De aanvaring op 21 oktober 2022, waarbij een veerboot en een watertaxi ter hoogte van het Schuitengat bij Terschelling op elkaar botsten, heeft diepe sporen nagelaten in de Nederlandse watersportgemeenschap. Vier opvarenden kwamen om het leven – drie volwassen mannen en een 12-jarige jongen – en vier anderen raakten gewond. Deze week deed de rechtbank in Leeuwarden uitspraak: beide schippers krijgen 240 uur taakstraf en drie maanden voorwaardelijke celstraf.
Geen antwoord, wél botsing
Volgens de rechter hadden zowel de schipper van de watertaxi als de kapitein van de snelboot Tiger beter moeten communiceren. Kort voor de botsing vroeg de veerbootkapitein over de marifoon aan de schipper van de watertaxi wat te doen. “Zeg het maar,” was het antwoord. Het voorstel om stuurboord-stuurboord te passeren bleef daarna onbeantwoord.
Beide schepen voeren te hard – fors boven de toegestane snelheid van 20 kilometer per uur. De OVV (Onderzoeksraad voor Veiligheid) concludeerde in haar rapport al dat die snelheid niet alleen de reactietijd verkleinde, maar ook de impact van de aanvaring verergerde. De watertaxi voer op dat moment bijna 30 km/u, de snelboot zelfs 55 km/u.
Gezin voor altijd gebroken
De uitspraak van de rechtbank volgde op een emotionele zitting waarin nabestaanden hun verhaal deden. Een moeder vertelde hoe ze in één klap haar man én zoon verloor: “Het leven gaat door, maar ons gezin zal nooit meer compleet zijn.” Een andere weduwe sprak de schippers hard toe: “Uit jullie handelen blijkt dat jullie onbekwaam zijn. In mijn ogen zijn jullie schuldig aan de dood van drie mannen en een kind.”
Structureel te hard
Het tragische incident was geen losstaand geval. Volgens locatiegegevens van de OVV werd in de weken voorafgaand aan het ongeluk structureel te hard gevaren door zowel watertaxi’s als snelboten in het Schuitengat. Het Schuitengat is geen officiële vaarroute, maar wordt vaak gebruikt om brandstof en tijd te besparen.
De OVV pleit sindsdien voor strengere regels, betere communicatieafspraken en trainingen, zoals simulatoroefeningen. De rederijen hebben naar eigen zeggen inmiddels maatregelen genomen: voortaan wordt ’s nachts maximaal 20 km/u gevaren, en wordt strenger toegezien op gedrag in het Schuitengat.
Wat kunnen wij als zeilers hiervan leren?
De aanvaring tussen de watertaxi en de veerboot was een ongekende tragedie – maar het is óók een wake-up call voor iedereen die het water opgaat, van beroepsvaart tot toerzeiler. Wat kun je doen om dit soort situaties te voorkomen?
1. Communiceer duidelijk via de marifoon
Gebruik VHF niet alleen om te luisteren, maar durf ook duidelijk te zijn. Maak concrete afspraken en bevestig ze: “Wij gaan stuurboord-stuurboord passeren, akkoord?” Vermijd vage of open antwoorden.
2. Houd je aan de snelheidslimiet
Ook als het water leeg lijkt of je de route goed kent: snelheid beperkt je reactietijd en vergroot de impact van een botsing. In drukke of slecht zichtbare situaties is langzaam varen vaak de verstandigste keuze.
3. Check of de ander begrijpt wat jij van plan bent
Ga er niet van uit dat een stilte instemming betekent. Vraag door, herhaal, en wacht op bevestiging. Geen reactie? Dan is vertragen of zelfs uitwijken soms de enige veilige keuze.
4. Bereid je voor op drukke vaargebieden
Het Schuitengat is berucht – maar ook andere drukke vaarwateren, zoals de Roompot of het IJsselmeer bij Lelystad, vragen extra alertheid. Verdiep je in lokale verkeersregels, smalle passages en snelheidszones.
5. Denk vooruit, zeker in het donker
’s Nachts of bij beperkt zicht verandert de dynamiek. Anticiperen, vertragen en vroegtijdige communicatie maken dan het verschil. Laat techniek zoals AIS en radar je helpen, maar vaar altijd met gezond verstand.
