Windmolens op zee zijn voor het eerst stilgezet om vogels veilig voorbij te laten vliegen. Afgelopen zaterdag 13 mei werden windmolens bij Borssele en Egmond aan Zee voor vier uur nagenoeg stilgezet omdat massale vogeltrek boven de Noordzee was voorspeld. Vanaf dit najaar zullen windmolenparken op de Noordzee vaker stilgezet worden om “vogelslachtoffers” te voorkomen, aldus een bericht van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.
Internationale primeur
“Dit is een internationale primeur, nog nergens op de wereld worden windparken op zee stilgezet om vogels te beschermen tijdens massale vogeltrek,” vertelt Minister voor Klimaat en Energie Rob Jetten. “We willen de impact van windparken op de natuur zo klein mogelijk houden en dit doen we onder andere met deze maatregel.” Afgelopen weekend was de eerste test van de maatregel en vanaf dit najaar treedt het officieel in werking. Dan zullen dus bij een bepaalde voorspelde hoeveelheid overvliegende vogels windmolens standaard stilgezet worden. Voor welke windmolenparken dit precies zal gelden, is nog niet bekend. Wel moeten eigenaren van nog niet gebouwde windmolenparken zich verplicht aan de maatregel gaan houden om zogenaamde vogelaanvaringen te voorkomen.
Minimale impact op ecologie
Tim van Oijen van Vogelbescherming Nederland legt het belang van de maatregel uit: “Twee keer per jaar, in het voorjaar en het najaar, trekken er op sommige nachten miljoenen vogels over de Noordzee. Met de groei van het aantal windparken op de Noordzee is het uitermate belangrijk dat we dit doen op een ecologisch zo verantwoord mogelijke manier met minimale impact op de Noordzee. Het tijdelijk stilzetten van de turbines tijdens de vogeltrek draagt daaraan bij.”
Vogeltrekvoorspellingsmodel
Een vogeltrekvoorspellingsmodel dat PhD-student Maja Bradarić van de Universiteit van Amsterdam eind vorig jaar ontwierp in opdracht van Rijkswaterstaat, voorspelt de massale vogeltrek. Het model kan twee dagen van tevoren voorspellen welke nachtelijke vogeltrek op tussen de 25 en 300 meter hoogte boven zeeniveau op de Noordzee verwacht wordt. Dit doet het model aan de hand van data die speciale vogelradars op zee verzameld hebben in combinatie met actuele weersverwachtingen. Daarnaast maakt een groep trekvogelexperts voorspellingen van de kans op veel trekvogels.
Idealiter zouden de windmolens acuut worden stilgezet zodra de radars grote aantallen vogels signaleren, maar dit zou problemen opleveren voor de stabiliteit van het hoogspanningsnet. De tweedaagse voorspelling geeft de netbeheerder de tijd om zich voor te bereiden en de stabiliteit wel te garanderen. Rijkswaterstaat heeft de procedure ontwikkeld in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat met onder andere de windparkeigenaren, netbeheerder TenneT, de Vogelbescherming en Stichting de Noordzee.
Omslagfoto: Antranias / Pixabay
Last modified: 17 mei 2023