Transat Café L’Or: Jetwash-rel, koerswijzigingen en kopwissels op de oceaan

De Transat Café L’Or 2025 is nog geen twee weken onderweg en heeft nu al alles: storm, kapseizen, controverses en zenuwslopende kopgevechten in alle klassen. Terwijl de Ultims de Cariben naderen, houdt een Belgisch Class40-duo de gemoederen bezig met een incident dat leest als een filmscène. Je kunt de race hier live volgen.

Een woelige start: drie Ocean Fifty’s kapseizen

Vanaf het vertrek uit Le Havre (zondag 26 oktober) kregen de deelnemers het direct zwaar te verduren. Een front met windstoten tot 35 knopen joeg een metershoge zee op. Binnen 24 uur sloegen drie Ocean Fifty’s om – een ongekende klap voor de klasse. De bemanningen werden allemaal veilig geëvacueerd, maar de toon was gezet: deze editie zou er geen ruimte zijn voor fouten.

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Class40’s aan de handrem – verplichte tussenstop in A Coruña

Halverwege de week besloot de organisatie de Class40-vloot tijdelijk stil te leggen. Een diepe depressie trok over de Atlantische kust, waardoor de kleine monohulls verplicht moesten schuilen in A Coruña. Voor het eerst in de geschiedenis van de Transat Café L’Or werd een tussenstop ingevoerd, bedoeld om schade te voorkomen en de vloot bijeen te houden. Donderdag avond lag vrijwel iedereen veilig in de Galicische haven.

De herstart – de race begint opnieuw

Zaterdagmiddag 1 november ging het tweede bedrijf van start. Met frisse moed en gerepareerd materiaal verlieten de Class40’s één voor één de Spaanse noordkust, de neus weer richting oceaan. De eerste 24 uur na de herstart zaten de boten nog dicht op elkaar; Défi Solidaire avec Ellye et L’Arche en Macaferri Futura deelden de leiding, met slechts tienden van mijlen verschil. “Het voelt als schaken op een woelige zee,” zei de Italiaanse schipper Luca Rossetti. “Iedere zet telt.”

Jetwash-rel in de Golf van Biskaje

Nog vóór de verplichte tussenstop gebeurde er iets opmerkelijks. Het Belgische koppel Jérôme Delire en Caroline Dieu (Class40 Innovad Group – XLG) werd woensdagmiddag 29 oktober in de Golf van Biskaje plotseling omver geblazen door de luchtstroom van een laag overvliegend toestel. De spinnaker scheurde; de boot lag op haar zij. “Met de kracht van de luchtstroom werd onze boot instant omver geblazen,” vertelde Delire via een videoverbinding. “We zagen het vliegtuig pas op het laatste moment. Het leek een Falcon 50-type, een privéjet.”

Volgens het duo vloog het toestel drie keer vlak over, zonder radiocontact. “Onze spinnaker ligt in flarden, dit alles omdat iemand in een privévliegtuig een mooie foto van onze boot wilde maken,” snikte Caroline Dieu in tranen op camera. Hun emotionele video ging viraal en riep wereldwijd verontwaardiging op.

Toch volgde vrijdagavond 1 november een totaal andere lezing. Niet een privéjet, maar een Falcon 50 van de Franse Marine nationale bleek het toestel. De Marine verklaarde dat het vliegtuig op surveillance- en reddingsmissie was en slechts op 200 meter laterale afstand passeerde – volgens de standaardprocedure, nadat het toestel een Class40 zonder AIS-signaal had gedetecteerd. Cruciale zin uit het Franse persbericht: “De Class40 loefde op vóór de passage van het vliegtuig.”
De Marine zegt twee passages te hebben uitgevoerd, niet drie. Radiocontact was er niet, hoewel beide partijen naar eigen zeggen op VHF-kanaal 16 stonden.

Het verschil in lezingen kan nauwelijks groter zijn. Was het turbulentie, of een toevallige samenloop? Het incident blijft onderwerp van onderzoek, maar de Belgen hebben inmiddels hun reserve-spinnaker gehesen en de race hervat. “We laten ons niet ontmoedigen,” aldus Delire. “We gaan door.”

Ultim-klasse: koers ingekort, SVR-Lazartigue loopt uit

De organisatie schrapte onderweg het zuidelijkste waypoint (Ascension-eiland). De reusachtige Ultims ronden nu enkel de eilandjes São Pedro & São Paulo voor ze koers zetten naar Martinique. Koplopers Tom Laperche & Franck Cammas op SVR-Lazartigue profiteerden van een gunstige positie bij het verlaten van de doldrums en bouwden hun voorsprong uit tot ruim 180 zeemijl op Sodebo 3 en Actual 4. De verwachting is dat de eerste Ultim donderdag in Fort-de-France finisht.

“Het is balanceren op het mes,” vertelde Cammas. “Met 400 vierkante meter zeil in 20 knopen wind kun je geen seconde verslappen.”

IMOCA-klasse: Charal neemt het commando

In de Imoca-vloot voltrok zich in hetzelfde weekend een kopwisseling. Charal – het zwarte racemonster van Jérémie Beyou en Morgan Lagravière – passeerde 11th Hour Racing en MACIF Santé Prévoyance in de passaatwind. De vijf koplopers varen binnen honderd mijl van elkaar. “We zijn twintig uur aan één stuk aan het manoeuvreren geweest,” zei Beyou. “Wie nu een fout maakt, verliest dagen.”

Ocean Fifty: Edenred 5 houdt stand

Emmanuel Le Roch en Basile Bourgnon blijven met Edenred 5 aan kop, maar de spanning is om te snijden: vijf trimarans liggen binnen zestig mijl. De hitte in de passaatwind maakt het zwaar. “We slapen buiten, binnen is het niet te doen,” aldus Le Roch. “Maar we blijven pushen.”

Class40’s: tactisch schaakspel op de Atlantische rug

Na hun Galicische tussenstop vormen de Class40’s opnieuw een compact veld. De noordelijke boten hopen eerder in de nieuwe zuidwester te kruipen, de zuidelijke kiezen voor constante druk. Rond maandag 3 november ochtend leidt Macaferri Futura nipt voor Défi Solidaire avec Ellye et L’Arche, met VSF Sports op schootsafstand. De verschillen: minder dan 15 mijl tussen de top tien.

Wie-is-waar (3 nov)

• Ultim: SVR-Lazartigue voor Sodebo 3 en Actual 4 – richting Martinique
• Imoca: Charal op kop; Macif Santé Prévoyance en 11th Hour Racing volgen
• Ocean Fifty: Edenred 5 verdedigt de leiding met minimale marge
• Class40: Macaferri Futura leidt in krap veld; Belgische Innovad Group – XLG terug in de race

Een grillige editie

Een kapseisnacht, een stormpauze, een koerswijziging én een luchtvaartincident – de Transat Café L’Or 2025 is een grillige editie, nog voor de eerste boot de Cariben bereikt.
Wie de race volgt, ziet een vloot die geen moment rust krijgt. Zoals de schipper van SVR-Lazartigue, het treffend verwoordde:

“Met 400 vierkante meter zeil in de lucht bij twintig knopen wind proberen we alles uit de boot te persen — altijd op het randje. In de stuurstoel in slaap vallen is er niet bij.”