Actueel

Zware 40e Zeeuwse Duotocht ten einde

16:30

Zeilen-redacteur Rob Bijnsdorp zeilt, samen met zijn zoon Bouke, voor de elfde keer de Zeeuwse Duotocht. Dit keer op redactieboot Zoef. Het was een zware editie. Hoe het de heren verging lees je hier.

Zondag 29-09-2019 // 18:16

Finish 40e Zeeuwse Duotocht

Een brede grijns van voldoening was vanmiddag al van verre af te lezen van de koppen van de deelnemers aan de 40e Zeeuwse Duotocht. Door een speling van het lot kwamen ze in konvooi over de finish. Uitgezonderd een paar bikkels die tot op het laatst nog bonuspunten zijn blijven scoren, had iedereen weer een paar uur slaap kunnen nemen en een stevige maaltijd achter de kiezen.

Zelden in de afgelopen decennia was er een Duotocht met zoveel wind. Die wind heeft een stevige stempel gedrukt op het karakter van de tocht. Onder lichtere weersomstandigheden komt het vooral aan op goed navigeren met tij en stroom, en op slim inspelen op de mogelijkheden van het vaarwater. Nu kwam het aan op het uithoudingsvermogen van mensen en materiaal.

‘Een spelletje’

Redactieboot Zoef bleef niet de enige met technische mankementen. Om 16.00 uur vrijdagmiddag stuurde organisatieleider Sal Cracau een bericht aan alle schepen: “Beste mensen, de laatste loodjes en het weer zijn ook nu het zwaarst. De lijst met (lichte) averij wordt langer: Zoef, Capricorn, Inca, De Nickel en Joanna. De tocht is maar een spelletje. Lijf en leden en boot zijn belangrijker! Succes, behouden vaart en goede aankomst.”

Technische problemen hebben grotendeels te maken gehad met zwakke punten in de tuigage. Op Inca, een Gib’Sea 33, kwamen in één keer zowel grootzeil als genua omlaag als gevolg van een afgebroken geleideblok aan dek. Op Joanna brak een smeerreep. Van andere schepen kwamen ook andersoortige meldingen zoals een vlag die door de wind met stok en houder inclusief boutjes van het achterdek werd gerukt en van een gebarsten en lekkende WC-pomp. Allemaal relatief kleine dingen, die echter onder zware omstandigheden niet onmiddellijk zijn te repareren en het moreel extra onder druk zetten.

Safe harbor

  1. “A ship in harbor is safe, but that is not what ships are built for – In de haven is een schip veilig, maar dat is niet waar schepen voor worden gebouwd, is een gevleugelde Britse wise crack (John Shedd 1928). Daar denken de Duotochters van dit jaar (tijdelijk) anders over als ze zondag rond het middaguur een voor een afmeren in de haven van de Vereniging voor Watertoerisme Schelde. Wat daarna gebeurt, is een bijna klassiek ritueel geworden: veel napraten bij elkaar aan boord, ervaringen uitwisselen, bierblikjes open, hartige happen die onaangeroerd zijn gebleven, opmaken en ronddelen, rommel – héél veel rommel – opruimen en natuurlijk een hete douche.

Uitslag

Om 17.00 uur vat organisatieleider Sal Cracau het kernachtig samen wat iedereen vier etmalen heeft beziggehouden: “Mensen, onze Duotocht is geen spel om de knikkers. Het gaat om genieten, grenzen verleggen, navigatiekunde en strategie, planning, organisatie aan boord, kennis en vooral ook gevoel voor het weer, getijden, waterstanden, goede zeemanschap, samenwerking, kennis van het vaarwater, kennis van het eigen schip, omgaan met energie en vermoeidheid, en – niet in de laatste plaats – zelfkennis.”

Winnaars van de 40e Zeeuwse Duotocht: de bemanning van Hallberg-Rassy 325 Joanna.

Onbetwiste winnaars zijn Ricardo en Dyon Beuken met hun Hallberg-Rassy 325 Joanna. Zij deden alle verplichte doelen aan en bezeilden bijna alle keuzedoelen. Direct daarop volgen Joep Broekhuijsen en Sander Buijs met hun Standfast 33 Pluk. Zij delen de tweede plaats met Harm Roelofs en Tom van Dijk op de Victoire 1044 Watertuin. De derde plaats gaat naar Durk-Jan Lagendijk en Hans van Liere op de Dehler 31 Tramontana. Het verschil tussen de winnaars is minimaal: respectievelijk 75, 74 en 72 punten.

Dit zijn de winnaars, maar daarna is het competitieve aspect van de tocht ook afgedaan. Als de resultaten van álle deelnemers zijn besproken, blijft het grote gevoel dat iedereen die de Duotocht goed uitzeilt, zich winnaar mag noemen. Dat maakt deze toch zo uniek. Ja, er is sportieve competitie, maar veel belangrijker is het collectieve gevoel om samen voor een uitdaging te staan. Dit blijkt onder meer uit de niet aflatende humor waarmee de deelnemers elkaar tijdens de tocht via een groeps-app overeind hebben gehouden.

Zeilen volgde dit jaar de Zeeuwse Duotocht voor het eerst als deelnemer. Dat smaakt naar meer. Ook volgend jaar willen we weer van de partij zijn. Die 41e Duotocht wordt gezeild van woensdag 23 september tot en met zondag 27 september. Zet je hem vast in je agenda?

Zaterdag 28-09-2019 // 15:05

Zeeuwse Duotocht gaat stormachtig laatste etmaal in

Van de vijftien boten die afgelopen woensdagavond zijn gestart in de veertigste Zeeuwse Duotocht zijn er nog twaalf in de Deltawateren onderweg. Hun bemanningen stuiven, voortgedreven door 7 tot 8 beaufort wind, het ene moment met een groot gevoel van onoverwinnelijkheid over het ruige zonovergoten Zeeuwse water. Het volgende moment hakken ze ineengedoken onder de gesel van een felle bui met een gangetje van 3 tot 4 knopen tegen diezelfde wind in.

Bemanning Umoya, links schipper Johan van der Hoeven.

Rond 13.30 uur hadden we contact met Johan van der Hoeven op Umoya. Hij en zijn maat zaten, afgemeerd bij de Krammersluis, net aan hun middaghap. De tocht gaat hen goed af. “Onze Dehler 34 is onder alle omstandigheden goed te trimmen, dus de harde wind valt ons niet zwaar. Maar ik zeg er meteen bij dat wij bewust ook niet tot het gaatje gaan. Ons ambitieniveau hebben we ondergeschikt gemaakt aan het doel om samen fijn te zeilen en een nog beter team te worden. Daarom hebben we vooraf besloten alleen de verplichte doelen te halen. Noem het maar een Duotocht relax. We krijgen straks wind en stroom tegen op het misschien wel zwaarste traject naar het Veerse Meer. Maar we hebben zo nodig voldoende tijd over om daar lang over te doen. Eenmaal op het Veerse Meer halen we bijna gegarandeerd ons laatste verplichte doel.”

Niet meer leuk

Op de stormfok op Dehler 25 CR Sigmund.

Aan boord van Sigmund, een Dehler 25 CR slaat de afwisseling van zoet en zuur soms door naar de min. We hebben rond 14.00 uur contact met schipper Koert Marinissen. Hij en zijn maat Martin varen dan net op de overgang van de Keeten naar de Oosterschelde. Langs de hoge wal willen ze daar nog wat punten scoren door achtereenvolgens de havens Goese Sas, Kats en Colijnsplaat aan te doen. Als ze nog puf hebben, ronden ze ook nog de Galgeplaat voor wat bonuspunten, en dan is het wel mooi geweest.

Positie van de vloot op zaterdag 28 september 15.00 uur.

Koert: “Wij hadden een slecht eerste etmaal. Het lukte ons niet om goed in te slingeren. Mijn maat werd ziek waardoor ik vrijwel solo moest varen en dat heeft ons veel energie gekost. Met een puntje fok en drie reven in het grootzeil brengt de boot ons nu wel waar we heen willen, maar voor onszelf is het toch meer een tocht geworden waarin het gaat om Ausdauer dan om tactiek en strategie. Het leven aan boord is verre van normaal. Koken is er niet meer bij, dus je neemt genoegen met een koude prak. Maar goed, als wij morgenmiddag goed dor de finish komen, zullen we over het geheel wel een goed gevoel overhouden.”

Lightversie niet bepaald licht

Afgelopen vrijdag zijn er nog vijf boten bijgekomen. Dat zijn deelnemers aan de ‘light-versie’ van de Duotocht. Zij varen twee etmalen non-stop zonder rustpauze. De deelnemers aan de light-versie hebben uitsluitend te maken met harde wind. ‘Light’ is in de tocht van dit jaar dus absoluut niet licht.

Ohlson 35 Caminante onderweg.

Deze groep moet slechts twee van de tien verplichte doelen aandoen en daarnaast zoveel mogelijk keuzedoelen bezeilen. Het vaargebied van de light-versie is beperkt tot het zuidelijk deel van de Delta, vandaag en vannacht is dat hoofdzakelijk de Oosterschelde. Daar komt het aan om slim rekening houden met het getij. Eb- en vloedstroom werken nooit helemaal mee in de route die je kiest, maar met slim rekenen kun je wel een optimum vinden. Ook zullen bemanningen voldoende tijd willen reserveren voor de weg terug bij harde tegenwind. Die wind wordt rond middernacht wat minder, maar trekt morgenochtend weer aan, tot 35 knopen rond het tijdstip van de finish. Pogingen om in het begin van de middag ook een deelnemer aan de light-versie aan de lijn te krijgen mislukten, heel begrijpelijk.

Vrijdag 27-09-2019 // 14:35

Tegen wind en stroom terug?

De deelnemers aan de veertigste Zeeuwse Duotocht stonden aan het eind van hun eerste volle etmaal voor de cruciale vraag: hoe ga ik verder. Met het vooruitzicht op veel wind op vrijdag en zaterdag had bijna iedereen eerst de doelen op de Oosterschelde gekozen om daarna, op zijn minst, de verplichte vaardoelen in de noordelijke Deltawateren aan te doen. Maar intussen is de verwachte wind in het gebied vrijdag en zaterdag 7 tot 8 bft, rond buien misschien nog meer. Op elk schip leeft dan ook de vraag: hoe kom ik tegen wind en deels ook stroom op tijd in Vlissingen terug. Rond 13:00 uur vrijdagmiddag voeren 7 boten op het Haringvliet, het Hollandsch Diep of de Oude Maas, de overige deelnemers waren verspreid over Grevelingen en Volkerak. Sommige schippers hebben al besloten alleen nog voor de verplichte vaardoelen te gaan, dat geeft extra tijd om onder zware omstandigheden terug te kunnen komen.

Zoef moet staken

Voor de bemanning van onze Zeilen-boot Zoef spelen dit soort vragen niet meer. Een 21-voets jachtje met een waterverplaatsing van amper een ton kan heel wat hebben, maar geen 28 tot 32 knopen wind tegen in de golven van een diepe deltageul. Bovendien hebben Rob en Bouke een technisch probleem: door een nog niet duidelijke oorzaak is de leuverstopper in het mastprofiel muurvast komen te zitten zodat ze geen leuvers kunnen lossen om te kunnen reven. Rob: “Één rif is met een paar sjorrinkjes nog wel te improviseren, maar voor het tweede rif zouden we de leuvers van het zeil moeten snijden en dat gaat me te ver. Dat tweede rif hebben we met dit weer beslist nodig.

Dat bleek gisteravond al tijdens een heel gemene bui waaruit als een hamerslag een dikke puist wind barstte. We voeren voor de wind op het Volkerak. Alles leek onder controle. En toen, in een oogwenk werd Zoef opgepakt en dwars gegooid, bijna plat op het water. Als een godswonder vloog op dat moment de pen uit het harpje waarmee de grootschoot op de kuipvloer vastzit. Bouke liet in een reflex de fokkeschoot schieten en toen dreven we onder hels kabaal van klapperende zeilen de scheepvaartgeul in. Als de donder hebben de de zeilen geborgen en ons op motorkracht uit de scheepvaartgeul gehaast. Van beide kanten waren schepen in aantocht. Dit was het moment om bij de Volkeraksluis een time out te nemen, sterke koffie te zetten, natte spullen uit te trekken, en – eerlijk tegenover onszelf – vaststellen dat doorgaan onder de gegeven omstandigheden niet verantwoord zou zijn.”

Hoe het verder gaat

Rob blijft voor Zeilen de Duotocht tot het eind volgen. Hij houdt daarvoor contact met enkele deelnemers en geeft zo als het ware het estafettestokje door voor Zeilen online. In Zeilen nummer 12 volgt een artikel op basis van ervaringen en gedachten van alle deelnemers.

Houden Rob en zijn zoon Bouke een kater over van het moeten afhaken? “Nee, absoluut niet. In de pakweg 24 uur waarin we nu non-stop in touw zijn geweest, hebben we het ene na het andere hoogtepunt beleefd. Zoef zeilt boven verwachtingen goed. Voor een 21-voeter was er maar een gering snelheidsverschil met de meeste grotere jachten. Ook dit jaar hebben we opdrachten gekregen waaraan je als recreatief schipper nooit zou denken maar die je intensief de schoonheid en kracht van de Delta laten beleven. Het rondje om de Roggenplaat bijvoorbeeld, de plaat grenst aan de Oosterscheldekering. Je kunt eromheen als je aan de westkant door een ondiepe, niet bebakende geul de plaat oversteekt. Door die geul kolkt bij opkomend tij het water met grote snelheid over de plaat. Een half uur voor ons had het jacht Umoya er even de bodem aangetikt. Toen wij erdoor kwamen moesten we bijna haaks op de vaarrichting tegen de dwarsstroom insturen om op ons koerslijntje te blijven. Dat lijntje ziet er bij iedereen net een beetje anders uit. Ik gebruik er de ENC-data voor die Rijkswaterstaat wekelijks in een update bijwerkt. Onze minste diepte was 2,5 meter. Alleen zo’n detail van de Duotocht is al bijna een project op zich. Een kater? Nee dus. Wel uitdagende weermomenten en alweer een lijst met verbeterpunten voor Zoef.”

Donderdag 26-09-2019 // 13:44

Slapen in de rail

Woensdagmiddag, -avond en donderdagmorgen hadden we zo af en toe zon en nog goed weer. De wind wordt naar het weekend toe alleen maar meer, en we hebben er nu al bijna onze handen aan vol. Dat belooft dus nog wat! We hebben de boot vol eten en binnen slapen is bijna niet mogelijk, dus rusten we om de beurt in de loefreling. Zoef kan het gewicht namelijk wel gebruiken om een beetje vlak te varen. Maar meer dan een uurtje pitten zit er niet in, omdat we te maken krijgen met veel obstakels (lees: ondieptes, bruggen, overstag moeten, schutten of je wil een rif zetten).

Stormwaarschuwing

Dit jaar zijn we gelijk met elkaar gestart. Tijdens de briefing werd bekend dat we het Kanaal door Walcheren gestremd is, we de zee niet op mochten door de stormwaarschuwing en het verzoek binnen kwam om in konvooi de Westerschelde over te steken. Dit maakt dat ongeveer 80 procent van de boten dezelfde keuzes maakt. Er is een aantal direct naar het noorden vertrokken. Maar de meeste zien we toch zo af en toe om ons heen. We zijn zeker niet de snelste, maar met onze 1,50 diepgang kunnen we snelle routes zoeken en zo af en toe stukken afsteken. Maar het is vooral een wedstrijd tegen de elementen en jezelf: vind ik het nog wel leuk, hou ik het vol, we leren veel en de trip geeft zelfvertrouwen. En vergeet niet dat we de boot ook nog moeten leren kennen: het is onze eerste wedstrijd met Zoef.

We zijn moe, want we hebben weinig slaap. Maar we kunnen elkaar nog goed oppeppen en Bouke komt op de juiste momenten naar buiten met lekkere – en vooral warme – dingen. Ik tel zo snel al zestien keer noodle soup. We houden het dus nog wel even vol!”

Klik op bovenstaande afbeelding om de kaart groot te bekijken.

(c) Foto’s: Hans van Laar, Rob Bijnsdorp ,deelnemers Zeeuwse Duotocht

Tags: , , Last modified: 3 oktober 2019
Sluiten