Voor zeilers is de Waddenzee een schitterend vaargebied. Ja, het vraagt extra voorbereiding, goede kaarten en nauw- keurige navigatie. Maar de beloning is ongekend, dat zal iedereen beamen die weleens met eigen schip naar een van de eilanden is gevaren. In dit dossier kijken we uitgebreid naar de Waddenzee als zeilwater.
De meeste zeilers varen eerst een tijd op het IJsselmeer en gaan dan het Wad op. Eenmaal op de Waddenzee verbazen ze zich over het prettige, vlakke water. En inderdaad, de Waddenzee is veel vriendelijker dan het IJsselmeer en Markermeer. Op de ruime binnenwateren ontstaan al snel wind golven: een korte, steile golfslag die erg onprettig is voor boten. Draait de wind dan ontstaat er een nieuw patroon maar het oude is niet meteen weg.
Hoe anders is dit op de Waddenzee die als het ware elke 12 uur wordt gereset. In de zeegaten komt soms een deining binnenrollen, maar dat zijn meestal lange golven die het schip optillen en weer laten zakken. Natuurlijk kan het op de Wadden zee ook ruig zijn en kunnen golven op de brede stukken, zoals de Texelstroom, de Vliestroom of de monding van de Eems, groot en destructief worden.
Vooral als wind en stroom tegen elkaar in staan.
Voorbereiding van de tocht
Getij berekenen
De voorbereiding op een Waddentocht kan al ruim voor vertrek beginnen met het checken van het tij. Omdat de zee beweegt door de krachten van de zon en de maan, zijn eb en vloed al voor jaren vooruit uit te rekenen. We noemen dit het astronomische tij. Je bekijkt natuurlijk het weer. Wat zijn de mogelijkheden met de heersende wind richting? Dan bepaal je de route en aan de hand van het tij bereken je de ideale vertrektijd.
Loop de route nog eens goed na op de kaart of op de plotter. Vooral op de kruispunten is het prettig om vooraf te controleren welke boeien op welke manier moeten worden gerond. Het voelt misschien overdreven om in de voorbereiding aantekeningen te maken, maar tijdens het varen kan het heel prettig zijn. Schrijf bijvoorbeeld op vanaf hoe laat en tot hoe laat je over de verschillende wantijen kunt. De kustwacht en de vuurtorens geven meerdere keren per dag een scheepvaart bericht af via de marifoon. Houd pen en papier bij de hand en schrijf de belangrijke gegevens op. Verhoging en verlaging zijn specifieke data die de verkeerscentrales doorgeven. Bekijk als laatste nog even de situatie in de aankomsthaven. Waar is de jachthaven precies, welke regels gelden er en hoe roep je de havenmeester op om te overleggen over een ligplaats?
Zeilen 08/2022
Ben je benieuwd naar de rest van het verhaal? Wat moet je weten over terugrekenen? Wat betekent LAT in de praktijk? Wat zijn mooie plekken om droog te vallen? Wat is de ideale waddenboot? En wat is een mooie tocht voor als je de eerste keer het Wad opgaat én een route voor ervaren zeilers over de wantijen van Terschelling naar Ameland? Je leest het allemaal in Zeilen 08/2022. Koop het nummer hier online in de webshop of lees (het artikel in) Zeilen hier digitaal. De editie is ook tot en met woensdag 25 augustus verkrijgbaar in de winkel. En wil je vanaf nu elke maand dit soort verhalen lezen? Word dan hier abonnee.
Omslagfoto: Ben Rutte
Tekst: Klaas Wiersma
