Heftig orkaanseizoen verwacht

Verschillende meteorologische instituten maakten de afgelopen tijd voorspellingen voor het aanstaande orkaanseizoen in het Caribisch gebied bekend. De verwachting is dat komend orkaanseizoen, dat in juni begint en tot november duurt, bovengemiddeld veel stormen en orkanen gaat opleveren die aan land zullen komen: negen stuks.

Orkanen worden geboren op open zee als tropische stormen. Stormen ‘voeden‘ zich met de energie die vrijkomt al de waterdamp condenseert. Ze gaan dus gepaard met veel regenval. Als het zeewater warmer is dan 27°C kan zo’n storm in kracht toenemen en uitgroeien tot een orkaan. De stormen ontstaan vaak ten oosten van de Carieb, maar worden meegevoerd met de passaatwinden.

Turbo

De reden dat instituten als Colorado State University en het National Hurricane Center in Miami nu een heftig orkaanseizoen voorspellen, is niet zozeer een bovengemiddelde zeewatertemperatuur op de Atlantische oceaan. Sterker nog, die lijkt gemiddeld. Zij maken zich vooral zorgen over de bovengemiddeld hoge watertemperaturen in de golf van Mexico. Vorig jaar voorzag een vergelijkbaar stuk warm water orkaan Ida van een turbo, waardoor zij in één nacht van een tropische storm in een gevaarlijke orkaan veranderde.

Orkaan Ida nam in 2021 in kracht toe nadat zij een warm stuk water in de Golf van Mexico passeerde – Nick Shay/University of Miami, CC BY-ND

Op de Stille Oceaan is tegelijkertijd sprake van een lichte El Niña, de koude variant van El Niño. Tijdens een El Niño-jaar is de kans op orkanen kleiner, tijdens een El Ninã groter. Dat zit zo: op de Atlantische oceaan vertaalt de El Niña zich in minder windschering. Windschering is een verandering van windsnelheid op hoogte, die wolkentoppen wegblaast en zo voorkomt dat er een mooie wervel kan ontstaan. Als er minder windschering is, kan een tropische storm ongestoord een wervel vormen, die onder invloed van de corioliskracht tegen de klok in gaat draaien en gaandeweg in kracht toeneemt.

Wees niet te voorbarig

Het is te vroeg om te zeggen waar tropische stormen zullen ontstaan en waar ze onder invloed van de wind naartoe zullen gaan. Het weer in West Afrika is daarvoor bepalend; droge lucht en Saharazand kunnen de kans verkleinen dat stormen ontstaan.

Volgens meteoroloog Henk Huizinga van NimosMeteo is de kans op zware orkaanseizoenen steeds groter, omdat de zeewatertemperatuur onder invloed van klimaatopwarming stijgt. Huizinga: “Maar om daar meteen een aantal verwachte orkanen aan te koppelen, gaat volgens mij wat ver. Voor zeilers hoeven deze voorspellingen sowieso geen probleem te zijn, want zij kunnen hun oversteek meestal prima buiten het orkaanseizoen plannen.”

Saffir-Simpson

Orkanen variëren van sterkte op een schaal van 1 tot 5, de  zogenaamde Saffir-Simpson schaal. Doorgaans blijft de schade bij een categorie 1 orkaan beperkt. Een orkaan van de 5e categorie is extreem verwoestend met windsnelheden van meer dan 250 kilometer per uur. Daarnaast kan zo’n storm door extra lage atmosferische druk en opstuwing overstromingen veroorzaken zoals bij orkaan Katrina in 2005.

Omslagfoto: Sint-Maarten een week nadat orkaan Irma over het eiland raasde (c) ANP / Niels Wenstedt