroef voor waterplanten te behoeden. Gaat de boot nergens meer heen? Dan zit je vast aan de laatste optie: te water.
Melden
Kom je fonteinkruid tegen? Als we met z’n allen de Waterplantmelder gebruiken, dan kun je zo lang mogelijk blijven zeilen!
Omslagfoto: John Cornelissen
Tags: fonteinkruid, tips, waterplanten, Waterplantmelder Last modified: 31 juli 2019
Ik ben al ca 4 jaar geleden uit Huizen verdreven naar Loosdrecht. Vanaf Juli is het Gooimeer buiten de vaargeul niet meer te bezeilen.
Ik heb gehoord dat de oorzaak is dat jaren geleden Rijkswaterstaat ca 300 ton brasems uit Marketeer/randmeren heeft gevist om het water helderder te krijgen. Met als resultaat veel ellende voor de watersport, en o.a een recreatiebad en in Elburg failliet. En bedankt.
Dat klopt helemaal. En dat allemaal om de waterkwaliteit van het IJsselmeer te verbeteren. Het zou helpen als al die groene idealsten zelf ook n boot hadden. Dan was de brasem zo terug. Nu kost het kapitalen en is het dweilen met de kraan open.
Gevolg leeglopende havens aan het Markermeer, minder passanten, Muiden niet of nauwelijks meer te bereiken.
Kortom forse economische impact.
Inderdaad met dank aan RWS met diverse experimenterende “deskundige”! medewerkers .
Ik wordt er ook helemaal gek van. Misschien weer Brasems erin en vooral veel maaien voordat het K wier weer gaat bloeien, het is geen beschermde plantensoort.
Als zeil-enthousiast ben ik drie jaar geleden in Almere Poort gaan wonen aan de Marina Muiderzand. Het is drama. Tien jaar lag ik in de Marina Makkum en heb intens genoten van het IJsselmeer. Moet ik weer verhuizen?
Zoals ik het uit de overlevering ken: het wier is bewust gezaaid om het water schoner te krijgen. Daar heeft men (achteraf gezien) wat misgerekend wb de hoeveelheden zaad. On top of it all zijn de brasem c.s. weggehaald omdat die de zaden zouden opeten…
Ik zie het fonteinkruid als een, helaas hinderlijke, tussen fase. Het water was helemaal dood. Door de betere waterkwaliteit komen er juist meer vissen en andere waterplanten en verminderd het fonteinkruid weer. De waterplanten zorgen voor een betere waterkwaliteit en biologisch evenwicht. Daardoor krijgen blauwalgen geen kans meer om te groeien. Dat is in ons belang om te kunnen zwemmen en vissen, ook voor de recreanten langs de waterkant.
Touwsnijder werkt niet. De auteur beweert dat een touwsnijder fonteinkruid aanpakt. De enig die dat bij ons aan boord doet ben ik. Het cirkelvormige mes op de schroefas doet niets met de groene slierten.