Sailors for Sustainability: Kaap de Goede Hoop

“Oef”, kreunt Floris als Luci met haar boeg diep een steile golf in duikt. Een gigantische watermassa overspoelt kletterend het voordek, gevolgd door het karakteristieke geluid van naar binnen gutsend water. “Oh nee, het badkamerluikje staat nog op een kier!” Vloekend verdwijnt Ivar onderdeks, sluit het raampje en droogt de badkamer zo goed als hij kan. Half zeeziek klimt hij weer de kuip in. Na een maandenlange zeilpauze zijn we echt landrotten geworden, merken we. Zowel de scherpte in de voorbereiding als onze zeebenen zijn ver te zoeken. Ruw dwingt de Indische Oceaan bij Richards Bay ons terug het zeilersbestaan in. Geen ideaal begin van de 900 mijl lange route die ons te wachten staat.

Welkom terug op de Indische Oceaan

Euforisch weerzien

Drie jaar geleden waren we voor het laatst in Nederland. Dat voelde als een eeuwigheid en we misten onze familie en vrienden. Tijd voor een bezoek dus, met het vliegtuig. Ook al compenseerden we onze CO₂-uitstoot door bomen te planten via Trees for All, het nam onze vliegschaamte nauwelijks weg. Zodra we landden, maakte ons schuldgevoel toch plaats voor euforie. Het weerzien was fantastisch. Onze volgepropte agenda’s leken ineens verdacht veel op die uit ons vorige leven, maar we kregen er bakken energie en gastvrijheid voor terug. Lieve familie en vrienden, overheerlijke etentjes en gezellige groepsweekenden: het kón niet op!

Hoe lang drie jaar is, merkten we vooral aan onze neefjes en nichtjes; die zijn namelijk flink gegroeid. De maanden vlogen voorbij en voelden als een warm bad. Daar kan geen videogesprek ‘uit den vreemde’ tegenop. Het heeft ons voornemen om verder huiswaarts te zeilen alleen maar versterkt. Alleen, de eerste horde is meteen een pittige: de wispelturige Zuid-Afrikaanse kust, berucht om z’n stormdepressies, monstergolven en ruige kapen. Met als toetje… Kaap de Goede Hoop.

Timing is alles

Over de tactiek zijn we het snel eens: kusthoppen. De grootste uitdaging in dit vaargebied is namelijk de elkaar snel afwisselende, forse noorden- en zuidenwind. Vooral de laatste is berucht, doordat de sterke Agulhas-zeestroom zuidwaarts loopt. Harde wind versus sterke stroming kan monstergolven veroorzaken. Dan is het zaak om op een veilige plek te liggen, waarvan er op het hele traject maar een handvol zijn. Langs deze kust is timing is dus álles.

Wispelturige winden

Lucipara 2 aan de steiger in Durban

Ons weervenster is maar kort, dus we stoppen al in Durban. De aanloop verloopt gelukkig rustiger dan het vertrek uit Richards Bay. De noordenwind die ons hier bracht, valt namelijk bijna weg – een voorteken dat het weer omslaat. We zijn dan ook blij dat we hier kunnen schuilen als het de komende dagen vanuit het zuiden fors gaat waaien. Vanuit de zeer gastvrije Point Yacht Club – helaas midden in het door werkloosheid en criminaliteit geteisterde centrum van Durban gelegen – houden we het weer nauwlettend in de gaten. We hoeven niet lang te wachten, al na een paar dagen draait de wind weer naar het noorden.

Stroming en onweer

We rekenen uit dat we met de voorspelde noordenwind het 250 mijl verderop gelegen East London moeten kunnen halen. De Agulhas-stroom staat op dit traject naar verluidt vlakbij de kust, dus we hoeven maar een paar mijl afstand van het strand te houden om ervan te profiteren. Maar als het beginnende noordenwindje ons langzaam zuidwaarts blaast, merken we niets van de stroming.

Wel zien we ’s avonds hoe zich in de verte dreigende onweerswolken opstapelen; vrijwel elke seconde licht de horizon op. Terwijl we proberen in te schatten hoe snel en in welke richting het slechte weer zich verplaatst, worden we plotseling opgeschrikt door een felle flits en een oorverdovende klap. “Oei, die was héél dichtbij”, roept Floris verschrikt. Er volgen nog een paar near hits. Voor en naast ons slaat de bliksem in, terwijl de donderslagen oorverdovend de avond lijken te splijten. Gespannen zitten we in de kuip tot het natuurgeweld zich alleen nog maar achter ons afspeelt. We laten het zwaarste onweer dat we ooit hebben meegemaakt langzaam achter ons en komen met de schrik vrij.

Gas erop

Eindelijk hebben we de Agulhas stroom lekker mee

Ook de volgende ochtend is de Agulhas-stroom nergens te bekennen, terwijl we alweer zo’n 100 mijl hebben afgelegd. Nét als we ons zorgen over de planning beginnen te maken, zien we ineens onze snelheid op de gps heel snel oplopen. Niet veel later zitten we op maar liefst zes knopen stroom mee, en stuiven we met een dikke 11 knopen zuidwaarts. Met forse wind lopen we midden in de nacht de haven van East London aan. Grote golven breken zelfs binnen de havenpieren, maar Ivar stuurt Luci met vaste hand naar rustiger vaarwater. Opgelucht halen we adem als we onszelf vastsjorren aan een meerboei van de plaatselijke jachtclub.

Goed beschut liggen bij de Yacht Club in East London

Van de goede kant

De volgende ochtend draait de wind opnieuw naar het zuiden. Terwijl paarse gribs ons binnen houden, prijzen we ons gelukkig met de beschutte ligging van de jachtclub. Commodore Peter raadt ons af om de volgende haven, Port Elizabeth, aan te doen. “De steigers zijn slecht beschut en je boot wordt zwart van het stof uit de haven!”, waarschuwt hij. We horen het voor de zoveelste keer en nemen ons voor om er voorbij te zeilen. Maar dan hebben we een langer venster nodig, met gunstig weer. Na een week zijn we het wachten zo zat, dat we toch besluiten het erop te wagen. In Port Elizabeth zijn we in elk geval weer 150 mijl verder.

Het valt niet mee je boot schoon te houden in Port Elizabeth

We komen er moeiteloos aan. Terwijl we schuilen voor opnieuw enkele dagen harde zuidwestenwind, merken we dat bij de beoordeling van Port Elizabeth enige nuance op z’n plaats is. Met deze windrichting liggen de steigers aan de hogerwal van de baai, en waait het beruchte stof de andere kant op. Wel krijgen we medelijden met iedereen die dáár zijn ligplaats heeft: de boten zijn allemaal roetzwart. Zodra de wind oostelijk wordt, kunnen wij gelukkig weg.

De wind duwt Lucipara 2 van de steiger in Port Elizabeth

Voedselrijk water

Naarmate we de zuidelijkste punt van het Afrikaanse continent naderen, wordt onze koers steeds westelijker. Onderweg naar Mosselbaai, onze eerstvolgende ‘goed weer’-wachtkamer, merken we dat ons drinkwater aanzienlijk is afgekoeld; onze watertank zit in de stalen kiel. We zitten dus overduidelijk in kouder water. Hier ontmoeten de warme stroming van de Indische Oceaan en de koude van de Atlantische Oceaan elkaar. En dat is te merken aan het rijke dierenleven. Er zit hier genoeg voedsel voor de talloze vogels, zeehonden, dolfijnen en zelfs walvissen! We kijken onze ogen uit en wanen ons in een dierentuin.

Een zeehond verwelkomd ons in kouder water

De jachtclub van Mosselbaai is helaas minder gastvrij: we ‘mogen’ afmeren aan een ruwe betonnen kade met grote tractorbanden. Niet ideaal, zeker als je bedenkt dat we hier vanwege het westweer een ruime week zullen moeten schuilen.

Lucipara 2 aan de ruwe kade van Mossel Bay

Het plaatsje zelf maakt daarentegen veel goed. De talrijke klassieke gebouwen geven het een charmant uiterlijk, het scheepvaartmuseum is interessant, de winkels zijn goed en we ontdekken mooie wandelpaden in de omgeving. Als Pierre en Ping – onze Zuid-Afrikaanse vrienden die we in Patagonië hebben ontmoet – ons op een roadtrip meenemen, kunnen we ons geluk niet op. Het binnenland is verrassend mooi met z’n steile bergen, ambachtelijke olijfgaarden, adembenemende uitzichten over de woestijn, vele struisvogels en pittoreske dorpjes. Wanneer ze ons uitnodigen om te eten bij een visrestaurant op het strand van Mosselbaai, smullen we van al het lekkers dat hier in het voedselrijke water groeit en zwemt.

Het schitterende achterland van Mossel Bay

Dubbele kaap

Ons geduld wordt beloond als we met stralend weer Mosselbaai achter ons laten. Een licht briesje uit het oosten duwt ons richting Kaapstad. Eerst ronden we Kaap Agulhas, het zuidelijkste punt van het continent. Uren later volgt de veel bekendere Goede Hoop. We kunnen haast niet geloven dat we in dit beruchte zeilgebied zulk mooi weer hebben. Zeilers voor ons kregen te maken met sterke valwinden, maar wij lopen Kaapstad aan onder gennaker. Dolgelukkig trakteren we onszelf op een ligplaats in het hart van de stad.

Onder gennaker naar Kaapstad

We beseffen dat we met het ronden van Kaap de Goede Hoop een berucht vaargebied achter ons hebben gelaten en weer terug zijn op ‘onze’ vertrouwde Atlantische Oceaan. Ook al zijn we van plan nog een omweg te maken via Brazilië, de Carieb en Noord-Amerika: vanaf hier komen we ontegenzeglijk steeds dichter bij huis. En dat voelt goed.

Meer informatie? Kijk hier voor duurzame oplossingen en de zeilavonturen van Sailors for Sustainability.