Zeilers leven met wind. Zeilvoering, navigatie-instrumenten, routekeuze en -planning, wedstrijdstrategieën en tactische manoeuvres… alles draait om de wind. En de golven? Die ondergaan we, blijmoedig of met de pest in ons lijf, maar vaak onbewust van hun rol in ons spel met de elementen. Zo doen we onszelf tekort. Waarom dat zo is? Dat lees je in Zeilen editie 02/2023!
In de zomer van 2021 verscheen op Zeilersforum.nl een interessante discussie. Iemand die, opkruisend over groot water, voor de zoveelste keer merkte dat zijn boot over de ene boeg sneller en soepeler liep dan over de andere, concludeerde dat dit niet kon komen door een plotseling foute masttrim of door een afwijking in de romp. Wel had hij gezien dat de golven uit een andere richting kwamen dan de wind. Hij vroeg zich af: hoe log ik de seastate om die geregistreerde data vervolgens in mijn navigatiesoftware in te voeren?
Alleen maar meer vraagstukken
Op het forum volgde een stroom reacties, een niet te stoppen vloed van specialistische deskundigheid. Maar het probleem werd niet opgelost. Integendeel, er kwamen alleen maar vraagstukken bij. Want wat meet je nou eigenlijk vanaf een boot die zelf in alle richtingen beweegt, in een zee waarin meerdere golfpatronen door elkaar lopen en verschillende golftreinen elkaar inhalen? En áls je de effecten van golven op het gedrag en de prestaties van de boot al nauwkeurig zou kunnen meten, hoe laat je de software in jouw navigatiepakket dan daarmee rekenen?
Wat weten we wél?
Sommige routeringsprogramma’s, QtVlm bijvoorbeeld, wekken met de mogelijkheid om naast het gebruikelijke polair diagram ook een wave polar in te voeren wél die illusie, maar wie heeft ooit de beschikking gehad over zo’n plug-in? De grootste grap is echter dat in QtVml en ook andere routeringssoftware het invoeren van een wave polar gepaard gaat met een stuk of vijf variabelen voor golfhoogte, invalshoek én de efficiëntie. Je moet die gegevens handmatig invullen nadat je ze eerst hebt geschat, zoals je bij het polair diagram voor winddata correctiefactoren moet invoeren voor de nauwkeurigheid van de roerganger of de autopilot. En daarmee is – o, zoete ironie – het sluitstuk van de precisie die je met gelikte elektronica zoekt, tóch weer de intuïtieve, op ervaring gebaseerde menselijke inschatting. Welk nut hebben realtimedata überhaupt? Heb je voor een routeplanning of wedstrijdstrategie niet veel meer aan een globale analyse vooraf?
Daarom is die beginvraag van dat draadje op het Zeilersforum zo interessant. Er zit immers een andere vraag achter die wél is te beantwoorden, namelijk: hoe kun je zo goed mogelijk rekening houden met wat je wél weet over het karakter, de richting en het gedrag van golven?
Zeilen 02/2023
Ben je benieuwd naar de rest van het verhaal? Wat moet je weten over wateroppervlak en windgolven? Welke vuistregels zijn er voor windgolven en voor deining? Wat zijn golftreinen? Waarom moet je niet automatisch voor de hoge wal kiezen? En hoe weet je hoe jouw jacht reageert op de golven? Je leest het allemaal in Zeilen 02/2023. Koop het nummer hier online in de webshop of lees (het artikel in) Zeilen hier digitaal. De editie is ook tot en met woensdag 22 februari verkrijgbaar in de winkel. En wil je vanaf nu elke maand dit soort verhalen lezen? Word dan hier abonnee.
Wil je ook meer weten over de wolk die je weleens aan de hemel ziet staan? Klik dan hier.
Omslagfoto: © Martijn de Jonge
Tekst: Rob Bijnsdorp
