Twijfel je over vaarregels? Vraag het de Kustwacht

Het begin van het zomerseizoen voor het Team Maritieme Politie een goed moment om de vaarregels extra onder de aandacht te brengen. We spreken politiemedewerker Johan Wiekhart (53) van de handhavingsdesk in het Kustwachtcentrum Den Helder.

Wat doet een digitale wijkagent op de Noordzee?

“Ik probeer, zoveel als mogelijk, alle scheepvaart op de Noordzee, in heel de Nederlandse Exclusieve Economische Zone (EEZ; tot ver buiten de 12-mijls zone red.) te monitoren en te reguleren, zodat alles veilig verloopt. Wetgeving toepassen hoort ook bij mijn taak, dus het handhaven van de regels op zee, zowel voor beroepsvaart als voor pleziervaart.”

Kennen zeilers de regels?

“Niet altijd even goed, is mijn indruk. Daarom besteden we er graag voorafgaand aan de zomer extra aandacht aan, nu iedereen weer de zee op gaat. Exacte cijfers heb ik niet, maar het gaat vaak mis op de volgende plekken: verkeersscheidingsstelsels, windmolenparken, platformen, Natura 2000-gebieden, de Zeeboerderij bij Scheveningen en de areas to be avoided – twee munitiedumpplaatsen. Het loont om je aan de regels te houden: de boetes variëren van 300 tot meer dan 1000 euro, afhankelijk van de gevaarzetting.”

Hoe controleren jullie of iedereen zich aan de regels houdt?

“Iedereen weet: een traffic lane moet je haaks oversteken. Het gaat dan te allen tijd om de voorliggende koers.”

In het Maandoverzicht in Zeilen 07/2025 stond een verwarrende zinsnede. De zeiler moet een koers voorliggen (heading) van 90 graden ten opzichte van de traffic lane, zoals vermeld in de Bepalingen ter Voorkoming van Aanvaringen op zee (BVA), voorschrift 10 c.

“Het doel is dat je zo kort en zo voorspelbaar mogelijk oversteekt; dat is het veiligst. Veel zeilers doen dat niet, zien wij op ais en radar. Als we het zien, dan zoeken we op wie de eigenaar is van desbetreffend jacht en dan doen we een verhoor, per telefoon of op een politiebureau. Soms blijkt dan dat er wel over is nagedacht, maar dat de schipper allerlei redenen had om dit niet haaks te doen. Dan is onze vraag: waarom heb je dat dan niet even gemeld? Gewoon op kanaal 16 de Kustwacht oproepen. Niemand gaat je verbieden er een aantal graden vanaf te wijken, maar: laat het even weten, dan kunnen we als nodig scheepvaart informeren.”

Ais is niet verplicht, zetten zeilers ‘m dan niet gewoon uit?

“Ja, dat hoor ik ook vaak: ‘volgende keer zet ik ‘m wel uit’. Wil je dat echt? Een veiligheidsmiddel van levensbelang voor jezelf en voor anderen uitzetten?”

Hoe zit het met de areas to be avoided?

“Ja, dat betreft twee munitiestortplaatsen bij Maas Noord en nabij IJmuiden, waar ‘to be avoided’ bij staat. Dat zorgt kennelijk voor verwarring vanwege het Engelse ‘avoided’-vermijden. Daar kunnen we lang over discussiëren, maar dat is gewoon verboden gebied, dus vaar er niet doorheen.”

NB: De gebieden zijn sinds 2013 verboden gebied, zoals te lezen in artikel 8 van ‘Regeling routerings- en meldingssystemen voor schepen in volle zee voor de Nederlandse kust’, zie ook een eerder bericht op zeilen.nl.

“Als we zien dat een jacht richting verboden gebied gaat, proberen we te waarschuwen via de marifoon. Meestal krijgen we geen contact, ondanks dat vrijwel elke boot een marifoon heeft. Wat heb je eraan als je hem niet hoort? Hang een handheld aan je jas of installeer een luidspreker in de kuip.”

Heb je tips?

“De Kustwacht en de Handhavingsdesk zijn niet alleen voor nood. Je mag ons altijd bellen. Twijfel je ergens over bij de reisvoorbereiding of over een situatie onderweg? Bel gewoon of roep ons op via kanaal 16 voor overleg. Het is niet erg om even weer de kennis te moeten opfrissen. Zo houden we de zee veilig. De Handhavingsdesk, waar ik werk, is bereikbaar via 088-9584056. De Kustwacht bereik je via 088-9584000 (spoednummer Kustwacht: 0900-0111). Er staat ook veel informatie op Noordzeeloket.nl. Met communicatie bereik je heel veel.”