In een ideale wereld hebben alle boten een droge bilge. Toch zal iedere booteigenaar zich vroeg of laat wel eens afvragen; waar komt nu toch dat water vandaan? Omdat lekkages ernstige gevolgen kunnen hebben is het raadzaam om zo snel mogelijk de oorzaak te achterhalen, maar wie de speurtocht begint is vaak uren bezig. Systematisch oorzaken uitsluiten en volharden is de boodschap. Bij grote hoeveelheden water zoek je best snel een hijskraan op, maar bij kleine lekkages kunnen de volgende stappen je op weg helpen.
1. Proeft het zoet of zout?
Tenzij er olie in het water zit of het sterk naar riool ruikt (wat de oorzaak van de lekkage wel voor de hand liggend maakt), is proeven het eerste wat je doet. Tenminste, als je boot op zout water ligt. Proeft het zoet? Dan ligt de oorzaak misschien wel bij je watertank. Kijk of het inspectiegat, de aansluitingen en de leidingen nog in orde zijn. Zoet water kan ook regenwater zijn. Maak de boot volledig droog en kijk of er tijdens een droge periode wel of geen water binnenkomt. Soms stapelt regenwater zich ergens op door verstopte loosgaten. Zout water is vervelender, omdat het probleem zich dan nog zowel boven als onder de waterlijn kan bevinden. Heb je laatst veel buiswater over het dek gekregen? Zo niet, dan zijn alle huiddoorvoeren, afsluiters (en leidingen) en bevestigingen onder de waterlijn verdacht.
2. Ontstaat de lekkage tijdens het zeilen?
Haarscheurtjes in de bilge (c) Olav Cox
Ga na of het probleem zich onder bepaalde omstandigheden voordoet, bijvoorbeeld wanneer je zeilt onder helling over stuur- of bakboord. Dat zou kunnen wijzen op een lekkage bij de kiel-rompverbinding. In statische belasting zal die geen lekkage geven; het gewicht van de kiel zal de met kit gemonteerde gaten dicht houden. Bij varen onder helling zal de kiel door de golfslag, mede versterkt door de snelheid, echter gaan zwiepen (pompen) en dan zal het water binnen kunnen komen via een boutgat of scheur. Inspecteer de kielbouten en spanten. Meer informatie over het checken van je kiel lees je in dit artikel. Andere verdachte oorzaken van lekkages tijdens het zeilen zijn de afdichtingen bij de schroefas en het roer en het koelwatersysteem van de motor.
3. Emmers water over het dek
Een beproefde methode voor het vinden van lekkages boven de waterlijn is de emmer-methode. Giet een aantal emmers water over het dek terwijl onderdeks iemand anders verdachte punten inspecteert. Een waterslang kan van pas komen bij punten die moeilijker te bereiken zijn, zoals de dek-rompverbinding. Helemaal ‘waterdicht’ is deze methode helaas niet; een lekkage zie je maar zelden duidelijk lopen. Verborgen achter plafonds en dubbele schalen kan water een lange weg afleggen voordat het ergens weer zichtbaar wordt.
Verkleuring in het houtwerk geeft een vochtprobleem aan. (c) Sanne Van Giel
4. Talkpoeder
Verkleuringen in het houtwerk kunnen het spoorzoeken vergemakkelijken, maar je kan ook zelf een spoor maken. Maak de bilge droog en strooi talkpoeder over de plek die steeds weer nat wordt. Het water zal een spoor achterlaten in het poeder, waardoor je de richting van de lekkage kan zien. Herhaal het proces steeds meer in de richting van de lekkage. Wat ook werkt is keukenpapier. Leg de vellen op strategische plekken rondom het lekwater en eventuele boosdoeners. De volgende keer dat je aan boord bent bekijk je waar het papier nat geweest is. Is het volledig nat geweest? Dan heb je misschien wel te maken met condens, óf een meervoudig lekkageprobleem.
5. Bouw een dam
Baken gebieden af met plasticine om te zien of ze vollopen. Dit kan ook in de omgekeerde richting, indien bovendeks; bouw een dam rond mogelijke lekkages en vul het met water. Als het water wegloopt heb je de lekkage gevonden (of was je dam lek).
6. De fietsband-methode
Om een plaatselijke lekkage-verdachte uit te sluiten kun je er ook onderdeks lucht door blazen met een voetpomp, terwijl er bovendeks iemand klaar zit met een beetje sop en een sponsje, zoals je ook een lekkage in een fietsband zou opsporen. Een andere, niet-conventionele methode is om de gehele, afgesloten cabine voorzichtig onder druk te zetten met een bladblazer, terwijl je het dek met sop inspecteert op luchtbelletjes. Deze methode hebben we zelf nog niet uitgetest, dus stuur ons vooral een foto als u dat probeert!
7. Vochtmeter
Het kan ook handig zijn om de romp of het dek met een vochtmeter af te tasten naar natte plekken. Sommige meters kunnen door de romp heen meten en op deze manier valt misschien ook waar te nemen waar het vocht zich concentreert en is een link te maken met een doorvoer, een raam, of een bevestigingspunt in de omgeving.
8. Op de wal
Kom je er echt niet uit? Overweeg dan om je boot uit het water te takelen, of om professionele hulp in te roepen.
Lekkages vinden, het valt niet mee. De voldoening achteraf is groot, dus zet door! Ken je nog meer methoden om lekkages op te sporen? Laat het ons weten in de comments hieronder. Wij wensen je veel succes!
Omslagfoto (c) David Broad
Tags: bilgewater, lekkage, tips Last modified: 11 november 2021
Om lekkage op te sporen, kan ook een ultrasoon apparaat gebruikt worden.
Dit apparaat is niet een alledaags ding, maar wel verdomd handig. Bijvoorbeeld het apparaat in een afgesloten ruimte (kajuit) plaatsen, en dan met de bijbehorende microfoon en koptelefoon de verdachte plekken buiten aftasten waardoor dit hoorbaar wordt in de koptelefoon.
lekkage in de Kiel van een Stalen S-Spant na steen bettering. als de boot is proof gezet zal het water uit de Kiel kopen en kan als het droog is er een Las opgezet worden.. Wim punt
@Wim Punt. Kun je uitleggen wat je hier schrijft? 😉
Waterlekkages opsporen met een waterslang werkt perfect als je het maar op de juiste manier doet. Het dek besproeien met water is wat de meesten doen , maar dit is juist verkeerd !!
De methode die werkt is het volgende: zorg dat er iemand binnen in de kajuit zit en werk dan met een langzaam lopende waterslang van ONDEREN naar BOVEN. Als dan op een gegeven moment ergens water naar binnen begint te lopen dan zit daar de vermeende lekkage plek.
Probeer het maar , dit werkt !!!!
Met een infrarood camera is een lekkage goed zichtbaar te maken .
Verwarm in een koude periode de binnenzijde van de boot zo warm mogelijk.
Aan de buitenzijde van de boot kan je de camera richten op verdachte plekken b.v. Bij scheuren, bij romp dek verbindingen of bij ramen e.d. Door de
Themperatuur verschillen is op de camera goed zichtbaar waar een lekkage zit of een z.g. Koude brug. Dit laatste kan condens binnen veroorzaken.
Heb goede ervaringen met keukenpapier. Op de hoeken een wasknijper, zodat het vlak blijft liggen. Advies van een expert; test je afsluiters op afsluiten , maar ook op mechanische sterkte. Een flinke ruk moet hij overleven. [ Nico Verhoeven niet vragen] Test op het droge.
Misschien niet helemaal waterdicht als methode, maar toch de moeite waard:
Als je denkt dat raamlijst of – sponning lekt, deze met tape afplakken.
Blijft het daarna droog ( of droger), dan heb je de inregen-locatie gevonden!
En kun je aan de slag met nieuwe rubbers, afdichttape of nieuwe kit.
Lekkage gevonden na tip van de werf waar onze Vollenhovense bol nu voor onderhoud ligt: haal eens de hele ketting en kettingbak van boord in de winterstalling. Een roestgaatje in de ankerkettingbak aan stuurboord, waardoor buiswater dat in de kettingbak kwam, de boot in liep in plaats van door het afvoergaatje. Over bakboord voldeed het afvoergaatje wel.
Jaren geleden forse lekkage gehad bij zeilen over 1 kant. Zout water. Ankerbak was het vermoeden. Na een puts water met een fles slechte rode wijn was daar het bewijs. Een loosgat bleek slecht gekit tussen romp en ankerbak.
Handig om te weten hoe ik het beste kleine lekkages kan opsporen in mijn boot. We willen deze gaan renoveren voor de verkoop. Goed om te weten waar ik moet beginnen! https://www.schepenkring.nl/boot-verkopen/verkoop-uw-boot/motorjacht-motorboot