Vol enthousiasme vertelden zeilvrienden vorig jaar over een teamzeilwedstrijd; het was een spannend, slim spel en er werd volop geprotesteerd en op de randjes van de regels gevaren. Bovenal is het een extreem tactische vorm van wedstrijdzeilen, wat het een uitdagende extra dimensie geeft. Twee weken geleden was het op een zondagochtend in februari eindelijk zo ver en ging ik het zelf meemaken. Het bleek zelfs zónder wind, in slow motion, spannend zeilen.
Teamzeilen kan met verschillende boten en in verschillende categorieën. Ik deed mee met een winterwedstrijd van de Dutch Match & Team Racing Association (DMTRA) bij het Regatta Center in Medemblik, waar tot voor kort jaarlijks de internationale Allianz Regatta werd gehouden. DMTRA biedt een platform voor teamzeilen en matchracen in Nederland, verbindt zeilers en organisaties en organiseert zelf ook wedstrijden. Vanwege net te weinig aanmeldingen voor een goede wedstrijd, werd besloten de wedstrijddag om te zetten in een trainingsdag. Hoewel ieder soort team zich op kan geven, komen de meeste zeilers hier via studentenzeilverenigingen terecht. De groep zeilers was dan ook jong en kwam uit hele land, van Maastricht tot Amsterdam.
De theorie
De ochtend begon na het optuigen van de Elliots met een korte theorieles in het Regatta Center. Vandaag zouden we focussen op het oefenen van het afdekken van een boot van de tegenstander, om je teamgenoot er voorbij te laten varen. Teamzeilen doe je namelijk twee tegen twee: een team bestaat uit twee boten met ieder drie zeilers. Met zijn zessen strijd je tegen het andere team en het team dat gezamenlijk de minste punten behaalt, wint. Als jouw boot bijvoorbeeld eerste ligt maar je teamgenoten vierde, heb je dus nog niet gewonnen. In dat geval moet jij als eerste boot de boten van de tegenstanders zo slim mogelijk afremmen, zodat je teamgenoot weer dichterbij kan komen.
Ieder team heeft dus twee schippers nodig die de wedstrijdregels vanbuiten kennen. Het draait bij teamzeilen namelijk allemaal om je tegenstander tactisch te slim af zijn. En anders kan je altijd gaan voor de tactiek van heel hard vol overtuiging blijven roepen dat de ander moet wijken.
De praktijk
Na de uitleg, met verduidelijkende magnetische bootjes op een whiteboard, verdeelden we ons over de zes boten en de twee ribs. We dobberden met de paar knopen wind die er stond- en sommigen met een behulpzaam duwtje in de rug van een rib- het IJsselmeer op. De horizon verdween in een mist die even grijs was als het water en het uitgestrekte wolkendek. De wedstrijden duren normaal gesproken zo’n tien tot vijftien intense minuten. Vanwege de bijzonder zwakke wind werd de baan deze keer flink ingekort; de opblaasbare boeien lagen slechts een klein tiental bootlengtes uit elkaar. Ik begon als wissel in een rib en kon zo de andere teams eerst goed observeren, voordat ik zelf in een Elliot zou springen.
De oefening van de ochtend was om na elke boeironding als eerste boot de tweede af te dekken, zodat de laatste dichterbij kon komen. Ik had het geluk met een professioneel teamzeiler van de organisatie in de motorboot te zitten, die de tactische keuzes van de andere boten met ons analyseerde. Door de lage snelheden had je alle tijd om de inhaal- en afdekmanoeuvres goed te bestuderen. Over het spiegelgladde water hoorde je fluisterende tactiekbesprekingen van de teams, die traag richting een boei dobberden.
“Protest!”
Na de lunch stak er gelukkig weer een klein zuchtje wind op en kon de oefenwedstrijd van de middag doorgaan. In korte wedstrijden van twee tegen twee brachten we de tactiek van vanochtend in de praktijk. In een van de knalgele ribs, die zachtjes naast de boten meevoer, werd een student opgeleid tot umpire. Zodra er vanuit een boot een protest vlag omhoog ging, snelden ze er naartoe om de situatie te beoordelen. In opperste concentratie hingen schippers en trimmers buiten de boot, om het uit te schreeuwen en in een vloeiende beweging een vlag uit hun zwemvest te trekken zodra ze daar aanleiding toe zagen. Meestal ging het om een aanvaring (zacht tikje, met dit weer) en de vraag of er genoeg geweken was. Of teams waren het niet eens over de definitie van bootlengtes tot boeien of overlap.
Ondanks het gebrek aan snelheid, zaten de spanning en de sfeer er goed. Zondag 12 maart zal de laatste editie van de DMTRA teamzeilen winterserie van dit jaar plaatsvinden. Hopelijk kunnen we de in slow motion geleerde technieken dan in volle vaart toepassen.
Foto’s: Marit Verbeek
Tags: teamzeilen, verslag, wedstrijdzeilen Last modified: 27 februari 2023
