Weblog Sailors for Sustainability: natuurkrachten

“Ik heb de genua weggerold. Dat gaat wat langzamer, maar we komen wel met daglicht aan”, mompelt Ivar als hij om vier uur ‘s nachts de wacht aan Floris overdraagt. Doodmoe verdwijnt hij in de wachtkooi. We vetrokken gisteren pas uit Mauritius, dus Ivar zit nog niet lekker in het ritme. Floris ook niet. Hij heeft nauwelijks geslapen en kijkt vanuit de kuip versuft om zich heen.

Zo varen we door, tot ontelbare lampjes van straatverlichting ons als een oranje slinger de weg wijzen naar onze volgende bestemming: La Réunion. Boven deze onnatuurlijke gloed tekent zich tegen de heldere sterrenhemel een dreigend, zwart silhouet af. De gigantische kegelvorm verraadt de vulkanische oorsprong van dit eiland, waarvan de hoogste top maar liefst drieduizend meter uittorent boven zee – die even terug overigens nog een duizelingwekkende vier kilometer diep was. De enorme vulkaan is onder water dus nog groter dan erboven. Welke natuurkrachten zullen we hier aantreffen?

La Reunion in het eerste ochtendlicht

Frans met een tropisch tintje

Als het licht wordt, zijn we nog maar een paar mijl verwijderd van de inklaarhaven, die toepasselijk Le Port heet. Maar dan loopt de vaart er plotseling volledig uit; het grootzeil klappert sloom heen en weer in het trage ritme van de oceaandeining. Stiekem hopen we dat de wind terugkeert, maar we weten eigenlijk wel beter: Luci dobbert in de windschaduw van het eiland. Steile, donkergroene bergwanden rijzen boven de kust uit en geven La Réunion een haast magisch uiterlijk. “Een soort oerlandschap”, vindt Floris. Hij staart naar het weelderige tafereel, terwijl we kalm de haven in motoren.

Omdat het eiland een overzees département van Frankrijk is, en daarmee officieel Frans grondgebied, meldt Floris ons in het Frans aan bij de havendienst. We worden allervriendelijkst welkom geheten en mogen aan een kade naast de volle marina afmeren. La Réunion hoort bij de Europese Unie, waardoor het inchecken bij de autoriteiten niet veel om ’t lijf heeft. Eenmaal aan wal wanen we ons inderdaad in Frankrijk. Van de taal, bakkers en auto’s tot de lettertypen en kleuren op de verkeersborden: allemaal zo Frans als maar kan. En natuurlijk zijn alle prijzen in euro’s. Tegelijkertijd voelt het exotisch vanwege het tropische landschap, de hoge temperatuur en gemengde bevolking. Die is namelijk een bonte mengelmoes van Europese en lokale Fransen, Indiërs en Creolen – die op hun beurt weer een voorouderlijke mix zijn van Afrikanen, Aziaten en Europeanen.

Krater als schuilplek

Op excursie naar het binnenland leren we meer over de bewogen geschiedenis van La Réunion. We beginnen op een snelweg die het hele eiland omcirkelt, waarna we een vallei doorkruisen met aan weerszijden verticale rotswanden die het binnenland bijna hermetisch afsluiten. Erachter schuilt een van de drie cirques: kraters die zijn ontstaan nadat delen van de vulkaan zijn ingestort. Het exemplaar dat we bezoeken – Cirque de Mafate – is alleen te bereiken na een urenlange wandeling over een eindeloos kronkelpad.

Vanwege de hitte kiezen we voor de luie optie om bij het uitkijkpunt te komen: rijden. De route voert ons over smalle, steile weggetjes door kleine dorpjes en langs grazige weiden vol koeien. Het gaat steeds steiler omhoog en de haarspeldbochten volgen elkaar in hoog tempo op. Het point panoramique ligt op de rand van een afgrond. Onder ons gaat het loodrecht omlaag en ontvouwt zich een prachtige, cirkelvormige vallei. De wanden zijn knalgroen en watervallen storten de diepte in; alles onder het wakend oog van de hoogste bergtop. Ademloos turen we in het rond. We proberen ons voor te stellen welke natuurkrachten dit landschap ooit gevormd hebben.

Adembenemend uitzicht over de Cirque de Mafate

Tot in de 19^e eeuw stelden Fransen kolonisten tot slaaf gemaakte Afrikanen te werk op suikerrietplantages. Zij die dit benarde bestaan wisten te ontvluchten, doken onder in deze ontoegankelijke vallei. Het contrast tussen de ellende van toen en het overweldigende natuurschoon kan haast niet groter. Na de afschaffing van de slavernij bleven velen hier, veilig in hun vallei. Tussen het groen zien we kleine huizen met zonnepanelen en groentetuinen eromheen. Dat de bewoners nog steeds uren moeten lopen om naar de rest van het eiland te komen, weegt blijkbaar niet op tegen het gevoel van vrijheid dat ze hier ervaren.

Wij krijgen geen genoeg van deze prachtige omgeving en bezoeken ook de andere twee cirques. Het barst er van de bijzondere planten, watervallen, vergezichten en pittoreske dorpjes. Tijdens wandelingen vergapen we ons aan de woeste en grillige landschappen die vulkaanuitbarstingen hier hebben gevormd.

Schilderachtige dorpjes in het binnenland

Vuurwerk met potentie?

Aan de zuidkant van het eiland ontmoeten heden en verleden elkaar. Bij de Piton de la Fournaise zijn de natuurkrachten namelijk nog altijd actief. Ver voordat we de top bereiken, zien we de invloed van de vulkaan op het landschap. Geen bomen en planten maar des te meer bruine, grijze en zwarte keien – stukken lava van eerdere uitbarstingen. In de verte stijgt een rookwolk op; we zijn onmiskenbaar in de buurt.

Op weg naar de actieve vulkaan

We parkeren en wandelen door het ruige, verlaten landschap. Om dit natuurlijke vuurwerk zo goed mogelijk te kunnen zien, lopen we door totdat borden en linten duidelijk maken dat we écht niet verder mogen. Met een hels kabaal spuwt de krater onophoudelijk gloeiende stukken lava de lucht in, om daar af te koelen en vervolgens als dampende zwarte brokken op aarde neer te dalen. Ademloos kijken we toe, ons steeds verbazend als de lavafontein nóg hoger komt. Pas na een klein uur krijgen we genoeg van het schouwspel. “Wat een aardwarmte hier. Daar zou toch veel hernieuwbare energie uit te halen moeten zijn?”, vraagt Ivar zich af als we weer teruglopen. “In Nieuw-Zeeland weten ze hier wel raad mee”, antwoordt Floris, denkend aan ons bezoek aan een geothermische energiecentrale daar.

Spectaculair natuurvuurwerk

Uitdagende etappe

Terug aan boord hebben we nauwelijks tijd om bij te komen van alle indrukken. Gunstige weersvoorspellingen bieden kansen die we niet willen missen. Als we nú vertrekken, zijn we voor het orkaanseizoen in Zuid-Afrika. De komende etappe naar Richards Bay is misschien wel de uitdagendste van onze reis tot nu toe. Met ruim 1.200 mijl is-ie veel langer dan de weerberichten betrouwbaar zijn. Ook kunnen we met een heel ander type natuurkracht te maken krijgen dan op La Réunion. Bij de Zuid-Afrikaanse oostkust staat namelijk een sterke stroming die – gecombineerd met een depressie – levensgevaarlijke monstergolven kan veroorzaken.

Als we uitchecken, de trossen losgooien en de zeilen hijsen, merken we dat we toch wat meer gespannen zijn dan normaal. We leggen Luci op koers zuidwest, met zo’n 600 mijl te gaan naar het eerste waypoint – zuidelijk van Madagaskar. Zou het vernietigende natuurgeweld ons in deze beruchte wateren bespaard blijven?

Meer informatie? Kijk hier voor duurzame oplossingen en de zeilavonturen van Sailors for Sustainability.

Meer vertrekkersverhalen? Lees alles van Column Anna,  Black Moon en bekijk de vlog van Yndeleau.