“Nee, hier blijven, ik heb zes mensen in brand staan hier beneden. Ze kunnen er niet uit.” Schipper Maurits Minnaard klinkt ontgoocheld als de reddingboot verder wil varen naar de andere boot die bij de aanvaring betrokken was. Om half acht op woensdagavond 14 oktober kwamen de klassieke passagiersschepen Eendracht en Nocht in aanvaring op het Krabbersgat bij Enkhuizen. Nocht sloeg lek en maakte water. Op Eendracht ontstond brand in de kombuis.
Tenminste, dat was het scenario van een gezamenlijke oefening van KNRM en brandweer op deze koude, winderige en regenachtige avond. Aan boord van reddingboot Corrie Dijkstra zijn pompen om het lekgeslagen schip drijvend te houden. Een tweede reddingboot – Watersport – is met vijf brandweermannen onderweg om de opvarenden van Eendracht in veiligheid te brengen. Eén van de vier redders van Corrie Dijkstra blijft aan boord van het brandende schip om de rust aan boord te bewaren totdat de brandweer arriveert. Zijn drie collega’s varen door naar Nocht om de pompen in werking te zetten. Aan boord van Eendracht dirigeert de KNRM man de zeven opvarenden die veilig op het dek zijn, naar het achterschip. Bij de schipper is lichte paniek merkbaar, maar de redder bewaart kalmte.
Binnen een minuut na de aanvaring seint Minnaard de hulpdiensten in per marifoon: “Meldpost KNRM voor oefening. Hier zeilschip Eendracht. Er is een aanvaring geweest. Er is brand ontstaan in de kombuis. Dertien personen aan boord, waarvan zeven aan dek en zes benedendeks.” De tijdelijke meldpost (normaal gesproken is dat de Kustwacht in Den Helder, voor deze oefening coördineert de KNRM in Enkhuizen zelf) informeert naar de toestand op het andere schip en legt dan ook contact met Nocht. Elf varende vrijwilligers van de KNRM staan paraat. De oefening verloopt zoals ook een onverwachte actie zou verlopen. Het kost de vier man op Corrie Dijkstra zeven minuten om bij de plaats van de aanvaring aanwezig te zijn. Hoewel de bemanning vooraf heeft gehoord dat het gaat om een schip dat water maakt en een ander waar een brand is, weten de mannen van de KNRM niet welk schip ze eerst 
moeten benaderen. Ze komen langszij Eendracht, maar laten het vuur aan de brandweer. Gealarmeerd komen de spuitgasten met hun brandweerwagen naar het schiphuis van de KNRM bij de Compagnieshaven. Voordat de vijf brandweermannen zijn ingescheept en de grotere reddingboot ‘Watersport‘ op de plaats van het ongeluk is, verstrijken 13 minuten. Intussen probeert de schipper van Watersport informatie in te winnen. Hoeveel mensen zijn ingesloten door het vuur, waar zijn ze? De schipper heeft niet op alle vragen antwoord. Drie brandweermannen gaan de kajuit in die compleet vol rook staat. Ze ademen door maskers uit luchtflessen op hun rug. Het is moeilijk om in de rook de weg te vinden en de slachtoffers te lokaliseren. De zware pakken, de maskers en de flessen maken het bewegen lastig. Dan blijkt een fors passagiersschip ineens toch krap. Het zoeken en naar buiten brengen van de slachtoffers kost tijd. Twee van de passagiers worden lopend begeleid naar de frisse lucht, twee kunnen zelf niet meer lopen en moeten worden getild. De brandweermannen en de KNRM redders hebben er zwaar werk aan. Om negen minuten over acht, veertig minuten na de aanvaring, zijn alle slachtoffers in veiligheid. De schipper van Watersport, die de leiding heeft over de actie, blaast de oefening af.
Oefening op grote schepen
Twee of drie maal per jaar probeert de KNRM een oefening te organiseren met grotere schepen. De oefening samen met de brandweer werd uitgevoerd door zeven varende vrijwilligers op Watersport, vier op Corrie Dijkstra plus vijf brandweermannen die meevaren.
Vanuit de post Enkhuizen rukt de KNRM tientallen keren per jaar uit om bijstand te verlenen aan plezierjachten. Voor grotere schepen komen ze nauwelijks in actie. Toch wil de reddingmaatschappij ook getraind zijn om voor grotere schepen in actie te komen. In de evaluatie van de actie spraken de deelnemers tevredenheid uit. Hoewel de slachtoffers lang in de rook hadden gelegen, waren de aanvaartijden gehaald. Iedereen pakte zijn rol op en er was duidelijkheid over de taakverdeling. De redders komen een volgende keer weer een stapje beter getraind op het water.
Tekst en beeld: Hans Buitelaar
Last modified: 19 oktober 2015
