Het is zo’n idee dat na wat biertjes steevast voorbij komt op de redactieborrel. Hoe is het om voor langere tijd in een reddingsvlot te moeten over leven op zee? Is het überhaupt mogelijk om het grootst mogelijke doemscenario dat aan onze zeilsport kleeft, op papier te vatten? Het kan niet anders dan een interessant artikel worden, maar toch kwam het er steeds niet van. Geen tijd, te arbeidsintensief, te gevaarlijk. Bovendien: wie wil er voor zijn lol 24 uur in een vlot gaan zitten?
Na de zoveelste redactievergadering gaan er uiteindelijk dan toch twee vingers de lucht in: Vincent Bakker en Peter Schermer, beiden niet vies van wat avontuur op zee, durven het wel aan. “Een mooie oefening, want je weet maar nooit.”
Thermo ondergoed
19.15 uur. Zondag 7 september 2021. Locatie: 2 mijl west van Bergen aan Zee. Wind: oost 2 beaufort. Mijn Victoire 933 Ostara ligt bij, alleen op een grootzeil. Vincent en ik hebben zojuist in een 25 graden Celsius warme kajuit onze korte broek verwisseld voor thermo ondergoed, een shirt, een trui, een droogpak en een opblaasbaar reddingsvest.
Ondanks dat september zich van haar zomerse kant laat zien, nemen we alle te volgen stappen samen door. Mijn grabbag ligt klaar in de kuip, naast de waterdichte rugzak van Vincent met daarin drinkwater en eten, zoals krentenbollen, mueslirepen en wat fruit. Terwijl de boot halve wind wordt gelegd, halen we de snelheid eruit en proberen we ons in te beelden hoe het zou zijn om nu met veel zeegang de zeilen te strijken. Best lastig op zo’n stralende, redelijk windstille zondagavond als deze.
We pakken het reddingsvlot om het aan de lijzijde midscheeps in zee te gooien. De zogeheten schilderlijn zit standaard vastgeknoopt aan de beugel op het kajuitdak, de plek waar het vlot opgeborgen zit. Uit voorzorg maak ik de lijn onder de reling door vast aan de mast. Stel je voor dat het vlot na lancering de beugel van het kajuitdak rukt?
Hoe kom je erin?
Zittend op het kajuitdak gooi ik het 27 kilogram wegende pakket, achter de verstaging langs, in zee. Pas als de schilderlijn tot zo’n 10 meter uit het de tas komt, wordt het CO2-patroon geactiveerd. Zeer gecontroleerd ontpopt zich een keurig geeloranje reddingsvlot, fier rechtop. Ondanks dat we de snelheid uit de boot hebben gehaald, komt er aardig wat spanning op de lijn te staan en hangt het vlot binnen enkele seconden achter de boot. Doordat het vlot onderwater zeeankers bevat, moet ik nog flink trekken om het terug naar midscheeps te krijgen.
Hoe nu in te stappen? We besluiten de 10 meter lange lijn via een kikker op de boeg geleiden, zodat het vlot met zijn ingang bij de verstaging komt te liggen, in ons geval de perfecte plek om zo droog mogelijk in het vlot te geraken. Tegelijkertijd realiseren we ons dat midscheeps lang niet altijd mogelijk is, bijvoorbeeld bij een verloren mast of een deels beschadigd tuig. Dan is deze plek juist zeer onveilig; scherpe delen kunnen de bemanning verwonden of het vlot beschadigen. Ook bestaat de kans dat het voorschip na een aanvaring sneller onderwater verdwijnt dan het achterschip.
Het hangt dus van de situatie en het schip af wat de veiligste plek is. Bij grotere zeiljachten met een brede spiegel en zwemplatform is juist het achterschip bij uitstek de plek om over te stappen in een reddingsvlot. Daarom vind je bij dit soort schepen de tas of container meestal terug in de hekstoel of onder de zit van de stuurman. In ons geval is het achterschip geen optie: te smal en te veel obstakels, dankzij een ononderbroken hekstoel, zonnepaneel, buitenboordmotor en windvaan.
Zeilen 11/2021
Wil je meer informatie over het reddingsvlot en de grabbag? Wat moet je doen als het vlot ondersteboven opblaast? Hoe bevalt het om 24 uur aan boord van een vlot te zijn? Je leest het allemaal in Zeilen 11/2021! Koop het nummer hier online in de webshop of lees (het artikel in) Zeilen hier digitaal. De editie is ook tot en met woensdag 24 november verkrijgbaar in de winkel. En wil je vanaf nu elke maand dit soort verhalen lezen? Word dan hier abonnee.
Tekst: Peter Schermer
Foto’s: Eric van den Bandt
