Zeilt het jacht van Jacques Brel straks naar ‘le Port d’Amsterdam’?

Ooit was Askoy II het grootste jacht van België én eigendom van de Belgische zanger, componist en tekstschrijver Jacques Brel – bekend van de liederen Ne me quitte pas en Dans le Port d’Amsterdam. Na een schipbreuk en een twaalf jaar durende restauratie is de legendarische tweemaster bijna klaar om opnieuw het water op te gaan. De recente beslissing van de Vlaamse minister van Erfgoed om het vaartuig officieel te beschermen brengt de laatste nodige ‘wind in de zeilen’. Kunnen we straks het jacht van Brel bewonderen in ‘le Port d’Amsterdam’?

Gestrand in Nieuw-Zeeland

(c) Save Askoy II

De stalen langkieler Askoy II wordt gebouwd in 1958, in opdracht van de vooraanstaande Belgische architect Hugo Van Kuyck (1902-1975). Op dat moment is Askoy II, met een lengte van 18.66 meter, het grootste jacht van België. Ze wordt ontworpen met een ophaalkiel, die haar diepgang van slechts twee meter kan verlengen naar 3.80 meter. In 1974  koopt Jacques Brel het schip, leert ermee zeilen en vertrekt op wereldreis. Wegens gezondheidsproblemen verkoopt hij het schip alweer in 1976, op de Markiezenarchipel in Frans-Polynesië. Hierna komt het jacht in handen van verschillende eigenaars, waaronder drugssmokkelaars. De laatste eigenaar strandt op de kust van Nieuw-Zeeland. Daar ligt het veertien jaar te verkommeren, totdat het wordt herontdekt door de broers Staf en Piet Wittevrongel. Zij richten de stichting Save Askoy II op en brengen het schip terug naar België.

Askoy II moet in Nieuw-Zeeland uit het zand gegraven worden. (c) Save Askoy II

Zeilmaker van Jacques Brel

De vastberadenheid van de gebroeders Wittewrongel heeft te maken met een persoonlijk verhaal. “Wij komen uit een zeilmakersfamilie (zeilmakerij Wittevrongel in Blankenberge, red.)”, vertelt Staf Wittevrongel. “Ik heb Jacques Brel persoonlijk ontmoet toen hij bij ons kwam aankloppen voor nieuwe zeilen. Hij is hier verschillende keren geweest. Eén bom energie. Hij sprak niet met z’n mond, maar met zijn handen, zijn voeten, zijn hele lichaam. Alsof hij met theater bezig was. Zowel mijn broer als ik zijn een grote fan van de muziek en de teksten van Jacques Brel.”

Eindfase

(c) Save Askoy II

In La cathédrale zingt Brel over zijn zeiljacht. “Vroeger vergeleek men een schip onder volle zeilen wel eens met een kathedraal. Meestal ging het dan wel over grotere schepen dan Askoy II”, lacht Wittevrongel. “Zij is meer een kathedraal in het klein.” Toch; het restauratieproject is wel monumentaal te noemen, aangezien het schip twaalf jaar geleden nog een volledig wrak was. Vele vrijwilligers zetten er de afgelopen jaren de schouders onder. “Het is begonnen met een passie. Dat is een avontuur geworden. We zijn al twaalf jaar met dit schip bezig en we hebben veel ups en downs gekend. Nu zitten we eindelijk in de eindfase. Door de erkenning van de minister zal het resterende bedrag voor het restauratieproject gesubsidieerd worden door de Vlaamse Overheid”.

Port Amsterdam

“We hopen om in april 2022 Askoy II te water te laten. Het plan is om dan als varende ambassadeur van België de grote zeil evenementen te bezoeken. Vervolgens willen we het schip naar Hiva Oa (Markieseilanden) zeilen, waar Jacques Brel begraven ligt. De stichting zal met kansarme jongeren zeilen, want het blijft een sociaal project.” Leuk weetje: in het schip is een stuk staal van de WTC torens verwerkt. “Mijn broer Piet is een vredesactivist. Via het Vlaamse Huis in New York heeft hij dat stuk van de Twin Towers te pakken gekregen. We hebben het bevestigd in de kuip van Askoy II, als vredessymbool.”

Zal Askoy II ook naar Amsterdam komen? “Uiteraard. Een schip met de ziel van Brel moet daar zeker heen!”

Omslagfoto (c) Save Askoy II