Zeemanschap

Een beroep doen op je noodhelmstok midden op de oceaan

10:10

Meestal faalt de gewone besturing op een moment dat het net niet uitkomt. Bij het manoeuvreren in de sluis, voor de haven van Vlieland of tijdens het oversteken van de vaargeul. Met een noodhelmstok aan boord krijg je snel weer grip op de situatie. Maar zo’n metalen stok is niet altijd feilloos. Is jouw noodhelmstok opgewassen tegen noodsituaties?

Sanne en Rik zeilen al vier jaar rond de wereld. Tijdens de Atlantische overtocht moesten ze de noodhelmstok gebruiken. Sanne: “De vierde dag maakt Rik me wakker met de mededeling: ‘Niet schrikken, maar we kunnen niet meer sturen.’ Geschokt sprint ik naar buiten, waar Rik en opstapper Bart druk in de weer zijn. De elektronische stuurautomaat die aangrijpt op het stuur­ wiel, geeft met veel lawaai een storing aan. Een lichte paniek slaat toe.
Omdat we geen windvaanstuurinrichting hebben, zijn we tijdens grotere tochten aangewezen op de elektronische stuurautomaat. Het grote probleem situeert zich echter bij het stuurwiel. Het roer reageert niet meer naar behoren; we kunnen alleen nog maar rechtdoor of naar stuurboord.

Acrobatische handelingen

Terwijl Rik de noodhelmstok uit de bakskist haalt, draait Bart de dop onder de kuipbank achter het stuurwiel los. In enkele minuten staat de metalen noodstok erop. Maar het roer wil nog steeds niet reageren. Sanne: “Bart duikt verder de bakskist in om de stuurinstallatie te bekijken en ziet al snel wat er mis is: de spie tussen de stuurarm en de roer­ koning is verdwenen. De bouten, die de stuurarm strak om de roerkoning klemmen, zijn losgedraaid. Het hele zaakje zit nu klem. Pas nadat de stuurarm helemaal losgekoppeld is, doet de noodhelmstok zijn werk. Eindelijk is er weer controle over het roer.
De uitgeboomde genua kan weer een stukje uitgerold worden. Onder een forse deining manoeuvreren we ons beurtelings ondersteboven in de bakskist, om de vermiste spie weer op te sporen. Die ligt uiteraard op het allerlaagste punt van de veel te krappe holte. Er zijn verschillende acrobatische handelingen nodig om het onderdeel weer te pakken te krijgen. Terwijl Bart de stuurinstallatie in elkaar monteert en ik hem al het nodige gereedschap aangeef, probeert Rik de noodhelmstok in bedwang te houden.”

Ver weg van alles

Rik: “Sturen met de noodhelmstok is bijna niet te doen. Het horizontale deel van de helmstok, dat net niet tegen het stuurwiel aankomt, is te kort om kracht te zetten. Je hebt twee handen nodig om te sturen, omdat je de haakse hoek moet ondersteunen. In het deksel van de bakskist is een gat voor extra ondersteuning, maar omdat Bart daar aan het sleutelen is, kunnen we dat gat niet gebruiken.
We zijn pas 4 dagen onderweg en we hebben nog zo’n 10 dagen te gaan tot Suriname. Even terugzeilen zit er door wind en stroming niet in. Daar dobber je dan op het midden van de oceaan. Op dat moment besef je hoe ver weg je bent van alles en iedereen.”
Na ongeveer een uur op de noodhelmstok zit de stuur­ inrichting weer in elkaar. Het stuurwiel doet het weer. Sanne: “Vol spanning zet ik de elektronische stuurauto­ maat weer aan. Doet hij het nog? Of moeten we het hele eind naar Suriname met de hand sturen? Het apparaat start op en de vertrouwde piepjes klinken als muziek in mijn oren. Zodra we onze koers vastzetten begint het roer vanzelf te draaien en ik doe een vreugdedansje. Hoera! Het werkt weer!”

Zeilen 12/2021

Ben je benieuwd naar de rest van het verhaal? Hoe kan een stuurautomaat ook dienen als back-up? Wat hebben de CE-eisen te maken met de noodhelmstok? Wie moesten een beroep doen op de noodhelmstok tijdens de Vuurschepenrace en voor de Ierse kust? Hoe ga je eigenlijk om met zo’n noodhelmstok? En wat zijn veelvoorkomende situaties en problemen? Je leest het allemaal in Zeilen 12/2021. Je leest het allemaal in Zeilen 12/2021! Koop het nummer hier online in de webshop of lees (het artikel in) Zeilen hier digitaal. De editie is ook tot en met woensdag 23 december verkrijgbaar in de winkel. En wil je vanaf nu elke maand dit soort verhalen lezen? Word dan hier abonnee.

Omslagfoto en foto: © Geïnterviewden
Tekst: Sanne van Giel

Tags: Last modified: 1 december 2021
Sluiten