Tien jaar comfortabel op wereldreis

Frits Boonen (62) en zijn vrouw Liza (46) vertrokken begin oktober voor de reis van hun leven. Met het vooruitzicht de komende tien jaar op hun Fountaine Pajot Helia 44 catamaran door te brengen, ging het stel grondig te werk. “Het is niet de bedoeling om tien jaar te kamperen.”

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Top Systems

Twintig jaar geleden kocht Frits zijn eerste monohull zeilboot, een 38-voet Cabo Rico. Hiermee voer hij van Griekenland naar het Midden-Oosten. “Ook toen was het de bedoeling om rond de wereld te zeilen,” vertelt hij. “Ik wilde vijf jaar in het Midden-Oosten werken en daarna doorvaren, maar uiteindelijk ben ik twintig jaar gebleven.” In die tijd ontmoette Frits ook Liza. “Het plan was om een huis te bouwen op de Filippijnen, waar Liza geboren is, en afwisselend zes maanden te zeilen en zes maanden op de Filippijnen te verblijven. Maar de wens om de wereld rond te varen, bleef,” aldus Frits. “Ons huis is er nooit gekomen. Wel hebben we onze monohull ingeruild voor een 44-voet catamaran, die we helemaal aan onze wensen hebben aangepast. Immers, we gaan op de boot wonen. Ons doel is niet zozeer om veel nautische mijlen te maken. We zien het meer als: ons huis over de wereld verplaatsen. Voor ons is het zeilaspect van minder groot belang. De plannen zijn uitgestippeld en we hebben de tijd,” legt Frits uit.

“Voor optimaal comfort hebben we een polyester hardtop met tent over de stuurstand laten maken, zijn er een elektrisch aangedreven duikcompressor en tweede brandstoftank ingebouwd, en zit er nu zelfs een kleine werkplaats in de boot. Ook hebben we de elektrische installatie laten vergroten. Om zeker te weten dat dit veilig en goed zou gebeuren, hebben we Top Systems BV in de arm genomen. Deze mobiele-energiespecialist heeft alle producten voor dit project geadviseerd, geleverd en ingeregeld.”

Water en elektriciteit

Catamarans zoals de Fountaine Pajot worden in serie gebouwd en uitgerust voor een breed publiek, vertelt Frits. “Ze worden veel gebouwd voor de verhuur of voor particulieren die een aantal weken per jaar met de boot op vakantie gaan. Voor permanente bewoning hebben we de boot dan ook hier en daar aangepast. Omdat we tien jaar op de boot willen wonen en niet tien jaar willen kamperen, hebben we een lijst met comfortwensen opgesteld. Een van die wensen was ruim voldoende water en elektriciteit. De indeling van de boot is intact gebleven. Wel hebben we de technische systemen aan boord aangepast. Zo wilde ik per se geen gas aan boord, omdat gas erg gevaarlijk kan zijn. Op gas koken leidt bovendien tot condensatie als het koud is en extra warmte als het al warm is. Ook is het een gedoe om de gasflessen in het buitenland te vullen. Op mijn vorige zeilboot had ik geen goede ervaringen met de gasbarbecue: die waaide steeds uit door de wind. Daarom hebben we nu geen gas meer aan boord.” In de catamaran zijn een wasmachine, inductiekookplaat en elektrische oven ingebouwd. En Frits heeft een elektrische barbecue aangeschaft. “Om deze installaties te voeden moest de elektrische installatie aan boord flink worden vergroot.”

Twee maanden voor anker

“De catamaran is dusdanig aangepast dat we gerust twee maanden voor anker kunnen liggen zonder afhankelijk te zijn van elektriciteits- en watervoorzieningen van derden. Hiervoor zijn onder andere grotere omvormers/acculaders (combi’s) geïnstalleerd die 12 volt accuspanning omzetten naar 230 volt voor alle elektrische ‘huishoudelijke’ apparaten; de standaard door de werf geleverde combi van twee kilowatt bleek hiervoor onvoldoende. Frits: “In plaats daarvan staan er nu twee Victron Energy Quattro’s van drie kilowatt die redundant zijn uitgevoerd. Mocht er onverhoopt een combi defect gaan, dan neemt de andere combi het werk over. Bijkomend voordeel is dat dankzij de grotere laadcapaciteit van de Quattro’s de accu’s sneller opladen en de generator minder uren hoeft te draaien.”

Alle stroom wordt opgeslagen in zes lithiumaccu’s met een totale capaciteit van 900 ampère-uur. Dankzij dit accusysteem kon het geïnstalleerde 12-voltsysteem gehandhaafd blijven. Tot slot is er nog de Victron autotransformer die zowel 110 als 230 volt accepteert als ingangsspanning. “Hierdoor kan ik overal ter wereld zonder nadenken de stekker in het stopcontact steken”, vertelt Frits. “Op de uitgang (naar de boot) is zo altijd 230 volt beschikbaar.” Eens in de drie dagen laten Frits en Lisa de generator drie uur draaien. “In die tijd laten we de wasmachine draaien, halen we de stofzuiger door de boot en maken we drie keer 180, dus 540 liter water. Daarna gaat 600 ampère-uur terug de accu’s in.” Overigens leent het ontwerp van de Fontaine Pajot zich goed voor een tweede brandstoftank. Frits: “Dit behoorde vroeger ook tot de opties van de werf. De in totaal 900 liter geeft ons een grotere actieradius.”

Tienjarenplan

Frits vertelt nog wat meer over hun plannen: “We varen momenteel naar de Middellandse Zee, waar we een jaar zullen verblijven. Daarna steken we de Atlantische Oceaan over naar de Carieb. Dan willen we langs de oostkust van Amerika en Canada via Groenland, IJsland en Scandinavië weer richting Zuid-Europa varen, om vervolgens via het Panamakanaal naar de Pacific te gaan. Gelukkig hebben we tien jaar de tijd.”

Wensenlijst

• Goed zicht vanuit de kajuit naar buiten
• Geen gas aan boord
• Meerdere apparaten tegelijk gebruiken
• Voldoende zonnepanelen voor meer comfort
• Eigen duikflessen kunnen vullen
• Een tweede dieseltank met extra filtersysteem
• Niet aan boord kamperen
• Een boot met veel (opberg)ruimte
• Onafhankelijk en langer op afgelegen plekken kunnen liggen
• De boot als huis kunnen gebruiken
• Niet liggen rollen achter het anker
• Veel snelheid

Waar komt die energie vandaan?

Tien zonnepanelen Normaliter wordt een Fountaine Pajot-catamaran standaard uitgevoerd met vier zonnepanelen (400 watt). Frits en Liza hebben echter gekozen voor een installatie met tien panelen (1.130 watt/90 ampère (piek)). Ieder paneel heeft zijn eigen MPPT-regelaar zodat het maximale rendement uit de zonnepaneleninstallatie gehaald kan worden. Standaard staan de vier zonnepanelen op één zonnelader; ligt er een paneel in de schaduw, dan leveren de andere drie energie aan de zonnelader. Ook in Nederland maken de panelen het leven aan boord een stuk aangenamer: op een zonnige dag werden de accu’s volledig geladen door de panelen, zonder gebruik van walstroom of generator.

Buck-boostsysteem Dit systeem beschermt de dynamo’s van de hoofdmotoren en regelt dat de elektriciteit ervan op efficiënte wijze wordt benut. Twee regelaars met lithiummodus zorgen voor een perfecte koppeling tussen de loodstartaccu’s van de motoren en de lithiumaccu’s van het elektrische systeem.

Generator Vanuit de werf is een generator op de catamaran geplaatst, die door het elektrische systeem wordt aangestuurd. Is een van de lithiumaccu’s ontladen tot 30 procent van de capaciteit, dan schakelt automatisch de generator in om de accu te vullen. De generator schakelt automatisch uit als een accu tot 90 procent is volgeladen. Dankzij een geavanceerd accumonitoringsysteem wordt een te diepe ontlading of overlading voorkomen. De beveiliging zorgt ervoor dat, mocht de generator onverhoopt niet aanslaan, de accu’s bij 20 procent capaciteit automatisch uitschakelen.

Walstroom De capaciteit van een walaansluiting is in de meeste havens beperkt. De Victron Quattro’s beschikken echter over de mogelijkheid om een tekort aan vermogen aan te vullen, als er een kort oment te veel elektriciteit wordt gevraagd, bijvoorbeeld wanneer tijdens het koken ook de wasmachine of warmwaterboiler aan staat.

Tips & tricks, comfortabel op reis

• Prioriteer je wensenlijstje.
• Schakel een professional in om mee te denken over een veilig en efficiënt installatie schema.
• Denk na over alternatieven voor gas.
• Plaatst een extra filtersysteem met waterafscheider bij de tank, om je brandstof schoon te houden.
• Denk goed na over de faciliteiten onderweg, is voor elke reis anders.
• Bekijk aan boord goed hoe je wilt leven, wat je daar voor nodig hebt en wat dit kost.

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Top Systems. BV.
Meer informatie: info@top.systems