Jaarlijks half miljoen liter olielozing in Noordzee

Misdaadeconoom Ben Vollaard van de Universiteit Tilburg bestudeerde de manieren waarop schippers op de Noordzee de regels voor olielozing ontduiken. Hij deed dit in opdracht van de Politieacademie. De bevindingen op basis van twintig jaar patrouillering door kustwachtvliegtuig laten zien dat er nog elk jaar een half miljoen liter olie door illegale lozingen in de Noordzee terechtkomt.Misdaadeconoom Ben Vollaard van de Universiteit Tilburg bestudeerde de manieren waarop schippers op de Noordzee de regels voor olielozing ontduiken. Hij deed dit in opdracht van de Politieacademie. De bevindingen op basis van twintig jaar patrouillering door kustwachtvliegtuig laten zien dat er nog elk jaar een half miljoen liter olie door illegale lozingen in de Noordzee terechtkomt.

Nachtelijke activeit
“De lozingen vinden vooral ’s nachts plaats wanneer de vliegtuigen van de kustwacht de lozingen niet direct kunnen waarnemen”, aldus Vollaard. De pakkans is daardoor verwaarloosbaar. Een direct gevolg is dat de stimulans om te lozen nog altijd groot is in vergelijking met de dure afname van olie in havens.

Lage boete
Vollaard wijst er verder op dat de boetes voor illegale lozingen in omringende landen ‘tientallen malen’ hoger zijn dan in Nederland. Een Belgische en een Franse rederij zijn onlangs voor anderhalf miljoen euro beboet.

Grote scheepvaartroutes
Het aantal vlekken op zee neemt sterk toe na zonsondergang. In het najaar is ‘s ochtends voor zonsopgang eveneens een golf van lozingen waarneembaar. Dit patroon toont volgens Vollaard aan dat het gaat om illegale olielozingen, en niet om algen, zeewier of ondiepe zandbanken. De econoom verdenkt voornamelijk de koopvaardij van deze illegale praktijken, doordat de vlekken doorgaans worden waargenomen op de grote scheepvaartroutes van IJmuiden, Rotterdam en Antwerpen.

Pakkans
Om de pakkans te vergroten stelt Vollaard voor om met boeien te werken die monsters opnemen van olievlekken. De boeien kunnen s’ nachts worden uitgegooid in verdachte vlekken. Vervolgens worden ze opgepikt door schepen of helikopters van de Kustwacht om onderzocht te worden. De scheepvaartbewegingen worden nauwgezet in de gaten gehouden en lozingen door een bepaald schip kunnen dus gemakkelijk worden achterhaald. In zweden zijn hier al succesvolle proeven mee uitgevoerd volgens Vollaard.

Daling
Het aantal illegale lozingen op de Noordzee is sinds 1992 wel met ruim driekwart gedaald, door betere controles, milieuvriendelijker gebouwde schepen, betere afgiftemogelijkheden in de haven en een groter milieubewustzijn bij de bemanning. Maar de daling kan ook komen doordat schippers hun afval in andere gebieden lozen. De lozingen tasten het zeeleven aan. Bijna de helft van de dode zeevogels op de Noordzeestranden is met olie besmeurd.
Foto: ANP