Volgens ‘Varen Doe Je Samen’ dienen zowel beroepsvaart als recreatievaart te werken aan veiligheidsbewustzijn om onderlinge ongevallen te voorkomen. De projectorganisatie streeft naar een betere en completere registratie van ongevallen, om een gerichtere veiligheidscampagne te kunnen bewerkstelligen.
Analyse database
Varen Doe Je Samen (VDJS) is een onderzoek gestart naar de registratie van ongevallen waarbij recreatievaart is betrokken. De landelijke database van scheepsongevallen (SOS database) werd geraadpleegd om meer inzicht te krijgen 
in de oorzaken van deze ongevallen. In deze door Rijkswaterstaat beheerde SOS database, registreren politie- en inspectiediensten en vaarwegbeheerders scheepvaartongevallen.
De significante scheepvaartongevallen op de Nederlandse binnenwateren met recreatievaart die van 2004 tot en met 2013 in de SOS database werden geregistreerd zijn nader geanalyseerd. Significante ongevallen volgens de SOS database zijn ernstige ongevallen met slachtoffers, langdurige stremmingen en ernstige schade aan vaarweg en/of schip. In de periode 2004 tot en met 2013 zijn in de SOS database in totaal 445 significante voorvallen geregistreerd waarbij recreatievaart is betrokken.
Meeste ongevallen door bedieningsfouten
Onder 107 van deze 445 geregistreerde significante voorvallen in de periode 2004 tot en met 2013 gaat het om ongevallen waarbij recreatievaart en beroepsvaart zijn betrokken. Bij 10 van deze ongevallen vielen dodelijke slachtoffers waarbij in totaal 17 personen overleden. De ongevallen worden voornamelijk veroorzaakt door bedieningsfouten (inschattingsfout, onoplettendheid), zowel aan de kant van de recreatievaart als van de beroepsvaart.
Bij 338 van de 445 geregistreerde significante ongevallen in de periode 2004 tot en met 2013 betreft het ongevallen met alleen recreatievaart. Bij 12 van deze ongevallen vielen dodelijke slachtoffers waarbij in totaal 14 personen overleden. De ongevallen met alleen recreatievaart worden voornamelijk veroorzaakt door bedieningsfouten (inschattingsfout, navigatiefout en onverantwoord gedrag) en voorziening/materiaalfout (brand, motorproblemen en explosies).
Registratie moet beter en completer
De informatie in de SOS database is nu vaak onvolledig. VDJS vindt dat registratie van ongevallen waarbij recreatievaart is betrokken dient te worden verbeterd. Ook is het gewenst dat bij registratie van ongevallen aanvullende informatie over betrokken schippers wordt opgenomen zoals leeftijd, vaardiploma’s, vaarervaring, bekendheid met het gebied, eigenaar of huurder van het schip. Zo is er nu bijvoorbeeld geen uitspraak over het effect van het hebben van een vaarbewijs te doen. Daarnaast is het wenselijk dat andere informatiebronnen over ongevallen beschikbaar zijn in één database voor het analyseren van oorzaken van ongevallen.
Meer veiligheid op het water
Door verbetering van preventief gedrag, meer oplettendheid en anticipatie bij recreatievaart- en beroepsvaart zijn veel ongevallen te voorkomen. VDJS zet zich de komende 5 jaar extra in voor meer aandacht voor veiligheid op het water met voorlichting op veiligheidsbewustzijn, preventie en reisvoorbereiding. Om gericht voorlichting te geven is het van belang dat de registratie van de ongevallen verbetert en dat deze informatie ook breed beschikbaar komt, zodat er lering uit getrokken kan worden. Op 12 maart a.s. tijdens de HISWA Amsterdam Boat Show ondertekenen VDJS partners het VDJS 2015-2020 convenant waarmee zij de inzet van hun samenwerking onderstrepen.
Last modified: 10 maart 2015
