Stil, geen onderhoud en makkelijker manoeuvreren; het klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Toch is dit precies wat de overstap naar een elektromotor met zich meebrengt. Maar wat breng je precies aan boord?
Onder dagzeilers is de elektrische aandrijving al niet meer weg te denken. Afgelopen jaar testte Zeilen de Saffier 27, Speedlounger 8500, Domani S30 en Aira 22. Allemaal zijn deze boten uitgerust met een elektromotor. Deze opmars is niet vreemd: elektrisch varen heeft flink wat voordelen. Door het ontbreken van een stationair toerental en keerkoppeling kun je makkelijker manoeuvreren. Het systeem maakt veel minder geluid (al is het niet altijd stil). Er is amper onder- houd, dus geen geklooi meer met smeerolie, diesel of uitlaatgassen. Nadelen zijn er ook. Vooral kosten, bereik en laadtijd zijn struikelblokken.
Drie jaar geleden schreven we al uitgebreid over elektrisch varen (Zeilen 8/2017, voor abonnees gratis terug te lezen via onze app). In de tussentijd is er heel wat veranderd. Dagzeilers en kleine boten lijken de switch naar elektrisch varen al te hebben gemaakt. Daarom richten we ons in dit artikel op de (middel)grote kajuitzeilers en multihulls.
Drivemaster van Bellmarine, een watergekoelde inboard motor.
Aandrijving
De set-up van een elektrische aandrijving is vrij simpel: de schroef wordt via een as of saildrive aangedreven door een elektromotor. De energie voor de elektromotor is opgeslagen in een accubank. Het toerental van de elektromotor wordt geregeld door de motorcontroller. Deze motorcontroller wordt met een hendel bediend. Maar wat zorgt er nou voor dat de schroeft draait? Een elektromotor bestaat uit een stator en een draaiende rotor. Om te kunnen roteren is er een elektrische stroom en een magnetisch veld nodig. Dit magnetische veld wordt met spoelen of permante magneten opgewekt. Die laatste zijn krachtiger zodat, met een kleinere motor, meer vermogen kan worden geleverd. In een moderne elektromotor zijn de lagers de enige onderdelen die kunnen slijten. De motor kan met lucht of met water gekoeld worden en ook de controller moet, afhankelijk van het vermogen, gekoeld worden. Sommige leveranciers leveren modulaire motoren; hierbij wordt het totale motorvermogen verkregen door meerdere motoren aan elkaar te koppelen. De meeste systemen werken op gelijkspanning van 24 of 48 volt, wat nog relatief veilige spanningen zijn. Nadeel is wel dat er bij deze lage spanningen dikke en zware stroomkabels nodig zijn om het benodigd vermogen aan te kunnen.
Zeilen 11/2020
Ben je benieuwd naar de rest van het verhaal? Wat is bijvoorbeeld het verschil tussen energie, energiedichtheid en vermogen? Kun je de accu’s met zonnepanelen opladen? Wat houdt de motor-enveloppe in? Wat moet je weten over hydrogeneratie? En welke systemen zijn er te koop op de Nederlandse markt? Je leest het allemaal in Zeilen 11/2020! Koop het nummer hier online in de webshop of lees (het artikel in) Zeilen hier digitaal. De editie is ook tot en met woensdag 18 november verkrijgbaar in de winkel.
Omslagfoto en foto: Via leveranciers
Tekst: Lars Bosma
