Weblog Sailors for Sustainability: het Caribische gevoel

“Ik snap het wel”, zegt Ivar terwijl hij aan een cocktail nipt. “Rum Punch, lekker weer en zandstranden met palmbomen. Geen wonder dat veel zeilers idolaat zijn van de Cariben en hier blijven hangen.” We zijn er pas kortgeleden aangekomen en moeten nog een beetje wennen aan de omgeving en sfeer. Niet door ongemakken, maar juist vanwege alle gemakken. We liggen op een prachtige ankerplaats. Het strand heet – heel toepasselijk – Paradise Beach en de gelijknamige club is een hit onder zeilers, getuige de omheining met honderden handgeschilderde naambordjes van alle bemanningen die hier ooit vertoefden. De club is net weer open en zit bomvol. Is dit dan het ultieme Caribische gevoel? Stiekem hopen we op meer. Misschien een eiland verder?

Carriacou – Paradise Beach Bar

Mangrovenherstel

Nog een gemak: dat volgende eiland zien we al liggen. Union Island is maar een paar uurtjes zeilen, maar behoort tot een ander land: Saint Vincent and the Grenadines. We ankeren in de Ashton Lagoon, waar ons een paar dingen opvallen: rechthoekige bassins, overgroeide dammen en zwaar verroeste palen en damwanden. Het blijken de restanten te zijn van een megalomane marina die nooit is afgebouwd, maar veel mangroven de kop heeft gekost.

Gelukkig gaat het inmiddels een stuk beter, zowel met de mangroven als met de hele lagune. Dat is te danken aan Sustainable Grenadines, een lokale ngo die de doorstroming van zeewater naar de mangroven heeft hersteld én jonge boompjes heeft geplant. Twee medewerkers leiden ons rond en vertellen ons over de voordelen van gezonde mangroven voor natuur en mens. Zo herbergen ze vogels, jonge vissen, krabben en schelpdieren. Ook beschermen ze de kust en slaan ze CO₂ op. Waar het grootkapitaal hier tot vernietiging van de natuur leidde, is het ecosysteem nu weer in balans. Prachtig dat de Cariben ook dit soort initiatieven kennen.

Orkaan?

Tammy dreigt gevaarlijk dichtbij te komen

De bijna onophoudelijke noordoostenwind verleidt ons om zo nu en dan een weerbericht over te slaan. Gelukkig zit die gewoonte toch net iets te diep, waardoor we in de langetermijnvoorspelling tijdig een tropische storm onze kant op zien komen. De snel uitdiepende depressie heeft ook al een naam: Tammy. Het orkaanseizoen is nog niet voorbij en vanwege hoge zeewatertemperaturen kan er van alles gebeuren. Moeten we op zoek naar een door mangroven beschermd hurricane hole? Gelukkig blijft Tammy ver ten noorden van ons, maar we moeten wel schuilen voor zware buien en een forse deining. De Cariben zonnig? Niet altijd.

Betoverend zeeleven

Natuurpark Tobago Cays

Zodra het weer opklaart, zeilen we naar de nabijgelegen Tobago Cays. Wanneer we al snorkelend de lagune verkennen, begrijpen we waarom het hier vaak druk is. Verschillende zeeschildpadden knabbelen onverstoorbaar aan het zeegras. Een grote school zilverkleurige vissen kijkt ons nieuwsgierig aan vanuit hun schuilplaats in een koraalrif. Verderop zweeft een grote rog sierlijk onder ons door. De onderwaterwereld is hier goed beschermd, en dat is te zien. Het zeeleven in de Cariben is werkelijk betoverend. Ook boven water is er voor ieder wat wils. Voor toeristen wordt er bijvoorbeeld dagelijks een lobster barbecue georganiseerd. Wij slaan het festijn over, want we hebben de hele dag geen kreeft gezien en vrezen dat het zo langzamerhand een bedreigde diersoort is geworden.

Tobago Cays – Grazende zeeschildpad

Caribische gezelligheid

Onze Nederlandse vrienden Oda en Onno van SY Off Course liggen bij het verderop gelegen Bequai. De wind is weer gunstig, dus zeilen we er in een dag naartoe. Een mooie tocht, en we begrijpen meteen waarom het hier barst van de zeilboten. Het dorpje is erg levendig dankzij de terrasjes, winkels en kraampjes met verse groenten en tropisch fruit. Op aanraden van Oda volgen we een wandelpad dwars door het regenwoud naar een bergtop. Flink zweten, maar we worden beloond met een adembenemend uitzicht over de hele baai. Terug op het strand is het tijd voor een potje volleybal met andere zeilers. Waarom zouden we hier ooit weg willen?

Bequai – Uiticht op de ankerbaai

Nou, boodschappen doen zou een reden kunnen zijn. Op de markt zijn lokaal gekweekte groenten en fruit nog redelijk betaalbaar. Verder is alles peperduur. Aangezien de bodem van onze voorraad in zicht komt, besluiten we naar Martinique te zeilen. We slaan voor het eerst eilanden over – ook dat hoort bij de Cariben – en gaan na een nachtje doorzeilen voor anker bij Sainte-Anne. Zodra we voet aan wal zetten, wanen we ons in Frankrijk: Franse straatnaambordjes, Franse auto’s, een typisch Franse église en overheerlijke Franse kaas en amandelcroissants. Alles tegen schappelijke Europese prijzen.

Martinique – Sainte-Anne voelt als Frankrijk in de tropen

Rum en kunst

In de Franse koloniale tijd zijn ook hier veel Afrikanen tot slaaf gemaakt. Het openluchtmuseum slavensavanne laat op indringende wijze zien hoe deze mensen gedwongen werden om te werken, en hoe wreed ze werden behandeld. Meestal op suikerrietplantages, waar van het gewas – behalve suiker – ook rum werd gemaakt.

Martinique – Gruwelijk verleden bij de slavensavanne

Gelukkig braken er na de afschaffing van de slavernij betere tijden aan en wordt het duistere verleden inmiddels onder- en erkend. Op het landgoed van Clément wordt nog altijd suikerriet verbouwd en rum gemaakt. In de oude fabriek op het terrein, tegenwoordig industrieel erfgoed, wordt stilgestaan bij de slavenarbeid op de plantages. De naastgelegen beeldentuin staat vol met hedendaagse kunst, waarbij enkele sculpturen de misstanden uit het verleden indrukwekkend verbeelden. Moderne kunst met een belangrijke boodschap, ook dat vind je in de Cariben.

Martinique – Beeldentuin bij Clément

Lopen op een vulkaan

We zeilen verder langs de kust van Martinique en ankeren bij Saint-Pierre. Dat doen we buiten een met gele boeien gemarkeerde zone, die duidelijk op de zeekaart staat aangegeven. Het wemelt daar namelijk van de scheepswrakken die in 1902 in één klap zijn gezonken. In dat jaar barstte de vulkaan Mont Pelée uit. De eruptie verwoestte Saint-Pierre binnen enkele minuten, met bijna 30.000 doden als gevolg. Slechts een gevangene die in een dik ommuurde isoleercel zat, overleefde de gloeiendhete aswolk die met hoge snelheid de berg af raasde. De vulkaan wordt tegenwoordig goed in de gaten gehouden, dus we beginnen met een gerust hart aan de beklimming. Wanneer we uitgeput de top bereiken en de wolken even wijken, zien we in de verte Saint-Pierre en onze ankerbaai. De idyllische aanblik verhult het catastrofale verleden. Ook dát is de Cariben.

Martinique – Uitzicht vanaf Mont Pelée

Zó veel meer

Terug aan boord verzachten we onze spierpijn met een pina colada van Clément. “Dat Caribische gevoel is niet in één woord te vatten”, oordeelt Floris, terugdenkend aan het betoverende zeeleven, de wandelingen, gezelligheid, huiveringwekkende geschiedenis en herstelde mangroven. “Al die eilanden hebben rumcocktails, lekker weer, zandstranden en palmbomen, en toch zijn ze allemaal anders”, vult Ivar aan. Welk Carabisch gevoel jij als zeiler opzoekt, is helemaal aan jou!

Meer informatie? Kijk hier voor duurzame oplossingen en de zeilavonturen van Sailors for Sustainability.