Nieuws

Zeecontainers overboord

14:06

Zijn containers echt een gevaar voor zeilers op zee? Deze vraag wordt vaak gesteld door verschillende belanghebbenden en de opgegeven aantallen verschillen dus ook nogal. En terwijl de kansberekening om te bepalen of u er eentje tegenkomt onmogelijk is om te maken met welke van deze opgegeven aantallen dan ook, vallen er toch nog een paar duizend containers per jaar van vrachtschepen af. Voor de containerbranche slechts een kleine inefficiëntie, voor de veiligheid en het milieu soms een ramp.

Waardoor komt het?

Vrij duidelijk is de oorzaak van het overboord slaan van containers na een stranding of het zinken van een vrachtschip. Maar ook de oorzaken van de incidentele gevallen, waarbij er een paar containers worden verloren, zijn na inspecties van onder andere de Inspectie Verkeer en Waterstaat ook opgehelderd. Elk schip groter dan 500 GT heeft een sjorringenplan, een zogenaamd Cargo Securing Manual (CSM) waarin wordt beschreven op welke wijze de laadeenheden vast moeten worden gezet en welk krachten hierbij van invloed zijn. Zo moet er rekening worden gehouden met het gewicht van de container en de wijze van sjorren; meestal fixering door lassen en stangen met schroefdraadspanners. Na inspectie van zestig schepen in de haven van Rotterdam bleek dat bij 100 procent van de schepen een CSM aan boord was, maar dat bij de kustvaarders (short sea) slechts 32 procent van de sjorringen volgens het CSM waren uitgevoerd en bij de grotere vrachtschepen (deep sea) 60 procent. Gezien de moordende schema’s van de meeste schepen, waarbij er vrijwel geen rekening wordt gehouden met stormgebieden (wachten, omvaren of vaart minderen) omwille van punctualiteit, schetst dit een verontrustend beeld. Daarbij had bij de inspecties bijna de helft van de schepen zwaardere containers bovenop lichtere containers staan, wat indruist tegen het CSM. Uit de inspectie bleek dat er grote verschillen waren tussen wat de containers op papier wegen en in de praktijk. Ook bleek dat vaak verkeerd, defect en niet goed beschreven sjormateriaal werd gebruikt op de kustvaarders.

Wat is het probleem precies?

Wereldwijd staan er meer dan zes miljoen zeecontainers aan boord van vrachtschepen, gevuld met goederen met een totale waarde van ongeveer 4 biljoen dollar. Het exacte verlies is onbekend, verschillende metingen geven het getal tussen de 2500 en 10.000 aan. Of het getal dus op 10.000 (0,16% verlies) of 2500 (0,04% verlies) verloren containers uitkomt, lijkt voor de reders vooralsnog geen verschil uit te maken. Mede door het gebrek aan regulering en straffen op het verliezen van containers lijkt hier voorlopig geen verbetering in te komen. Schippers hebben wel meldingsplicht vanwege veiligheid als zij zelf een container verliezen of er een zien. Volgens het rapport van de inspectie Verkeer en Waterstaat zijn er tot nu toe in het Noordzeegebied nog geen grote ongevallen gemeld als gevolg van overboord geslagen of aangespoelde containers. De risico’s zijn dat containers in aanvaring komen met schepen en platforms. Daarnaast bestaat er de mogelijkheid van watervervuiling. Bij het aanspoelen van containers aan land bestaat de kans op het vrijkomen van gevaarlijke stoffen waar burgers en het milieu mee in aanraking kunnen komen.

 

Wat kan eraan worden gedaan?

Vanuit de branche komt er vooralsnog weinig actie tegen het verlies van containers. Voorstellen van oplosbare deurafsluiters, zodat de containers sneller zinken, fluorescerende kleuren op de containers voor verbeterde zichtbaarheid en gps-trackers op de containers zijn nog niet in grote getale toegepast. Een speciaal ventiel – de Container Sinka – kwam een aantal jaren geleden op de markt en zorgt ervoor dat een container aan boord droog blijft, maar zodra deze overboord slaat onmiddellijk volloopt. Volgens de uitvinders van de toepassing is het voorkomen van overboord slaande containers slechts één kant van het probleem. ‘Een snel zinkende container vormt geen gevaar voor de scheepvaart en is gemakkelijker te traceren.’ Ook het vermijden van stormgebieden blijft een lastig kwestie door de extreem strakke planning in de containervaart. De kans dat een zeiler een container raakt is erg klein, de gevolgen kunnen alleen wel groot zijn.

 Tekst: Willem Plet

Tags: Last modified: 30 maart 2021
Sluiten