Nieuw in de wereld van het ankeren? Een nacht voor anker op het wad of even ankeren voor de lunch, Nederland zit vol met leuke ondieptes waar dit kan. Zeker voor de nacht is het wel prettig om stevig voor anker te liggen. Hiervoor is het van belang een anker te hebben dat past bij de boot en de situatie. Waar begin je met de zoektocht naar een anker? Zeilen neemt je mee langs verschillende ankersoorten.
Ankers zijn er in verschillende vormen, maten, materialen en gewichten. Zo kan een anker armen hebben, als een octopus, of juist een ploegvorm hebben. Aan de armen kunnen grote of kleine vloeien zitten, die weer hol of plat kunnen zijn. Je zou bijna oneindig kunnen door filosoferen over alle verschillende ankersoorten en maten. Om een beetje houvast te geven zetten we de belangrijkste overwegingen op een rijtje.
(c) CC BY-SA 3.0 via Wikimedia Commons, changed PAINT
Welke ankersoort past bij welk vaargebied?
De verschillende ankersoorten zijn grofweg onderverdeeld in twee categorieën. Er zijn ankers die met name het schip op zijn plaats houden door hun grote gewicht en ankers die vooral houdkracht hebben door hun vorm. We noemen deze gewichtsankers en lichtgewichtsankers.
Allereerst moet je je afvragen waar je het meeste vaart. Is dit voornamelijk rustig en beschut water, dan volstaat een eenvoudiger, lichter anker. Op open water is een zwaarder en groter anker handiger, denk aan een groot poolanker of stokanker. Bovendien reageert het materiaal van het anker op zout water anders dan op zoet water. Vaak ligt de materiaalkeuze tussen RVS, gegalvaniseerd staal of aluminium, met als belangrijkste verschil de prijs en het gewicht.
Bovendien is het belangrijk om je af te vragen in wat voor ondergrond je vooral gaat ankeren. Bij zanderige en zachte grond komt een anker met grote vloeien of ploeg goed van pas. Denk bijvoorbeeld aan het Danforth anker en het C.Q.R.- of ploeg-anker. Deze ankers graven zich goed de slappe ondergrond in. Bestaat de grond uit vaste rotsen of is hij begroeid met zeegras, dan komt juist een anker met flinke haken en meer gewicht goed van pas. Met bijvoorbeeld het stokanker of katanker lig je dan zo vast als een rots.
Type boot
Een andere belangrijke afweging is het type boot. Scherpe en lichte jachten hangen veel minder aan een anker dan zware en brede boten. Hoe zwaarder de boot, hoe zwaarder en groter het benodigde anker. Wel zijn er een aantal kleine en lichte ankers met enorme houdkracht, zoals de Fortress en het Danforth anker.
Het houd bovendien niet op bij de keuze van het anker zelf, ook zaken als opbergruimte en ankerbevestiging doen ertoe. Kan je je anker kwijt aan boord? Als er weinig ruimte is kan een inklapbaar anker of boegrol goed van pas komen. De boegrol, waar het anker op ligt, zie je veel bij zeiljachten. Indien deze niet aanwezig is zul je het anker bijvoorbeeld moeten opbergen in een ankerkast waar hij dus in moet passen.
Ankerlijn of ankerketting
Ook de ankerketting of ankerlijn heeft een plek nodig. De afweging tussen ketting of lijn heeft niet alleen te maken met de lengte die je kwijt kunt. Ook de lengte die past bij de dieptes en andere omstandigheden van jouw vaargebied doen ertoe. Een ankerlijn is uiteraard lichter dan een ankerketting. Er is minstens genoeg lijn of ketting nodig om het anker plat op de bodem te laten liggen zodat hij zich goed kan ingraven en de boot niet het anker omhoog uit het zand trekt. Tips over andere zaken waar je op moet letten bij het ankeren lees je in een eerder artikel van Zeilen.
Andere factoren
Er zijn nog veel meer factoren die de keuze beïnvloeden. Voor een groot deel is het natuurlijk een persoonlijke voorkeur en stijl. Staat het goed bij de boot? Bevalt de uitstraling van het anker?
Eigenlijk zou je voor elke situatie wel een ander anker kunnen gebruiken. Het is daarom goed om te bedenken welke situatie jij het meeste gaat tegenkomen. Stel jezelf hierbij een aantal vragen. Wil je in beschut of open water gaan ankeren? Welke ondergrond ga je tegenkomen? En welke eigenschappen heeft jouw boot? Kies dus een anker dat past bij de boot en bij de situatie. Mocht dit enorm uiteenlopen kun je altijd nog overwegen om een extra anker mee te nemen.
Omslagfoto: dreganker (c) CC0 Public Domain, Wikimedia Commons
Tags: ankers, houdkracht, ondergrond, type boot Last modified: 22 november 2022
Waterski effect
Bij een zachte bagger bodem komt bij het gebruik van een Danforth type anker het zware dwarsstok gedeelte vaak dieper te liggen dan de vloeien omdat het zwaarder is en minder weerstand ondervind. Als je dan gaat trekken blijven de punten van de vloeien naar boven wijzen. Het anker zal zich niet ingraven.
Op zandgrond werkt een Danforth prima omdat het stokgedeelte op het zand blijft liggen en de punten van de vloeien naar beneden wijzen tijdens het trekken.
Dit waterski effect treedt ook op als je dicht op elkaar staand zeegras op een bodem hebt, dan zinkt de stok ook dieper dan de punten van de vloeien.
Voor zachte grond (en zeegras) gebruik ik liever een dreg type anker dat makkelijker door zachtere bovengrond naar beneden zinkt en zich dan (hopelijk natuurlijk) vastzet in een wat vastere onderlaag.
“Kies een anker die past bij de situatie”: is dit niet een beetje een bizar advies? Niet erg professioneel (Zeilen is toch geen glibberig lifestyle blad aan het worden?). Een anker is er primair voor de veiligheid en in noodgevallen heb je de situatie niet voor het uitkiezen noch het anker….
Waarom in dit rijtje niet het ROCNA anker vermeld? Dit anker houdt op allerlei soorten bodems uitstekend.
Sluit ik me helemaal bij aan. Wat een vaag artikel! En drijfanker er halverwege tussendoor gooien zonder enige toelichting. Kijk uit redactie wat je doet!
Zeilen is absoluut een lifestyleblad geworden. In de laatste nummers stond een “eerste keer” waarin iemand het Schuitengat in knalde na een vaag overleg met de hevenmeester, zonder enige vermelding van de mogelijkheid van een getijdeberekening… en dan een tochtje door de Maasmond, in smoking met een Saffier die al eerder getest was. Leuk idee voor een vlogje van max 1 minuut (en een dagje uit voor de redactie) maar wat de meerwaarde voor de lezers was, geen idee. Om het nog maar niet te hebben over de overkill aan Wieke (zowel gastredacteur als een blik onder dek op haar boot, werkelijk?). En nu dit weer. Ik geef het nog een nummer…