Komt er in de toekomst een database voor boten? Als het aan HISWA-RECRON – brancheorganisatie voor watersport en recreatie – wel. Om te weten te komen waarom deze organisatie hiervoor pleit, zochten we contact met Jeroen van den Heuvel van HISWA-RECRON.
Wat houdt die vaartuigregistratie in?
“In de database kunnen pleziervaartuigen worden geregistreerd,” zegt Jeroen. “Sinds 1995 streven we al naar zo’n vaartuigregistratie. Dit omdat het een aantal voordelen in het kader van die ‘weesboten’ biedt. Als de meeste boten een soort kenteken hebben, vallen de exemplaren zonder kentekens veel sneller op. Als er nu een boot wordt gevonden die buiten gebruik is, wordt daarover een bericht gepubliceerd. Dat boot X z’n eigenaar zoekt. Maar daar komt vaak genoeg geen respons op.”
Hoe kunnen boten bijvoorbeeld wees worden?
“Het gebeurt bijvoorbeeld dat iemand simpelweg een boot achterlaat en nooit meer verschijnt. Of iemand een boot na een sterfgeval erft, maar dat diegene dat zelf niet weet. Dat is vervelend omdat aan het hebben van een boot natuurlijk bepaalde verplichtingen kleven. Als de database aan het bevolkingsregister is gekoppeld, kan dat beter worden opgelost.”
Jeroen van den Heuvel van HISWA-RECRON. De tekst loopt door onder de foto.
Hoe lost zo’n database dat op?
“Als boten voorzien worden van een soort kenteken of een nummer, en dat wordt geregistreerd, dan is het een feit dat er iemand verantwoordelijk voor is. Dat is hetzelfde met een auto, want het kentekenbewijs bevestigt dat je de houder bent. Als er dus formeel een naam van iemand aan de boot hangt, wordt het makkelijker. Als een schipper nu vertrekt en niemand ziet het, dan is de houder heel lastig of niet te achterhalen.”
Verwacht u dat er steeds meer weesboten bijkomen?
“Voor een onderzoek naar het aantal sloopboten heeft Waterrecreatie Advies havens en watereigenaren aangeschreven. Die moesten een indicatie geven hoeveel verlaten boten er in hun gebied liggen en hoeveel exemplaren ze op korte termijn verwachten. Op basis daarvan is een berekening gemaakt en daaruit komt dat het aantal verlaten boten in vijftien jaar naar 75.000 stijgt. Dat houdt in dat er dus heel veel (polyester) afval vrijkomt.”
Wordt ergens al zo’n soort registratie gebruikt?
“Een voorbeeld: in Amsterdam zijn boten voorzien van een tag die de grootte heeft van een dik bankpasje. Op boten die ergens liggen en die niet geregistreerd zijn, wordt een sticker geplakt. Dan heb je nog twee weken om hem weg te halen en anders wordt ie naar het depot gebracht. Later zal hij worden gesloopt (op kosten van de gemeenschap) of hij wordt geveild.”
Welke voordelen zijn er voor de booteigenaren?
“De vaartuigregistratie kent nog meer voordelen. Bijvoorbeeld dat erin verklaard kan worden dat de btw in het verleden ooit is betaald. Dat kan bijvoorbeeld worden aangegeven met een vinkje in het systeem. Dit soort opties zijn fijn voor de watersporters die hun zaken keurig voor elkaar hebben. Zij zijn gebaat bij zo’n houderschapsbewijs. Een ander voordeel is dat het voor criminelen lastiger wordt om binnen de watersportsector kwaad te doen. Het lost natuurlijk niet alles op, maar wel gedeeltelijk. Des te meer er wordt dichtgetimmerd, des te beter het is. Als we kijken naar iedereen die het goed doet, dat is 100% als je het afrondt, daar moet dus geen smet op komen.”
Het voorbeeld van de Amsterdamse registratie bewijst maar eens te meer dat registreren hoofdzakelijk ten doel heeft om extra heffingen te kunnen invorderen. Nu de exorbitant gestegen binnenhavengelden en straks wellicht een extra vermogensheffing gebaseerd op de handelswaarde, of -net als bij de leaseauto- bijtelling gerekend over de nieuwwaarde van het vaartuig. Vaarbelasting is na verplichte registratie ook zo in te voeren. O ja, en wie draait op voor de kosten en de administratieve rompslomp van het registratiesysteem zelf. U mag één keer raden.
Voor de aangevoerde voordelen zijn behoudens de weesboten problematiek prima alternatieven denkbaar, maar het is naïef om te veronderstellen dat eigenaren van slooprijpe boten deze zullen laten registreren, ook wanneer dat onverhoopt verplicht mocht worden.
In principe bestaat dit al in de vorm van vrijwillig opname in het kadaster, ook wel bekend als de zeebrief. Echter wanneer (verplicht) wordt gesteld om in deze database opgenomen te worden geeft dit een vrijbrief om ook onder andere de verafschuwde vaarbelasting in te voeren of andere uitwassen in het regeldrukke nederland.
Laten we dit dus maar niet doen. Belastingdruk van de gemiddelde Nederlanders is al fors t.o.v. andere EU landen
Meneer Van den Heuvel preekt voor eigen parochie. Het probleem van de weesboten wil hij vooral oplossen omdat de haveneigenaren (veelal lid van zijn organisatie) daar last van hebben. De enorme kosten die gemoeid zijn met het opzetten van de benodigde wetgeving, een landelijk ICT systeem, registratie, uitgifte kentekenbewijzen, handhaving en dergelijke rept hij niet over. De vermeende voordelen voor de watersporter zijn er niet of zijn al op andere wijze opgelost , bijvoorbeeld een (gratis!) BTW verklaring van de Douane. Ook noemt hij niet dat degenen die een boot als wees achterlaten het ‘kenteken’ eenvoudigweg zullen verwijderen of veranderen, een relatie met een chassisnummer zoals bij auto’s is er niet. Een landelijke registratie zal de booteigenaar hoe dan ook geld gaan kosten en de verafschuwde vaarbelasting zal met deze “handige registratie” dan ook weer snel om de hoek zal komen kijken. Wellicht moet de heer Van den Heuvel nog eens nalezen welke economische bijdrage de brede watersport in Nederland heeft? Snel afserveren dit idee en ga de pijlen richten op het gemakkelijk en goedkoop kunnen inleveren van oude boten voor recycling. Dan heeft niemand nog een reden om zijn of haar boot als wees achter te laten.
Gelukkig kan een deel van de weesboten op nieuw in de vaart worden genomen. Bootveiling.com is in Nederland en België de partner voor gemeente en havens om deze boten te verkopen. Niet alleen beperkt dat het probleem voor de waterwegbeheerder en havenmeesters maar geeft het ook een impuls aan de watersport omdat er voor een relatief laagbedrag gestart kan worden met varen in een eigen boot. Ook zien we vaak dat. booteigenaren die niet bij de reguliere verkoopkanalen terecht kunnen met hun motorboot of zeilboot via bootveiling succesvol de boot in korte tijd kunnen verkopen. Van Weesbootje naar gewenst bootje