Honderden jachten op de Middellandse Zee werden afgelopen dagen onaangenaam verrast door storm, bliksem en waterhozen met grote schade en zelfs overlijden tot gevolg. De weersomslag heeft naar alle waarschijnlijkheid te maken met de recordtemperatuur van maar liefst 28,9 graden Celsius – en daarmee wordt niet de buitentemperatuur bedoeld, maar die van het wateroppervlak. Het zeeleven loopt hierdoor groot gevaar, omdat deze niet tijdig aan de hitte kan ontsnappen. Ook voor jachten is er een verhoogd risico op ongunstige weersomstandigheden tot mogelijke ´medicans´: Mediterrane orkanen.
Ene ramp na de ander
Tientallen boten in Ibiza en Formentera belanden op 14 augustus op de rotsen, waaronder een kapitale 100-voets Wally, en zeker negen mensen raakten gewond. Op 19 augustus deed zich wederom een ramp voor, dit keer aan de kust van Sicilië: een allesverwoestende waterhoos heeft een 183-voets Perini Navi superjacht in recordtempo doen zinken.
Op het jacht genaamd Bayesian, (voorheen Salute), zaten 22 mensen, waaronder een tienkoppige bemanning plus twaalf gasten uit Nederland, Engeland, Amerika en Canada. Het jacht lag zo´n 300 meter van de Porticello haven bij Palermo voor anker toen een tornado-achtige waterhoos naar alle waarschijnlijkheid de mast deed breken en de superjacht dusdanig beschadigde dat het zonk. Eén persoon overleed ter plaatse, zes mensen zijn nog vermist.
Vijf stormtips
Het grootste gevaar op zee is land, zo luidt het gezegde. Dus wanneer het erop aankomt, is het wellicht beter om een storm op zee uit te zitten dan dicht bij land. Vuistregels ter voorbereiding op mogelijke storm:
– Anker in een baai met goede ankergrond en waar je makkelijk uit kan vluchten (beter niet aan de kade of in een Marina aanleggen).
– Alles zeevast: zeilen en canvas goed opdoeken, dinghy aan dek of in de davits, geen losse spullen op dek.
“Het grootste gevaar op zee is land”
– Blijf aan boord, reddingsvesten aan, noodhulpmiddelen paraat en zodra het weer los slaat de motor stand-by.
– Weersvoorspellingen blijven controleren, zoals Windy Pro en Predictwind. De website blitzortung.org is ook een aanrader, deze toont namelijk bliksem en onweer in real time.
– Zorg dat je je ankerketting vanuit de kluis kunt lossnijden om snel te vluchten in geval van nood; verbind de laatste schakel met een lijn (de zogenoemde slampamper) aan de boot, beide uiteinden met een stopperknoop, zodat de lijn bewegingsvrijheid heeft en je deze makkelijk kunt pakken om door te snijden.
Kans op Mediterrane orkanen
Extreme hitte, gecombineerd met atmosferische instabiliteit, verhoogt het risico op stortregens en ongunstige weersomstandigheden. Denk hierbij aan ‘medicanes’: orkanen in de Middellandse Zee, een hybride tussen een Europese storm en een orkaan in het Caribisch gebied. Volgens het Intergouvernementeel Panel voor Klimaatverandering (IPCC) is de Middellandse Zee, als gesloten bekken met weinig waterverversing, bijzonder kwetsbaar voor deze verschijnselen.
Marine biodiversiteit bedreigd
Omdat de Middellandse Zee dus sneller opwarmt dan andere gebieden heeft het zeeleven minder kans om te ontsnappen aan deze hitte. Het verlies aan mariene biodiversiteit is een van de eerste resultaten van de stijging van de temperatuur van het zeeoppervlak. Hierdoor daalt het zuurstofgehalte in het water en wordt het voor veel soorten onbewoonbaar.
Recordtemperatuur
Op 15 augustus lag de dagelijkse gemiddelde oppervlaktetemperatuur van de Middellandse Zee op 28,90°C, waarmee het vorige record van 28,71°C, gemeten op 24 juli 2023, werd verbroken, meldt onderzoeker Justino Martinez van het Instituut voor Maritieme Wetenschappen uit Barcelona en het Catalaanse instituut ICATMAR.
Tekst: Correspondent Overzee Greetje Tops
Extra tip : laat uw optrekbaar anker zakken voor stabiliteit.
Wellicht eé reden waarom de Bayesian zonk.
eé=dé
Anker? of zwaard/kiel??
help… kiel inderdaad….
De Sir Baden Powel die voor de Bayesian geankerd lag heeft met de motor aan de zijn plaats achter het anker kunnen houden. Dit schip heeft een diepgang van 3 meter en zou geankerd kunnen hebben in water van 7 a 10 meter diep. Dit kan ook in de betreffende baai. De Bayesian heeft een maximale diepgang van rond de 10 meter en zou best eens de hefkiel omhoog gehad kunnen hebben om zo dicht mogelijk bij de kust te kunnen ankeren. Dit tesamen met een half gebroken mast en windkracht 12 zou wel eens desatreus geweest kunnen zijn voor de stabiliteit. De 50 meterlijn ligt hier dicht bij de kust, dus los van het anker ben je daar zo.
Opvallend is dat er twee identieke jachten met exacte zelfde afmetingen, lengte, breedte en diepgang door de Italiaanse werf is gebouwd. Maar dan als ketch. De Bayesian, voorheen Salute, is geen ketch maar een sloop. D mast is maar liefst 75 meter hoog zonder dat de diepgang, kiel lengte is aangepast. De stabiliteit curve is daardoor onder extreme weersomstandigheden negatief. Het hellend koppel wordt negatief beïnvloed. In mijn optiek een basale designersfout. Je kan van een ketch niet zomaar een over gedemensioneerde (zeiloppervlak, mast lengte) sloop maken zonder daarbij constructie aanpassingen te doen. Op you tube zijn er filmpjes van de zusterschepen te vinden met alle afmetingen daarbij. Conclusie, bemanning kan verkeerd gehandeld hebben, maar de oorzaak, in mijn optiek en waarnemingen, is een fundamentele design en constructie fout.
Nog belangrijk om te vermelden. Wantensnijder en/of accu haakse slijper klaar in geval van mastbreuk. Mast te water draait altijd naar loef en vormt stormram die de romp perforeert.
“Middellandse Zee aan de kook: jachten zinken” was de kop in de email vandaag.
Clickbait? Of gewoon paniek schoppen?
Ik woon op Malta en ik weet dat dit van alle tijden is.
Als illustratie een artikel uit 2014 toen we zo’n medicane recht over Malta kregen.
De conclusie van de wetenschappers in dat artikel is juist dat de kans op extreme hurricanes in de Med zeer laag is. Vanwege ondiep water en veel landmassa.
Verder zal iedereen die veel in de Middellandse Zee vaart beamen dat er in de periode augustus-oktober altijd kans is op grote onweersbuien met lokaal veel wind. Dat is altijd zo geweest.
https://www.sailworldcruising.com/n/Tropical-storm-like-conditions-in-Malta-and-Sicily-as-Medicane-hits/-128880
Yes – helemaal goed. Op MZ kan het zo omslaan…Zelfredzaamheid leer je bij De Morra ⛵️
Volgens onderstaande site zegt de bouwer dat de oorzaak van het snelle (1 tot 12 minuten lees ik) zinken van de Bayesian komt doordat er luiken en deuren openstonden. En dat bij een superjacht dat zou moeten blijven drijven op slechts 2 van haar waterdichte compartimenten. Dus het hoofdissue lijkt niet de stabiliteit / opgehaalde kiel maar dat zo’n jacht zo snel vol kan lopen met water.
Dat deed mij denken over mijn eigen serie Beneteau First. Bij het ontwerp is ongetwijfeld goed gerekend aan het oprichtend moment. En waarschijnlijk is er zelfs wel een praktijktest gedaan. Maar stel, ik wordt platgeslagen maar heb de kajuitingang open zoals ik eigenlijk altijd heb als ik aan het varen ben, zink ik dan ook binnen 12 minuten ? Worden de praktijktests van het oprichtend moment wel eens gedaan met een open kajuitingang ?
Zou Zeilen daar eens een artikel aan kunnen wijden ((ik zie nu in mijn verbeelding een foto van de redactieFirst, plat liggend op de bodem in 10 meter diep water maar met open kajuitingang…))
Ho, link vergeten :
https://www.youtube.com/watch?v=OFOpw5UCn8s
“De Bayesian heeft een maximale diepgang van rond de 10 meter en zou best eens de hefkiel omhoog gehad kunnen hebben om zo dicht mogelijk bij de kust te kunnen ankeren”
Wat ik ergens tegen kwam: een neergelaten hefkiel geeft bij slecht weer lawaai in de boot. En daar houden de passagiers niet van. Dus tijdens ankeren gaat de kiel bij voorkeur omhoog.