Misschien heb je de term al voorbij horen komen: Weather Routing Scoring (WRS). De belofte is groot: met deze methode beoordeel je het nauwkeurigst en objectiefst de prestaties in een wedstrijd. Hoe zit dat eigenlijk en waarom kiest een wedstrijdorganisatie voor een bepaald rating- of handicapsysteem? Je leest het in Zeilen editie 03/2024!
Hoe lang bestaat het wedstrijdzeilen eigenlijk al?
De eerste georganiseerde wedstrijden met zeiljachten werden gevaren in ons eigen Nederland, in de zeventiende eeuw. Eigenaars van herbergen schreven een wedstrijd uit, met prijzengeld dat ze konden uitkeren doordat de wedstrijd zeilers en publiek naar hun etablissement lokte. In zijn proefschrift Onderscheid moet er zijn (2012), over de geschiedenis van de watersport, beschrijft Eerde Beulakker zo het ontstaan van de wedstrijdzeilerij. Internationaal wordt de America’s Cup van 1851 als het begin van het georganiseerde wedstrijdzeilen gezien. In die tijd ging het erom wie het snelste jacht kon bouwen en welke natie een jacht aan de startlijn bracht dat als snelste rond het eiland Wight aan de Engelse zuidkust kon zeilen.
Waarvoor is de rule bedoeld?
Naarmate het wedstrijdzeilen zich ontwikkelde, groeide ook de behoefte aan een eerlijke meting, zodat niet het beste ontwerp, maar de beste zeilprestatie zou winnen. In 1903 ontstond in Amerika de Universal Rule, waarbij lengte van het jacht, zeiloppervlak en gewicht de basis vormden voor een berekening van de potentiële snelheid. Dankzij de groei in de wetenschap nam de nauwkeurigheid van de berekeningen steeds verder toe. In de jaren ’30 van de vorige eeuw ontstond zo in Amerika de handicap van de CCA (Cruising Club of America) en in Europa de RORC (Royal Ocean Racing Club). Deze twee werden in de jaren ’70 samengevoegd tot de eerste internationale IOR Rule.
Wedstrijdjachten met een dikke buik, waar komen die vandaan?
Wedstrijdzeilen werd populair en ontwerpers gingen hun boten optimaliseren voor de IOR Rule. Zo geldt in deze rating een breed dek als een manier om de stabiliteit te vergroten; een smal dek zorgt in de berekening voor een lager snelheidspotentieel.
Regelmatig zie je ze nog rondzeilen: de typische IOR- jachten waarbij het dek smaller is dan de romp op zijn breedste punt (‘dikke buiken’).
Wat is IMS en waarom hoor je daar nooit iets over?
In de jaren ’90 werd de IOR-regel opgevolgd door het International Measurement System (IMS). Weer gingen jachtontwerpers boten ontwikkelen die binnen de regels daarvan de beste resultaten zouden halen. Dat leidde tot rare ontwerpen. Een hoge opbouw bijvoorbeeld, gezien als een kenmerk van een kalm toerjacht, leverde winst op. Zo werden boten gebouwd met heel hoge, maar lege kajuit-opbouwen. Lang verhaal kort: IMS heeft het niet gered.
Zeilen 03/2024
Ben je benieuwd naar de rest van het verhaal? Bestel nu een digitaal jaarabonnement op Zeilen, dan heb je direct toegang tot dit artikel en vind je in ons digitale archief nog veel meer. Bestel hier.
Óf bestel een jaarabonnement 12x Zeilen+ digitaal lezen, dan krijg je maandelijks ons magazine thuisbezorgd én heb je met onze app altijd en overal de kennis van Zeilen tot je beschikking. Bestel hier.
Omslagfoto en foto: © Klaas Wiersma
Tekst: Hans Buitelaar
