Plannen om dit vaarseizoen naar Engeland te zeilen? Langere tijd op open zee betekent dat je met getijdenstromingen en veranderende weersomstandigheden te maken zult krijgen. Het mooie is dat je deze factoren met wat achtergrondkennis in je voordeel kunt gebruiken.
Wedstrijdzeilers weten er alles van: wind en stroom kunnen je helpen sneller aan de over kant te komen. Om de juiste tactiek te bepalen gebruiken ze dan vaak uitgebreide routerings
software. Maar ook als toerzeiler kun je met wat trucjes de wind en stroom naar je hand zetten en de duur van een tocht flink verkorten. Voor de volgende drie tips heb je geen ingewikkelde software nodig, maar komt een ouder wetse overzeiler wel van pas. Dus pak ’m erbij, dan gaan we aan de slag.
Laten we als voorbeeld de oversteek van IJmuiden naar Lowestoft nemen. Bij een tocht over het IJsselmeer ben je tijdens je tochtvoorbereiding vooral met de windrichting en sterkte bezig, maar bij een oversteek naar Engeland valt aan getijdenstroming niet te ontkomen. De meeste boten zullen daarbij, afhankelijk van de windrichting en snelheid, met meer dan één getijdencyclus te maken krijgen. Bij een westenwind, een veelvoorkomende wind richting in onze contreien, moeten we opkruisen tijdens deze tocht. Door tijdens de kentering van de getijden stroom overstag te gaan en over de juiste boeg te varen, maken we meer westwaartse mijlen. Tip 1 kan ons daarom een hoop tijd besparen.
Tip 1: Houd de getijdenstroom onder de lijboeg
Tip 1: Houd de getijdenstroom onder de lijboegZeilwind
Om te begrijpen waarom je meer mijlen richting je doel maakt als je over de lijboeg zeilt, moet je eerst inzichtelijk hebben wat de stroming met je boot doet terwijl je zeilt. Stroming zet de boot weg, waardoor de richting van de wind zoals je die aan boord ervaart, verandert. Dat is de zeilwind. Op een windstille dag zou je, als je geen motor gebruikt, stilliggen in het water – maar niet over de grond, want intussen drijf je weg. Bij een getijstroom van twee knopen waait er op een windstille dag op deze manier dus toch twee knopen wind over dek.
Gelukkig voor ons zeilers is het meestal niet windstil op de Noordzee. Dat maakt het echter iets lastiger om te bepalen waar de zeilwind vandaan komt. Je kunt dat doen met een
vectortekening zoals te zien in illustratie 1. In dit voorbeeld waait het tien kopen uit een richting die haaks staat op de richting van de stroom. Over dek waait dus nu een zeil wind, die volgt uit de ware wind (tien knopen) en de wind veroorzaakt door de stroom (twee knopen).
Zeilen 09/2021
Ben je benieuwd naar de rest van het verhaal? Welke tips zijn er nog meer om sneller aan de overkant te komen? Welke getijdenstroomapp is heel nuttig? Hoe kun je het beste anticiperen op winddraaiingen? Waarom is een zeilgarderobe van belang? En welk sommetje is handig om bijvoorbeeld in je logboek op te schrijven? Je leest het allemaal in Zeilen09/2021! Koop het nummer hier online in de webshop of lees (het artikel in) Zeilen hier digitaal. De editie is ook tot en met woensdag 22 september verkrijgbaar in de winkel. En wil je vanaf nu elke maand dit soort verhalen lezen? Word dan hier abonnee.
Omslagfoto: Ben Rutte
Tekst: Joris Westerveld
Last modified: 9 september 2021
