Vorst op komst: waar gaan we ijszeilen?

Voor komend weekend is er vorst voorspeld. Als de temperatuur buiten daalt, dan stijgt bij velen de ijszeilkoorts. Zullen we deze winter nog kunnen ijszeilen? Grote sledes voorzien van een zeil glijden op drie lopers over het bevroren water. Dat klinkt stoer!

De ideale omstandigheid voor het ijszeilen is glad ijs zonder sneeuw. Des te slechter het ijs, des te meer wind er nodig is. IJszeilers hebben een groter oppervlak nodig dan schaatsers. Reken zo’n twee bij twee kilometer. De wedstrijden worden op nog grotere oppervlaktes gevaren, omdat de banen meestal langer zijn.

IJszeilen in Monnickendam.

Prijsvraag

Rond 1600 is ijszeilen ontstaan als methode van transport van mensen en goederen in Nederland. Pas in 1840 wordt ijszeilen als sport uitgeoefend. De eerste belangrijke ontwikkelingsfase van de ijszeilsport ligt tussen 1890 en 1940. De ijszeilboot die nog steeds het meest wordt gebruikt, zowel voor recreatie als voor de wedstrijdsport, is de zogenaamde DN. De DN-klasse dankt het bestaan aan een prijsvraag die in 1937 werd uitgeschreven door de Amerikaanse krant The Detroit News. Het idee was een ijszeiler te ontwerpen die eenvoudig door doe-het-zelvers te bouwen moest zijn. Naast de DN zijn bij het ijszeilen nog enkele andere klassen bekend. Bijvoorbeeld de XV-Monotype. Deze is in 1932 ontwikkeld in Estland.

De DN

De lengte van een DN is ongeveer 3,60 meter. De mastlengte is circa 4,87 meter en het zeiloppervlak bedraagt 6,25 vierkante meter. De lengte van de schaatsen varieert van 0,76 meter voor een staalplaatmodel tot 0,91 meter voor een houtmodel. Afhankelijk van de weersomstandigheden kunnen snelheden van ruim 100 km per uur worden gehaald. In vergelijking met de traditionele houten schuit is de DN met 65 kilo een lichtgewicht. Om met deze boot te kunnen zeilen moet het ijs een dikte van zes centimeter hebben. In Nederland zijn meer dan duizend DN-jachten geregistreerd.

De ijszeilers kunnen snelheden halen van ruim 100 kilometer per uur. (c) Koen van Weel.

Veiligheid

Wie wil ijszeilen, moet goed opletten. Er worden enorme snelheden bereikt en het ijs is keihard. Om nog maar te zwijgen over een wak. Hier wat veiligheidstips:

• Zorg dat je je goed warm aankleedt;
• Draag een helm;
• Het gebruik van ijsprikkers is essentieel (zo kun je jezelf uit een wak krijgen);
• Zorg dat je altijd een lange (reddings)lijn aan boord hebt;
• Ga nooit in je eentje het ijs op;
• Zet wakken af met takken of lint;
• Houd er rekening mee dat op het ijs andere voorrangsregels gelden dan normaal gesproken op het water!

Bekende ijszeilverenigingen

• De Robben, Kaag;
• IJszeilvereniging DN Nederland;
• IJsZeilenGrou, Grou;
• Stichting IJsschuiten Gouwzee, Monnickendam;
• Westeinder ijszeilen, Aalsmeer.

Als koning Winter met strenge vorst over ons land regeert, dan zie je direct dat de belangstelling voor het ijszeilen toeneemt. Maar omdat in Nederland de mogelijkheden toch beperkt zijn, gaan veel Nederlandse ijszeilers voor de beoefening van hun sport ook regelmatig naar het buitenland. Denk hierbij bijvoorbeeld aan landen als Canada en Rusland en de Scandinavië. Vooral op de grote meren in Zweden zijn in de winter veel Nederlanders te vinden.

IJszeilen; zo doet je dat:

Lees ook: Europese ijszeilers naar Siberië vanwege opwarming van de aarde

Omslagfoto: Catrinus van der Veen