Winterklus: zo blijven je accu’s goed in de winter

Gaat of staat de boot weer in de winterstalling? Of ligt hij gewoon in ‘winterstand’ in het water? Dan hebben je accu’s extra aandacht nodig. Om ervoor te zorgen dat de accu’s het komende seizoen weer netjes doen, is goed onderhoud essentieel. Hoe doe je dat?

Volladen

In tegenstelling tot de startaccu in je auto hebben bootaccu’s heel wat minder te vrezen van een strenge winter, ongeacht of ze aan boord blijven of thuis een iets warmer plekje krijgen. De accu is immers in ruste, strikt genomen kan alleen een te grote zelfontlading kwaad.

Bij een lege accu kan het elektrolyt (de vloeistofstof of gel) al bij enkele graden onder nul bevriezen. Volledig geladen accu’s zijn daarentegen bestand tegen zeer extreme vrieskou, tot wel 70 graden onder nul! Zelfontlading verloopt overigens bij hoge temperaturen sneller dan bij lage temperaturen, maar ondanks dit voordeel blijft het zaak de accu’s geladen te houden. Het gebruik van een zogenaamde intelligente lader geniet daarbij de voorkeur. Zo’n lader kan direct op de accupolen worden aangesloten en zorgt eenmaal ingeschakeld voor een optimale laadspanning en -snelheid, wat de levensduur van de accu alleen maar ten goede komt. Heb je al een slimme lader aan boord, dan hoef je wat de accu’s betreft dus eigenlijk niet veel te doen, alleen het 12V- of 24V-netwerk afkoppelen. Vanzelfsprekend moet er wel netspanning zijn, en dat gaat in menige winterstalling nog wel eens mis. Bijvoorbeeld omdat je buurman even wat ‘spanning leent’ en daarna vergeet jouw kabel weer in te pluggen. Voor wie dat risico volledig wil vermijden, zit er weinig anders op dan de accu’s mee naar huis of naar een andere plaats met ‘netspanningsgarantie’ te sjouwen. Voor deze optie is een ruim assortiment aan kleine en voordelige, zogenaamde druppel- of onderhoudsladers voorhanden, zodat je de lader aan boord gewoon kunt laten zitten. De keuze is  afhankelijk van het type accu en de capaciteit van de accu.

TIPS Einde seizoen

• Laad de accu volledig op.
• Voorkom overladen, hierdoor raakt de accu beschadigd.
• Koppel de accu los. Maak de polen en klemmen goed schoon met een harde tandenborstel en een papje van baksoda of een contactspray.
• Overmatige kristalvorming kan duiden op lekkage van het elektrolyt door scheurtjes bij de polen, overladen of galvanische corrosie.
• Loop de bedrading en de kabelverbindingen na, zet onvolkomenheden op het winter-to-do-lijstje.
• Voorkom dat rondslingerend gereedschap beide accupolen kan raken.
• Controleer bij traditionele ‘natte’ accu’s het niveau van het elektrolyt en vul de cellen eventueel bij met gedemineraliseerd water.
• Gesloten accu’s zijn wat betreft het elektrolyt onderhoudsvrij.
• Gebruik een slimme onderhoudslader, raadpleeg de documentatie van de accu voor het vereiste vermogen en de juiste instellingen.
• Zet de accu bij opslag in een garage of schuur op een paar stevige houten latten, dan heeft hij minder last van temperatuurschommelingen.
• Laad gelaccu’s minimaal eenmaal per twee maanden en volledig op en AGM-accu’s minimaal eenmaal per drie maanden volledig op.
• Lithium-Ion accu’s kun je met 60-70% lading rustig een half jaar stallen zonder er naar om te kijken.

TIPS Begin seizoen

• Zet de accu goed op zijn plek vast.
• Sluit de accuklemmen aan, gebruik een type met afdekkapjes.
• Zet de klemmen juist voldoende vast voor optimale elektrische verbinding.
• Door te strak aangedraaide klemmen kunnen accupolen beschadigen of loskomen van de behuizing, met lekkage van elektrolyt als gevolg.
• Raadpleeg de documentatie van de accu voor het juiste moment (uitgedrukt in N.m = newtonmeter).
• Smeer de klemmen en de polen in met een dun laagje zuurvrije vaseline en sluit de kapjes.

(c) Tekst René Westerhuis / Foto Rob Bonte