Zeemanschap

Bijliggen: hoe moet dat?

10:00

Bijliggen is een manoeuvre waarbij je onder zeil zo min mogelijk vaart maakt en je als het ware ‘stil gaat liggen op zee’. Het wordt vaak gezien als zwaarweerstrategie maar kan ook onder minder extreme omstandigheden gebruikt worden. Bijvoorbeeld om tijdens een lange reis even rustig te koken, te slapen of een reparatie uit te voeren.

  1. Aan de wind.
  2. Zet de overstagmanoeuvre in.
  3. Ga overstag, maar laat de fok staan.
  4. Na overstag de grootschoot losser en de helmstok aan lij.
  5. Bijgelegd, iets verlijerd. Beurtelings oploevend en afvallend.

Procedure
Het snelst en gemakkelijkst gaat bijliggen vanaf een koers halve wind of hoger. Ga overstag en laat het voorzeil daarna bak staan. Vier de grootschoot iets, zodat het grootzeil wat van zijn voortstuwende werking verliest. Het bakgetrokken voorzeil remt af en zal de boot sterk over de nieuwe boeg laten afvallen. De boot mag daarbij echter niet te ver doordraaien. De bedoeling is dat je in een hoek van 60 à 70° aan de wind komt te liggen. Het verder afvallen ga je in eerste instantie tegen door de helmstok aan lij (of het stuurwiel naar loef gedraaid) vast te zetten. Als de boot met de helmstok aan lij en het voorzeil bak nog wil oploeven, heeft het grootzeil nog te veel druk. Vier de grootschoot dan wat meer. Speel met de windvang van het grootzeil en/of de bak getrokken fok om de hoek te vinden waarin de boot al bijliggend zo min mogelijk vaart maakt. Dan is er sprake van een evenwicht, dat de boot steeds weer zal hervinden: soms valt hij wat af, dan komt het grootzeil vol en loeft hij weer op; dan kilt het grootzeil weer meer en valt hij weer wat af.

 Zeilend op een koers met bakstagwind of voor de wind is bijleggen door overstag te gaan wat omslachtig. Dan ligt het meer voor de hand om de boot via een gijp bij te leggen. Ga pal voor de wind varen en trek de voorzeilschoot aan. Gijp dan, maar vier als het zeil is overgekomen de grootschoot niet meer uit. De boot loeft dan vanzelf op tot halve wind of iets hoger.

Ook bijliggend ben je nog zeilende, dus gelden de voorrangsregels voor een zeilend vaartuig. Ga dus bij voorkeur met het grootzeil over bakboord bijliggen, dan heb je de minste kans dat je ergens voor moet uitwijken. Zie voor een schematische uitleg onderstaande figuur.

Tags: Last modified: 23 maart 2021
Sluiten