Wordt de bruine vloot als werelderfgoed aangewezen?

Bruine vloot-schippers en overheden willen de samenwerking krachtiger maken. Dat is de belangrijkste constatering van het symposium ‘Toekomst van de bruine vloot’ van donderdag 4 maart. Zo is er een initiatief gelanceerd om de vloot op de UNESCO werelderfgoedlijst te krijgen en er wordt onderzocht hoe het varend erfgoed een rol kan spelen in het verwezenlijken van maatschappelijke ambities als waardevol cultuurtoerisme. Ook is er geld ingezameld voor onderzoek naar alternatieve financieringsmogelijkheden.

In het Zuiderzeemuseum opende wethouder Esther Heutink van Enkhuizen het symposium dat door de vereniging van Zuiderzeegemeenten, de vereniging van Waddenzeegemeenten en branchevereniging Vereniging voor beroepschartervaart (BBZ) was georganiseerd. Wethouder Heutink ontving demissionair Staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken en Klimaat en gaf de aftrap voor de presentatie van verschillende initiatieven die de positie van de bruine vloot moet versterken.

Waardevol toerisme

Door corona is duidelijk geworden dat het voortbestaan van de historische vloot geen vanzelfsprekendheid is. Het omzetverlies wordt geschat op 70 tot 80 procent, omdat de vloot al bijna een jaar aan de wal ligt. Aankomend seizoen is ook alles behalve zeker.

Overheden die zich zorgen maken, willen kijken hoe zij de vloot kunnen helpen. Schippers houden varend erfgoed in stand door met toeristen te varen en overheden willen waardevol toerisme stimuleren. Het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC) is op initiatief van provincies en gemeenten een traject gestart om te zien waar de overlap zit en hoe de samenwerking sterker kan worden. Tijdens het symposium waren schippers en bestuurders enthousiast over het initiatief. Samenwerking tussen overheden en schippers zou bijvoorbeeld de Hanzesteden als toeristische bestemming kunnen versterken. De schepen van de bruine vloot zijn van belang in de Nederlandse maritieme traditie en kunnen aansluiting zoeken bij promotiecampagnes van provincies.

UNESCO werelderfgoedlijst

Overijssels gedeputeerde Eddy van Hijum sprak de gedachte uit om de vloot op de UNESCO werelderfgoedlijst te zetten. “We hebben iets bijzonder in Nederland en daar moet meer aandacht voor komen. Erkenning van de vloot kan bescherming opleveren, maar ook de commerciële posities van de schippers verbeteren. Dat zal nodig zijn als we de vloot willen behouden en beter willen beschermen in een snel veranderende wereld.”

Wat op de Werelderfgoedlijst staat, wordt gezien als uniek, onvervangbaar, eigendom van de hele wereld en belangrijk om te behouden. Om een plek op de lijst te bemachtigen, gaat een strenge selectieprocedure vooraf.

Alternatieve financieringsmogelijkheden

Op het symposium is ook aangekondigd dat er een onderzoek kan worden gestart naar alternatieve financieringsmogelijkheden voor de chartervaart. Veel schepen kunnen niet goed bij culturele fondsen terecht omdat ze te commercieel zijn en niet bij de banken omdat ze niet commercieel genoeg zijn. Onderzoek moet uitwijzen of een op maat gemaakt financieringsinstrument het gat kan vullen.

De € 15 miljoen overheidssteun laat volgens de BBZ ook te lang op zich wachten. In september 2020 is besloten om de noodlijdende historische vloot extra te helpen, maar volgens de branchevereniging strookt de snelheid waarmee die hulp tot stand komt niet. Het geld moet nú worden ingezet en niet pas als het te laat is.

Brainstormsessies

De werkgroep Toekomst van het Nederlands varend erfgoed is onder leiding van het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) inmiddels een paar keer bij elkaar gekomen om te brainstormen. Tijdens het symposium presenteerde deze werkgroep de eerste resultaten. Deze zijn vertaald in de video die je hieronder treft.

Lees ook: Steun aan de historische vloot laat te lang op zich wachten

Omslagfoto: © Captain Corona/stevenaak La bohème