Nieuws

Vluchtelingen tegenkomen op zee: wat moet je doen?

Wat zijn je verplichtingen als schipper op zee?

10:56

Foto: Heleen Huizenga

Je kunt als zeiler boten tegenkomen met migranten erop, die met gevaar voor eigen leven de zee oversteken. Dit jaar gingen al 21.000 mensen in gammele bootjes over het Kanaal, waar vorige week twaalf migranten verdronken. Wat moet je doen als je zo’n boot tegenkomt en wat zijn je plichten op zee?

Meer dan vijftig mensen uit de boot van vorige week zijn gered voor Cap de Gris-Nez aan de Franse kust. Onder de twaalf slachtoffers zaten zes kinderen en een zwangere vrouw, meldt de BBC. De onderkant van de boot zou onderweg open zijn gescheurd. Minder dan acht opvarenden droegen een reddingsvest.

Op zee

Een schipper die onder Nederlandse vlag vaart is gebonden aan een aantal verdragen. Volgens het United Nations Convention on the Law of the Sea is iedere schipper verplicht om iedere persoon in gevaar op zee in veiligheid te brengen. Mits het geen gevaar veroorzaakt voor eigen schip en bemanning. Zeemigranten worden officieel gezien als drenkelingen. Je hebt dus geen keus om te hulp te schieten of niet. Als je niet kan helpen omdat je eigen veiligheid daardoor in gevaar kan komen roep je de Kustwacht op en anderen boten in de omgeving. Die zijn, als ze van de situatie afweten, ook verplicht hulp te verlenen. Schippers van grote schepen zitten niet altijd te wachten op hulpacties. Het kost ze tijd, en tijd is geld. 

Aan wal

“Het wordt ingewikkeld op het moment dat mensen aan wal gezet moeten worden” zegt Wendy Guns, universitair docent aan de Open Universiteit. “Iedereen moet wel in veiligheid gebracht worden, maar heeft niet het recht overal voet aan wal te mogen zetten.” Landen aan de Middellandse Zee als Spanje, Griekenland en Italië voorkomen dat liever omdat ze dan verplicht zijn een asielprocedure te starten. Het recht is dus duidelijk maar politiek ligt het gecompliceerd. “Je moet iemand verplicht redden, dat is wat het internationaal recht zegt. Daarna kan je het beste contact opnemen met de vluchtelingentak van de Verenigde Naties. Die kunnen je verder helpen over waar je naartoe moet.” De verdragen van 40 jaar geleden zijn niet gemaakt met de huidige soort situaties in gedachten, legt ze uit. Maar het is volgens haar niet realistisch dat er nieuwe toereikende afspraken over worden gemaakt.

Nederland

Voor de overheid gelden regels die vastgesteld zijn door de International Maritime Organisation (IMO). Daar staan punten in over hoe een hulpverleningsvaartuig te werk moet gaan en tot waar ze verplicht zijn de veiligheid te garanderen. “Survivors of distress incidents are provided assistance regardless of nationality or status or the circumstances in which they are found.”

“De Kustwacht brengt mensen sowieso in veiligheid” zegt een woordvoerder. Maar wat er vervolgens aan wal gebeurt kan ze niet met zekerheid zeggen. “Die worden overgedragen aan de Marechaussee, of aan andere instanties.”

Dan zijn er nog grijze gebieden over wanneer je jezelf in gevaar brengt als je iemand probeert te redden. De Nederlandse Kustwacht zegt daarover dat het aan de persoon zelf is om dat in te schatten, en dat het voor de Nederlandse kust niet voorkomt. “Wel komen we soms lege boten tegen, de mensen die daarin zaten zijn voor de kust van het Verenigd Koninkrijk al van zee gehaald. Er is niet altijd tijd of ruimte om de boot te bergen.”

Heb je zelf recent iets ervaren of ben je boten tegengekomen in Het Kanaal? We horen je verhaal graag. Mail naar casper@zeilen.nl om in contact te komen.

Lees ook: Mensensmokkel in zeilboten op de Noordzee

Last modified: 2 oktober 2024
Sluiten